گلهای کمیاب،خاص و درحال انقراض

+۴۶۵

-۶۶

هرگز نمیرد آنکه دلش زنده شد به عشق….

سلام عرض میکنم خدمت همه دوستان و بازدید کننده های عزیز باغ شیشه ای..دوستان هوای خنک نزدیکه و ما شاهد طبیعت رنگارنگ و زیبای پاییزی و هوای دونفره و خش خش برگهاییم و دوباره گلدهی و رویش گلهای جنگلی هستیم ،حتما بهتون توصیه میکنم دونفری تو پاییز کوهستان و کوهنوردی و البته احترام به طبیعت و محیط زیست  رو فراموش نکنید:دی. مدتی هستش که بحث یوزپلنگ ایرانی و آتش سوزی پارک ملی گلستان و تخریب جنگلهای شمشاد و شمال ایران و تخریب جنگلهای بلوط غرب ایران و ساخت و ساز تو گردنه حیران و غیره …حسابی روی اعصابه طرفداران محیط زیسته  و البته توی دیگر کشورها هم به خاطر توسعه ی صنعت ،رویشگاه حیوانات و گیاهان تخریب میشه و طبع با انقراض یک گل، به صورت زنجیره  وار ،حشرات گرده افشان و پرداتور و قارچ ها و باکتریها و وابسته هاو دیگر بستگان و آشنایان 🙂  به این گل هم از بین میرند .و ما به راحتی شاهد انقراض یک گیاه خاص و منحصر به فرد خواهیم بود،همینطور برعکس با انقراض یه حشره به خاطر استفاده از سموم شمیایی و نابودی زیستگاه،به همین ترتیب تمام گیاهان مربوطه و حیوانات و پارازیت و غیره هم از بین میرند. یعنی به این سادگی نیستش که بتونیم از کنار انقراض یک علف هرز به راحتی بگذریم!!! به عنوان مثال لاله ی واژگونه که 3 گونه ی اون در غرب ایران فقط توی ایران رویش دارند نه جای دیگه تو دنیا،در حال انقراض هستش فقط به این دلیل که بلانسبت هموطنان بیشعوری که برای بازدید میرن دشت های لاله و شقایق  و هنوز به بچه هاشون یاد ندادن که نباید گلی رو بچینند!! خیلی راحت با چیدن یک گل لاله واژگون فاتحه ی اون گل خونده میشه و دیگه زادآوری و تولید مثل جنسی نمیتونه بکنه!یا شب عید بازاری ها که فقط به جیب خودشون فکرمیکنند میرن دشت شقایق کرور کرور گل میکنن میارن برای یک شب فروش و اصلا هم نظارتی و قانونی نیست که حمایت کنه!! یا مثلا گل زیبای همیشک که توی دست گل ها و گل آرایی استفاده میشه و بلانسبت بعضی هاشون این بازار گلی های بیشعور و نفهم که فقط تو فکر جیب خودشون هستن ،از ته میکنن میارن تو بازار برای فروش بدون اینکه اجازه باززایی و زادآوری رو به گیاه بدن!! و اینطوری میشه که نسلش در حال انقراضه!!پارک ملی گلستان و شکار بیرویه شکارچی ها انسان نما  رو دیگه نمیگم چون میره رو اعصابم.ببخشید اگه یکم درشت حرف میزنم چون قدمت جنگلهای شمال ایران 40 میلیون سال یعنی زمان دوران سوم زمین شناسی هستش در حالی که جنگلهای اروپا 11 هزار سال قدمت وجنگلهای ایران در کنار جنگلهای آمازون که 55 میلیون سال سن داره جز قدیمی ترین و با ارزش ترین جنگلهای دنیا به حسال میاد. داره وسعت جنگلهای کل ایران در طول 3000 سال گذشته به نصف کاهش پیدا کرده!!هدف ازین مقاله دوستان معرفی تعدادی از گلهای درحال انقراض و کمیاب در دنیا و چند گونه در ایران هستش امیدوارم تلنگری باشه برای همه ما  از حرفام ناراحت نشید ولی خواهشم از شما اینه که بیایم واقعا در عمل به طبیعت کشورمون احترام بزاریم که قطعا و بدون شک از مظاهر یک کشور پیشرفته و متمدن احترام اونها به طبیعت هستش!

دوستان متاسفانه چند گونه ی شاخص از گیاهان بومی خودمون هم هستش که در زیر بهش اشاره میکنم:

دوستان ایران ما یکی از غنی ترین کشورهای دنیا از نظر تنوع گیاهی بوده طوری که تعداد گونه های ایران برابر با کل اروپا هستش.ایران دارای ۸۰۰۰ گونه بوده که ۱۸۰۰ تای اونها بومی ایران هستند.

