گل و گیاهان عجیب و غریب

+۳۲۷

-۷۸

صدای تو سبزینه ی آن گیاه عجیبی است که در انتهای صمیمیت حزن می روید…..(سهراب همیشه سپهری)

سلام دوستان عزیز و بازدید کنندگان گرامی سایت باغ شیشه ای.در خدمتتون هستم با یک مقاله ی دیگه ،بنده ی حقیر سجادی ،کارشناس باغ گیاه شناسی ملی ایران هستم، امیدوارم خوشتون بیاد از موضوع .در دنیای اطراف ما پراست از اتفاقات اسرارآمیز و شگفت انگیز و جالب!به لطف رسانه ها و تحقیقات از دنیای حیات وحش و حیوانات و حشرات و پرنده ها چیزهای زیادی بدانیم ،مسائل شگفت انگیزی شنیده باشیم ولی به جد،از دنیای شگفت انگیز گیاهان هنوز چیزی نشنیده ایم.اینک ما قصد داریم تا سوژه ی خود را بخش کوچکی از دنیای گیاهان قرار دهیم وآن را برای شما به تصویر بکشیم تا نمونه ای باشد در خلوارها گیاه ناشناخته و اسرار آمیز که هنوز کشف نشده اند.این مقاله یک مقاله کامل و جالب درباره ی این گیاهان میباشد که توسط باغ شیشه ای تهیه و تنظیم شده است.

۱۰- گل حساس یا گل قهر Mimosa Pudica

گل قهر

این گل از خانواده  ی  حبوبات یا فاباسه میباشد و بومی آمریکای جنوبی و مرکزی است. جذابیت این گل به خاطر این است که هنگام برخورد شی یا دست با برگ آن  گیاه با تغییر فشار اُسمزی برگ های خود را جمع یا باز میکند.همچنین در شب یا با نوسانات دمایی برگ ها باز یا بسته میشوند در ایران این گل در اول تابستان روانه ی بازار شده و سوژه خوبی برای خانواده ها میباشد و به قیمت ارزانی در میادین گل و گیاه و گلفروشی ها یافت میشود

۹- گل هراکلوم…

شاید تابه حال شنیده باشید که خوردن فلان گیاه مثل دیفن باخیا باعث حساسیت پوستی یا لکنت موقت بشه یا خوردن برگ خرزهره باعث مرگ بشود که اصلا برای همین به آن خرزهره میگویند یعنی اگر خر با ان عظمت خود بخورد زهر ازپای درش میاورد!!یا مثلا گلهای دیگر مثل گزنه که تیغش دست رامیسوزاند ،خلاصه همه جورش را دیده ایم ولی دیگر اینکه دستت به برگش بخورد یا ازکنارش رد بشوی و بهش برخورد کنی و  بمیری اینطوریشو نشنیده بودیم…حالا ما میخواهیم شما رابا یک گیاه آشنا کنیم که اگر دستتان به ان بخورد باعث تاول های ناجور یا سوزش های دائمی میشود یا اگربه چشمتان بخورد باعث کوری دائم میشود.یک چیزی شدید تر و بدتر از گزنه!!

Giant hogwood

گیاه Heracleum یا Giant hogwood گیاهی از خانواده ی آپیاسه هستش همان خانواده ای که اکثر سبزیجات و هویج را شامل میشود این گیاه بومی منطقه ی قفقاز است که در قرن ابتدای قرن ۲۰ وارد انگلستان و ازآنجا هم به اروپا راه یافت.

مشکل اصلی این گیاه دربرگ و ساقه و ریشه ی گیاهه که دارای شیره سمی میباشدکه دارای *فاروکومارین*نام دارد و با برخورد با پوست در حضور آفتاب واکنش نشان میدهد و باعث سوختن پوست میشود همچنین برخورد شیره با چشم باعث کوری موقت یا دائمی میشود.اگه روزی روزگاری دستتان به همچنین گیاهی برخورد یادتان باشد داخل اتاق یا جایی که اشعه ماورا بنفش نیست پناه ببرید.جالب اینکه سازمان جنگل داری آمریکا اعلام کرده که خوک ها و گاوها میتوانند به راحتی این گیاه را بخورند بدون اینکه اتفاقی برایشان بیفتد!

