معرفی کاکتوس ها و ساکولنت های خاص…

+۴۰۳

-۷۶

سلام عرض شد خدمت همه دوستان و بازدید کننده ها و جدیدا مشتری های سایت باغ شیشه ای  :)) ،من سجادی هستم کارشناس ارشد گیاهان زینتی و باغ گیاه شناسی ملی ایران، تخصص اصلی بنده فضای سبز و گیاهان غیر از کاکتوس هست ولی یه چند  سالی هستش که ناخواسته در زمینه کاکتوس ها و ساکولنت ها کار میکنم.خیلی وقت بود میخواستم این مقاله رو بنویسم ولی متاسفانه اصلا فرصت نمیشد و خیلی سرم شلوغ بود و واقعیت اینه که نیاز همچین مقاله ای  احساس میشد.ببینید الان توی بازار کاکتوس و گیاهان گوشتی ایران مثل کشورهای پیشرفته تنوع زیادی ما نداریم و خیلی از ارقام اصطلاحا کلکسیونی از شرق آسیا و ترکیه وارد میشن که شاید توی اون کشورها کلکسیونی محسوب نشن!! و خدا رو شکر  یواش یواش جامعه داره به سمت تولید تکثیر و افزایش تنوع این گیاهان پیش میره.دلیلش هم تنوع بالا و نگهداری راحت و  قیمت پایین این گونه از گیاهان هستش که با توجه به اوضاع فعلی اقتصادی خیلی مقرون به صرفه و مورد توجه خانه دار ها هستش.به هر حال گل و گیاه و زیبایی یه غریزه در انسان هستند  و نمیشه از غریزه به راحتی گذشت.ببینید دوستان اول  فرق بین کاکتوس و گیاهان گوشتی خدممتون عرض کنم، گیاهان گوشتی یا ساکولنت همینطور که از کلمه انگیسیش بر میاد یعنی ذخیره کننده ی آب ،کاکتوس هم که شناخته شده هستش و همگی جز خانواده کاکتاسه و ویژگی های خاص خودشونو دارن،همین کاکتوس خودش ذخیره کننده های آب بوده و از خانواده ی کاکتاسه و راسته ی گل میخک محسوب میشه و کسی ساکولنت صداشون نمیکنه چون همگی از یه خانواده هستند، ولی گیاهانه دیگه که به گوشتی یا ساکولنت معروف هستن مثل کرسولا یا سدم یا غیره متفرقه بوده از خانواده ی کراسولاسه ،و از راسته ی گل رز هستند و برخی خانواده ی های دیگه که با توجه به شرایط سخت آفریقا آب ذخیره میکنند مثل خانواده انگور،آراسه،خرزهره،بگونیا،استبرق ها و افوربیاها و غیره ،که جز کاکتوس ها نیستند ولی مکانیزم اونها ساکولنتی است و آب هم ذخیره میکنند ،پس وازه ی ساکولنت یک صفت محسوب میشه که به گیاهان ذخیره کننده ی آب اطلاق میشه چه کاکتوس چه کراسولا،چه تیغ دار چه بدون تیغ،پس کاکتوس در عین کاکتوس بودن یه ساکولنت هم هست.دلیل اینکه کراسولا ها آب ذخیره میکنند اول رقیق کردن غلظت نمک ها در درون خودشونه که یه مکانیزم برای مقابله با شوری خاک هستش بعد هم ذخیره آب مصرفی در حالی که مصرف آبشون بالا هستش،ولی کاکتوس ها بیشتر برای مصرف آب رو ذخیره میکنند و راندمان مصرفش پایینتر از کراسولا ها هست.کاکتوس ها بیشتر بومی قاره آمریکا هستش به جز چند گونه که در بخشی از شرق آفریقا ساکنن و همینطور کراسولاها که بیشتر در قاره ی آفریقا ساکنن به جز چند گونه در آمریکا.گرمای هوا و خاک شور و قلیایی در بخش هایی از آفریقا باعث تغییراتی در ساختار فیزیکی و شکل ظاهری و فیزیولوژی این گیاهان گوشتی شده که از نظر زیبایی و اقتصادی حایز اهمیت هستند.((البته جای تحقیقات ساکولنت های بومی ایران خالیه)) در اینجا یک سری از گیاهان گوشتی کمیاب و خاص رو براتون معرفی کردم که حاصل چند روز پیدا کردن عکس و  چند سال فعالیت تو این زمینه حاصل شده….امیدوارم لذت ببرید . 🙂  :X دوستون دارم.