سوسن چلچراغ

سوسن چلچراغ یا به قول خودم آخرین تنها ،سرور و سالار همه گونه سوسن دنیا و ملکه تمام گونه های بومی ایران زمین هستش و فقط در ایران رویش داره ارزش این گیاه به این دلیل هستش که ترکیب ژنتیکیش به دوران چهارم زمین شناسی برمیگرده یعنی یک دوره بعد از انقراض گودزیلا :دی!!!مناطقی از رودبار  و تالش و داماش که اونهم متاسفانه به خاطر چیدنو لگد کردن گل توسط انسان نماها نسلش درحال انقراضه! یعنی واقعا جلوگیری از انقراضش اینقدر سخته؟! تو کوه دیدم یه عده آدم بی فرهنگ میان و واسه دو تا دونه عکس فیس بوکی کلی گل میچینن و میگیرن دستشون آخر هم موقع پایین اومدن گل پژمرده میشه و میریزن دور……بیاید اجازه ندیم تنهاترین گل زمین تو ایران نابود بشه….

گل لاله واژگون که تنها عامل انقراضش چیدن بیرویه مردم و بازار گلی ها هستش که نسلش رو به خطر انداخته

لاله واژگون

درخت شمشاد در شمال هستش که بعد از استعمار انگلیس تعدادش خیلی کم شده و الان هم متاسفانه دچار بیماری قارچی شده و هنوز درمانی براش نیست و جنگل شمشاد به سرعت درحال نابودیه

یا مثلا پیچک ایرانی بومی جنوب ایران به علت عملیات عمرانی در حال نابودی هستش یا حتی درخت آزاد و خیلی از گونه های گیاهی دیگه

۱۰: گیاه پیچ جِید: Strongylodon macrobotrys

پیچ جِید

این گل زیبا به خاطر فرم خاص گلهای خودش که شبیه منقارطوطیه شهرت داره و بومی فیلیپین هستش.این گل به خاطر سخت تکثیر شدن وسخت بذر دادن و البته به خاطر جنگل زدایی بیرویه در منطقه بومی خودش در حال نابودی هستش.گرده افشانی این گل به عهده ی خفاش ها بوده  و رنگ خاص گل اون توی کمتر گلی دیده میشه.امیدوارم پیشرفت علم کشت بافت بتونه از انقراضش جلوگیری کنه.آمین ….

۹:گل کامپیون یا نوعی سیلن: Silene tomentosa

سیلن

دوستان این گل زیبا و نام آشنا که گونه های اون رو توی زمستون میکارن به نام سیلن یا قلیونک توی ایران در واقع این گونه اختصاصا بومی جزیره ای در منطقه ی تنگه  جبل والطارق ورودیه دریای مدیترانه هستش که سالها برادران گیاهشناس فکر میکردند که نسلش منقرض شده ولی خدا روشکر یک روز که یک کوهنورد آشنا به این گل میره توی کوههای مرتفع این جزیره این گل رو اونجا میبینه که چطور منزوی شده و تا اررتفاعات دور از دسترس عقب نشینی کرده.و به این ترتیب شادی به اردوی گیاهشناسان برمیگرده و الان تونستن ازش بذر بگیرن و توی باغهای گیاهشناسی دنیا پرورش بدن و از انقراضش جلوگیری کنند

۸:کورئوپسیس یا اشرفی شکلاتی: Cosmos atrosanguineus

اشرفی شکلاتی

گلهای زیبا و مینیاتوری اشرفی شکلاتی به خاطر رنگ قرمز تیره و مایل به قهوه ای خودشون به این اسم خوانده میشن و قطر گلها حدود ۴ سانتی متر و عطری شبیه به عطر وانیل یا ارکیده وانیلی میده .این گلها  بومی مکزیک هستن که متاسفانه نسلشون 100 سال پیش منقرض میشه ولی خدا رو شکر هر طور که بود تونستن ارقمامی ازین گل رو از طریق تکثیر رویشی و کشت بافت و انتقال ژن باززایی کنند که اونها هم به خاطر عقیم بودن قادر به تولید بذر نیستند و با قلمه و تقسیم ببوته باید تکثیر بشن