در انگستان وزارت محیط زیست به صورت فعالانه با این گیاه خودرو مقابله کردوبا زبان خوش  تمام بوته هارا هنگام گلدهی منهدم یا ازبین بردند و یا مجبور به سمپاشی با علفکش های پهن برگ شدند.

۸-گل رافلزیا…. Rafflesia

رافلزیا

این گل عجیب ،قطری تا ۱ متر دارد و در واقع در کنار عجایب خود رکورد دار بزرگترین اندازه ی گل نیز هست.این گیاه از خانواده رافلزیاسه میباشد و بومی جنگلهای سوماترای اندونزی و برونئی میباشد.خیلی کم پیش می آید که کسی این گل را ببینید زیرا فقط حدود ۲ سال تشکیل جوانه ی ان طول میکشد و فقط ۵ روز زنده است .گل تک جنسی میباشد یعنی اندام نر و ماده روی ۲ گل جدا  گانه سوار هستند و با ساطع کردن بوی بد و بوی فاسد شدن گوشت حشرات را به گرده افشانی دعوت میکند.این گیاه در واقع نوعی گیاه انگلی آن هم از نوع ( خفن) به حساب می آید و بیچاره گیاه میزبان!گیاهان انگلی مثل سِس یا قارچ ها یا نمیه انگلی مثل پاپیتال وجود دارند ولی هیچ کدام مکانیزم این رافلزیا را ندارند!سیستم کاری این گل به این گونه است که  اولا این گیاه اندام هوایی ندارد زیرا آنرا یکجا میفرستد داخل درخت یا گیاه میزبان زبان بسته،آنگاه درون گیاه میزبان حسابی رشد و نمو کرده سپس فقط برای تولید مثل و گلدهی و هواخوری،تنه درخت میزبان را سوراخ میکند و گل غول پیکر خود را بیرون میفرستد!اگر تاحالا ما ازین میترسیم که مثلا مزرعه یونجه مان به سِس آلوده نشود ازین پس باید شکر کنیم که این گیاه بومی ایران نیست…:دی :دی

۷- ارکیده حواصیلHabenaria radiata

این ارکیده هم برای جلب نظر گرده افشان شخصی خود و به رخ کشیدن قدرت خدا به شکل حواصیل درامده.این گیاه بومی چین و ژاپن و آن اطراف و از گونه های در حال انقراض میباشد که آخرین پناه گاهش کشور ژاپن است ولی خوشبختانه اخیرا برای حفظ و تکثیر آن کارهایی انجام شده ،میباشد.

ارکیده حواصیل

۶- ارکیده میمون

در طبیعت خدا معمولا گیاهان در طی تکامل, خود را با تمام عوامل طبیعی معارض  پیرامون خود وفق داده اند مثلا گل ساعتی برای مقابله باپروانه ها و آفت های برگ خوار تخم آنها را روی برگ خود شبیه سازی میکنند تا پروانه ها به هوای مشاهده ی تخم پروانه ی دیگر روی برگ گل وپدیده ی (آنتاگونیست کواولوشن) تخم گذاری نکنند .حالا میخواهیم شما را به دنیای اسرار آمیز یکی دیگر از  ارکیده هاببریم.ارکیده میمون!!خانواده ی گل ارکیده در کنار خانواده ی آفتاب گردان یکی ازبزرگترین خانواده های گیاهی است و به یٌمن داشتن گل های اسرار آمیز و عجیب و غریب وکمیاب و البته گران قیمت و مناسب برای کلکسیونرها شهرت دارد. هنوز سراینکه کدام خانواده بزرگتر است بحث است.گل ارکیده میمون یا Draculla simia از خانواده ی ارکیده میباشد گیاهی بسیار زیبا و با ظاهری دقیقا شبیه به یک میمون و بومی جنگل های بارانی اکوادور آن هم ارتفاعات بالای 2000 مترو شمال کوههای آند.از آن دسته گلهای اسرار آمیز که با کمیابی خود وبا آن سیاست همیشگی خودرا دور از دسترس قرار داده تا همیشه احساس کنجکاوی انسان را قلقلک دهد که بدانی چرا شبیه به میمون تکامل پیدا کرده و خیلی از چراهای دیگر!!این گل زیبااز جنس دراکولا از خانواده ارکیده ها است و معمولا روی تنه ی درختان بزرگ یا روی خاک رشد میکنند در آمریکا این گیاه به قیمت 15 دلار خرید و فروش میشودولی هنوز این گل وارد بازار ایران نشده!هنوز علت اینکه چرا این گیاه در طی تکامل شبیه به یک میمون شده کشف نشده ولی وطمئننا به خاطر جلب توجه حشرات یا پرنده های گرده افشان مخصوص به خود میباشد همانطور که طاووس برای جلب توجه حیوان ماده دارای چنین پرهایی شده به هر حال  به زودی این دلیل هم کشف خواهد شد..