Cyphostemma seitziana

گل زیبای سیفوستما از خانواده ی انگور ها و بومی جنوب آفریقا و نامیبیا و ماداگاسکار میباشد برگ ها  تقریبا نزدیک به گیاه سیسوس بوده ولی خب تفاوتش با سیسوس در خاستگاه و فیزیولوژی آنها است.این گل مقاوم به سرما و خشکی  و دارای طوقه ای غده ای  و زیبا میباشدطوقه ی این گیاه مثل آدنیوم از معیار های زیبایی آنها محسوب میشود.این طوقه در ابندای کاشت سبز رنگ سپس قهوه ای رنگ و در آخر هم چوبی و ضخیم میشه.تکثیر این گل از طریق بذر در خاکی استریل و حاوی کمی کوکوپیت برای نگهداری آب بوده و البته با قلمه هم تکثیر میشود که زیاد موفقیت آمیز نیست.در طبیعت با گرم شدن هوا برگ ها ریخته ولی در مناطق غیر بومی با شروع زمستان مثل نخل ماداگاسکار خزان میکند.نگهداری در خاک کاکتوس و نور زیاد و حفاظت از یخبندان بهترین نتیجه را دارد

سیفوستما

Jatropha cathartica

گیاهی طوقه ای فرم و زیبا از خانواده افوربیا و بومی مناطق تگزاس و آمریکا میباشد.بسیار مقاوم به خشکی و کم آبی بوده حتی قادر است ماه ها بدون باران زتدگی کند، با کوتاه شدن طول روز و سرما خزان میکند در طبیعت طوقه در زیر زمین رشد میکند ولی در گلدان و گلخانه طوقه ی آن روی خاک است.گلهای خوشه ای ان در تابستان ظاهر شده و طول عمر زیادی دارد .

جاتروفا

Avonia

اوونیا گیاهی خاص از خانواده ی خرفه ایها و  بومی نامیبیا و قسمت هایی از آفریقای جنوبی میباشد دارای برگهای فلسی شکل است و شاخه ها از روی یک ریشه ی غده ای شکل سبز میبشوند

برگها از طریق فلس های کاغذی شکل و سفید برای بازتاب نور محافظت شده و گلهای آن کمتر از یک ساعت بیشتر دوام نداشته و تشخیص ان با برگها راحت نیست.به دلیل ریشه های فیبری سطحی به خاک کاکتوس نیاز داشته و نور فراوان و آبیاری ۲ بار در هفته در فصل رشد نیاز دارد در صورت خشکی خاک تا -۵ درجه را تحمل کرده و با کود های پتاسیم بالا باید تغذیه شود.تکثیر آن نیز از طریق بذر میباشد

آوونیا

Dinteranthus 

چند روز پیش یکی از مشتریها یه گیاهی خریده بود وبهم نشون داد تاحالا ندیده بودم،فقط میدونستم از خانواده ی لیتوپسه بعد از کمی جستجو پیداش کردم (وقتی گیاهشناس باشی اگه گلی رو ببینی که نمیشناسی، بازم راحت میتونی خانوادشو تشخیص  بدی و پیداش کنی:)   )گیاهی از خانواده ی آیزواسه و بومی ایالت کیپ تاون آفریقایی جنوبی میباشد.(واقعا این آفریقای حنوبی چه تنوع گیاهی بالایی داره 🙂 ) از نظر شکل ظاهری شبیه سنگ ها در بیابان هستند و از نظر خانواده نزدیک به لیتوپس میباشند . در مناطقی زندگی میکنند که باران تاستانی میبارد.این شکل ظاهری در این گیاهان به آنها در زندگی در شرایط سخت کمک میکند.آفتاب مستقیم به اونها آسیب میزنه ولی در منطقه بومی به خاطر پنهان شدن پشت سنگ ها و زاویه پایین تر تابش خورشید نسبت به ایران، این مسئله نگران کننده نیست.تکثیرش هم با بذر انجام میشه.