گل ارکیده میمون

۵-ارکیده اردک..

بازهم گل ارکیده!! ولی این بار گل ارکیده اردک! Caleana major

گل ارکیده اردک

این گل زیبا بومی استرالیا خصوصا شرق آن یعنی کویینزلند تا جنوب و جنگلهای اکالیپتوس میباشد این گل هم برای جلب توجه کردن برای گرده افشان مخصوص خود شبیه به یک اردک ماده در حال پرواز  درامده تا حشره یا پرنده ی نر را به خود جلب کند.علت اینکه اینگونه گیاهان شکل و شمایلی و فرمونی یا عطری مخصوص فقط یک حشره ساطع میکند این است که اگر قرار باشد همه حشرات جلب میشدند پس همان حشرات به تمام گلهای دیگر هم سرزده و جلب میشوند و بدیهی است که اینطوری احتمال عمل گرده افشانی هم کم تر خواهد شد ولی اگر فقط یک حشره بیاید به دنبال یک گل خاص و آنرا گرده افشانی کند آن وقت حتما به گلی از همین گونه سر خواهد زد و عملا احتمال تلقیح صد درصد خواهد شد

۴- گل ارکیده زنبور!   Ophrys apifera

گل ارکیده زنبور

تعجب نکنید این عکس فوتوشاپ نیست این در واقع عکس گل ارکیده ای است که به شکل یک زنبور که روی یک گل بنفش رنگ نشسته است و بو و عطر (فرمون)یک زنبور ماده  را شبیه سازی میکند که به این ترتیب توجه زنبور نر را به خود جلب میکند.گلدهی آن در فصل بهار است و بومی مناطق مدیترانه  ، شمال ایران و قفقاز به سمت دریای سیاه است. این گل طی تکامل برای جلب توجه و ناز کردن برای گرده افشان مخصوص خود شبیه به یک زنبور  ماده درامده و با شبیه سازی برخی اندام ها و جنسی نزدیک به پوست یک زنبور و ترشح یک فرمون مخصوص، خود را واقعا یک زنبور ماده جا میزند ،تا حشره ی نر به خیال اینکه یک حشره ی ماده تور کرده است با او عمل س*ک*س انجام داده و با این عمل هنگامی که برای س*ک*س با یک گل دیگر کمی دورتر میرود گرده گل قبلی را با خود به گل جدید میبردو بدین ترتیب گل گرده افشانی میشود .تا مدت ها نفع زنبور ازین نوع گرده افشانی کشف نشده بود تا اینکه روزی  دانشمندان متوجه شدند که این عمل دوطرفه است و حشره ی نر با ریختن اسپرم خود روی گل، دیگراجازه ی تلقیح این گل به حشرات دیگر را نمیدهد زیرا زنبورهای نر هم مانند خیلی از موجودات دیگر به طور غریزی به دنبال زنبور ماده ای میگردند که جفت نداشته باشد که  این یعنی تلاش حشره برای نابودی رقیب خود و این هم یعنی تناضع بقا!!

۳- گل گوشت خوار کوزه ای یا گل  توالت!!   Nepenthes rajah

گل گوشت خوار کوزه ای

این گل عجیب که به گل توالت معروف است با ترشح مواد ملین که شامل ۴۰ ماده آروماتیک است روی درکوزه ی  خود حیوانات جونده مثل موش را به خوردن انها تشویق و به سوی خود جذب میکندووقتی موش روی در آن مینشیند ( مثل نشستن روی دستشویی) بعد ازخوردن و لیسیدن آن ماده ملین، ناخود اگاه شکمش به کار می افتد.و مدفوع خود را درون این گل می اندازد! مدفوع این حیوانات سرشار از نیترات و مواد غذایی مورد نیاز گیاه است پس به این ترتیب هم موش سود میبرد و هم گیاه به هدف خود میرسد .کار به همین جا ختم نمیشود،این گل در زمین هایی با خاک ضعیف میروید و خرجش بالاست پس نیاز دارد که اینبار به یک خفاش باج دهد ،و آن این است که ارتفاع کوزه های این گل 20 سانتی متر است و فضای کافی برای اسکان یا استاد شدن خفاش در روز را داخل خود دارد ،خفاش ها هم با مدفوع کردن داخل کوزه، لطف گیاه را جبران میکنند!!

۲- گوستاویا:Gustavia superba

گوستاویا

این گیاه عجیب و غریب شاید یکی از چندین گونه های کشف شده از هزاران گونه باشد که میتواند با صدای موسیقی حشره گرده افشان خود را به سوی خود جذب کند. طرز کار به این صورت است که وقتی گل این گیاه به مدت چند ساعت باز میشود یک موسیقی خاص با صدایی که فقط مناسب همان حشره میباشد از خود پخش میکند که در همان چند ساعت ان حشره با شنیدن ان صدا خود را به مرکز صدا رسانده و ناقافل خود را درحال گرده افشانی گل می بیند.از این واقعه میتوان به راحتی فهمید که چرا برخی گیاهان در برخی مکانها میتوانند زنده بمانند، چون حشره مخصوص گرده افشانی آنها فقط در آن مکان زندگی میکند.مثلا گل یوکا که ایران زیاد کشت و کار میشود در مکزیک حشره مخصوص به خود را دارد ولی در ایران که آن حشره وجودندارد، گل آن میریزد و تلقیح نمیشود در نتیجه بذری هم در کار نیست!! همین گل گوستاویا اگر در ایران بود تابه حال نسلش منقرض شده بود!!

.

.

.

و اینک عجیب ترین گیاه خلقت…………

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

 .

.

.

.

.

.

.

.

۱-نخل استیلت یا درختی که راه میرود!

انصافا همه جورش را دیده بودیم ولی گیاهی که ببتواند راه برود را ندیده بودیم!نخل استیلت یا Socratea exorrhiza از خانواده ی اریکا و بومی جنگلهای بارانی آمریکای مرکزی و جنوبی  میباشد این نخل با تکیه دادن و سوار شدن بر عصا های خود که همان ریشه ها باشند در صورت قحطی مواد غذایی یا سایه اندازی درخت دیگر میتواند براحتی به جای دیگری خود را منتقل کند و همانجا که غیر از رویشگاه اولیه جنین است، بساط کند!ساقه ی این درخت درواقع با زمین برخوردی ندارد و این ریشه ها هستند که مثل عصا بالا پایین یا جابجا میشوند مثلاساقه  بوسیله ی ایجاد ریشه های عمودی خود بدون اینکه خود را  ضخیم کندو فقط با افزایش ارتفاع ریشه ها میتواند خود را به نور بیشتر برساند.یا مثلا اگر مثل شکل یک درختی روی درخت ما قرار گیرد و مثل شماره 2 آن را خم کند، ساقه از روی خود ریشه های جدید میدهد و از انجا دوباره رشد کرده و خود را صاف میکند بدون اینکه پاجوشی یا ریشه جوشی دهد خود رااز جایی غیر از محل رشد اولیه به جای جدید منتقل میکند