دینترانتوس

Lophocereus schottii
این گیاه نوعی کاکتوس و بومی آمریکا میباشدیک نوع کاکتوس عجیب با ساقه ی ستونی و واکسی و بدون ساقه محکم میباشد در منطقه ی بومی تا ۶ متر ارتفاع دارد.به زندگی گروهی تمایل دارند و معمولا در هر منطقه یک کولونی ازین گیاهان باهم زندگی میکنند.گلدهی در بالای سر آن رخ داده و آرئول ها هم روی تنه مشخص و بدون تیغ میباشد.دوره های خشکی رو تحمل کرده ولی دوره سرما رو تا ۰ یا در صورت خشکی تا -۴ به طور محدود تحمل میکند.در ضمن اسم انگلیسی این گل هم کاکتوس ;Big Penis  هستش:))

لوفوسرئوس

Fockea edulis
این گیاه زیبا و طوقه ای فرم از خانواده ی استبرق ها و بومی نامیبیا و باز هم آفریقای جنوبی هستش در طبیعت نیمه خزان کننده و دارای طوقه ای زیبا میباشد میتواند تا ۶۰ سانتیمتر قطر داشته باشد.بخشی از برگها در زمستان و موقع استراحت خزان میکنند.نکته ی جالب وجود ۲ جور ساقه یکی ساقه درختی و معمولی و دیگری ساقه بالا رونده میباشد گلهای معطر و کوچکی دارد که در اخر تابستان ظاهر شده  و این گیاه کلا دوپایه میباشد یعنی برای تولید بذر به یک پایه نر و ماده جداگانه نیاز داره تا گل بده و حتما توسط مگس ها و زنبور ها گرده افشانی میشوند.این گیاه قابل خوردن بوده و باید مدت زیادی جوشانده شود تا از شر آلکالویید هایش خلاص شد.

فوکیا

Senna meridionalis
گیاهی زیبا و درخت مانند از خانواده ی لوبیاسانان 🙂 و بومی اختصاصا جزیره ماداگاسکار بوده و البته در خطر انقراض جرا که تاکنون ۴۰۰ گونه در طبیعت وجود دارد.کند رشد بوده و نهایتا تا ۲ الی ۳ متر رشد کند.دارای برگهای مرکب دوتایی بوده  و مقاوم به خشکی و تحمل دوره ی کوتاهی از سرما  میباشد.

سنا

Dorstenia 

این گل بومی مناطق وسیعی از اتیوپی،سومالی و کنیا میباشد یک نوع ساکولنت طوقه ای مثل ادنیوم میباشد دارای برگهای گوشتی با سبز پر رنگ با ساقه طوقه و مخروطی شکل میباشد این گل از خانواده ی موراسه یا همان انجیر ها است و برای پرورش به نور زیاد ،آبیاری دوبار در هفته ونور زیاد و خاک سبک نیاز داره.

دورستیانا

Sedum multiceps

این نوع سدم که شبیه کاج بوده و به همین دلیل در بازار ایران به سدم کاجی معروف شده از خانواده ی کراسولاسه و بومی کشور الجزایر میباشد تنه ی چوبی شکل دارد و در هوای منزل انتهای شاخه ها برگهای گوشتی و سوزنی شکلی سبز میشود که ازین نظر شبیه کاج میباشد ولی در هوای گلخانه تمام ساقه جوانه زده و پر از برگ میشود بسیار مقاوم به خشکی و نور زیاد میباشد تکثیر ان از طریق قلمه و بذر انجام میشود. به عنوان یک گیاه پوششی در باغ های صخره ای مثل سدم آکر هم میتوان از ان استفاده کرد.ولی حساس به سرما میباشد

سدم درختی

haworthia night forest

این نوع هاورتیا گونه ای حاص و کمیاب از گونه ی رتوسا میباشد. دارای رنگ نارنجی فسفری بوده و بومی یک منطقه کوچک از شرق آفریقای جنوبی کیپ تاون میباشد.این گونه طوری سبز میشود که فقط سطح رویی برگ مماس با خاک قرار میگیرد و سطح زیرین پایین خاک برای محفوظ ماندن در برابر آفتاب قرار میگیرد و بنابراین از آفتاب سوختگی در امام میماند.یکی از مکانیسم های جالب انگیز ناک 🙂 این گیاه اینه که اون سطح بالایی ومماس با خاک رو بهش پنجره های برگی میگن چرا که مرکز واکنش های نوری این گل کمی پایین تر از سطح مماس قرار گرفته و این پنجره ها نور رو گرفته و فیلتر میکنن و میتابونن پایین روی مرکز واکنش تا اونم کارشونو انجام بدن اگه دقت کنید سطح بالایی پنجره ها سبزینه نداره و سفیده !!.و این یکی از مکانیسم های سازگاری گلهای بیابان زی هستش.

هاورتیا

Crassula alstonii

دوستان این کراسولا خیلی کمیاب هستش و هنوز زیرگونه های زیادی براش کشف نشده و اطلاعات زیادی واسش نیست ولی دارای برگهای گوشتی و متقابل و روی هم سوار هستند که یک نوع مکانیسم مقابله با گرما و نور زیاد و خشکی هستش بخار آب توی لایه های روی هم برگ گیر میوفته و دوباره به خورد خود گیاه میره.این گل بومی سوازیلند و لسوتو در آفریقای جنوبی هستش و گلهایی زیبا یی تولید میکنه ایشالا خودم میرم به زودی تشریحش میکنم :))

کراسولا

Echeveria ‘Alma Wilson

خب دوستان این نوع اشوریا اصلاحا اشوریا کلمی گفته میشه که در واقع هیبرید یا دورگه بوده ولی والدینش بومی قاره ی امریکا هستند( برخی از کراسولاها بومی امریکا هستند و برخی از کاکتوس ها هم بومی شرق آفریقا) یادمه تو گلخونه یدونه ازینا داشتم که فقط یادمه خیلی جون سخت بود عین کفش حاجی فیروز بود خداییش تو گرمای ۴۰ درجه هفته به هفته آبش میدادم تازه تو این شرایط گل هم داده بو:)))  خلاصه فروختمش به رفیقم  ۱۰۰ تومان خیلی مفت دادم رفت 🙂 این گل به فرم گل یا روزت وجود داره و نگهداریش هم خیلی راحته بیشتر اشوریا ها دارای یک ساقه میباشند که بعد از مدتی ساقه رشد کرده و این فرم روزت از بین میره که باید سر برداری بشه. ساقه ی گل دهنده از روی ساقه بیرون میاد که تکثیر برخی ازین گیگاهان هم با همین ساقه گلدهنده هستش

اشوریا کلمی

Echeveria ‘Culibra’

دوستان این نوع اشوریا هم به نوعی هیبرید بوده و در کل اصلاح و دورگه گیری در ساکولنت و کاکتوس ها محدودیتی نداره چون باعث افزایش قیمت و بازارپسندیش میشه. مثل انواع کاکتوس ها دفورمه یا رنگی یا تیغ قلابی و یا غیره کلا جهش و اصلاح در کاکتوس ها و ساکلنت ها محدودیتی نداره این نوع اشوریا هم در کالیفرنیا اصلاح شده و دارای حاشیه برگ های مواج و کلا برگها دفورمه هستش برگها به رنگ آبی و به صورت مقعر میباشد گیاهان اشوریا کلا دارای ریشه سطحی بوده بنابراین به خاک پوک و متخلخل نیاز دارند

اشوریا دفورمه

Fickeisen plains cactus

این نوع کاکتوس از جنس پدیوکاکتوس و در واقع بومی ایالت کلورادو کشور استکبار جهانی 😀 هستش که متاسفانه چند سال پیش در حال انقراض یوده و الان حدود شاید ۱۵۰۰ هزار تا ازش مونده باشه و توی ارتفاع ۲۰۰۰ متری از سطح دریا درخاک های قلیایی و در شکاف سنگ ها و صخره ها رویش داره! بلاخره با برنامه ریزی و مدیریت درست میان و این کاکتوس رو حفظ میکنن و الان هم تحت مراقبت در مناطق حفاظت شده خودش هست چون اگه این گیاه یا هرگیاه دیگه ای از توی طبیعت منقرض بشه اگه میلیون ها هم توی گلخونه ها و خونه باشه بازم زاداوریش دوباره توی طبیعت سخت میشه! این گل حدود ۱۰ سانتی متر قد و ۵ سانتی متر قطر داشته باشه و دارای گلهای ریز و زرد و کرم و صورتی هستش که بعد از گل دهی جمع میشه لای سنگها پنهان میشه فرم زیبای و اسپیرال تیغ های اون و ضخیم بودن تیغ ها باعث زیبایی این کاکتوس شده است.کلا این جنس پدیوکاکتوس توجه کلکسیونرها رو به خودش جمع کرده و همین امر موجب خطر نابودی و انقراض این جنس شده همینطور مسابقات آفرود ماشین شاسی بلند و کندو کاو معادن و غیره از دیگر عوامل انقراض این گل هستش.

پدیوکاکتوس