۷:گل منقار طوطی یا لوتوس: Lotus berthelotii

لوتوس

این گل زیبا که تا حدودی شبیه به پیچ جِیده بومی خاص جزایر قناری هستش و دارای برگهای باریک و نقره ای رنگ و مقاوم به کم آبی و گلهای قرمز و نارنجی رنگ هستش.دلیل به خطر افتادن این انقراض پرنده ی گرده افشانی کننده این گل هستش که بهش پرنده ی آفتاب میگن یا شکارچی عنکبوت،گفته میشه.ابتدا تصور میشد که این گل کاملا منقرض شده ولی بعدا چند گونه که پیدا شد امکان گرد افشانی با حشرات دیگه هم قوت گرفت!!که بتونن اون حشرات رو پرورش بدند و نسل این گل هم حفظ بشه که هنوز این اتفاق نیفتاده!! درحال این گل به صورت مصنوعی تکثیر شده و توی فضای سبز ازش استفاده میشه.

۶:ارکیده روح یا گاست: Epipogium aphyllum

ارکیده روح

هیچ وقت نتونستم علاقمو از ارکیده ها حاشا کنم،این گونه ازکیده علاوه براینکه در خطره،گیاهی خیلی خیلی خاص هم هستش ازین جهت که برخلاف همه گلهای دیگه به فتوسنتز اعتقادی نداره و برگ هم حتی نداره،میتونه همیشه زیر خاک زندگی کنه تا موقع مناسب گلهاشو بفرسته بالا،درواقع این گل با قارچها و درختان  همزیستی مسالمت آمیز داره  وازین طریق زندگی میکنه ،بومی کشور کوبا و یک منطقه در فلوریدا هستش وتکثیرش هم تقریبا ممکن نیست،چون وقتی گل بده باید یک نوع شپ پره اونو گرده افشانی کنه و بذرش هم باید بریزه روی نوعی خزه خاص تا سبز بشه!!!!! البته با کشت بافت تونستن کشتش کنند و وارد بازار کنند این گیاه رو که اونهم نگهداریش واقعا سخته!

۵:درخت کوکای : Kokai cookei

درخت کوکای

این درخت عجیب و زیبا از خانواده ی پنیرکیان یا گل خطمی که فقط بومی جزایر هاوایی هستش..تا سال ۱۸۶۰ فقط ۳ عدد ازین درخت وجود داشت که بعدا در سال ۱۹۵۰ دانشمندان به این نتیجه رسیدند که نسلش از بین رفته ولی خوشبختانه بیست سال بعد یک گونه ازین درخت توی هاوایی پیدا شد خوشحالی رو به کمپ گیاهشناسان برگردوند،اما متاسفانه به خاطر آتش سوزی که سال ۱۹۷۸ رخ داد همین یک گونه هم به جز یک شاخه از بین رفت……از همون یک شاخه برای تکثیرش استفاده شد وو ازونجا که این درخت سخت تکثیر میشه و سخت میگیره الان حدود 23 عدد بیشتر نمونده که اونهم دلیلی بر اثبات انقراض نیست.عمده دلیل انقراض این درخت ازهمونطور که توی مقدمه گفتم از بین رفتن نسل یک پرنده گرده افشان شهدخوار  به نام “وستیاریا” عنوان شده است.

۴:گل انگلی جسد یا  رافلزیا: Rafflesia arnoldii

رافلزیا

این گل بزرگترین گل دنیا محسوب میشه و هنگام بازشدن گلهاش تا ارتفاع یک متر و نیم هم میتونه برسه و با تصاعد کردن بوی جنازه و تعفن هم بدبو ترین گل گیتی شانخته شده و هم سوسک ها و مگس و حشرات رو برای گرده افشانی خودش فرا میخونه!! بومی سوماترا و جنگلهای کم ارتفاع اندونزی هستش ونه برگ نه ریشه نه ساقه و هیچی نداره به صورت انگل وار، وارد تنه گیاه پیچ موچسب شا بلوط میشه و پس از مدتی زندگی انگلی از این گیاه از داخل تنه اون زبون بسته گلهاش رو بیرون میفرسته! یه چیزی تو مایه های علف سِس خودمون ولی شدید تر! حالا متاسفانه نسل این بابا هم احتمالا به خاطر کشتن سوسک ها توسط خانم ها:دی در حال انقراضه!

۳:ارکیده ی کفش ونوس: Cypripedium calceolus

کفش ونوس

سلطان ارکیده ها کفش ونوس متاسفانه نسلشون در حال انقراض هستش به خاطر نابودی رویشگاه ها و سخت بودن تکثیر و زندگی همزیستی با قارچ ها و درختان!این گیاه بومی اروپا هستش و خوشبختانه اونا به موقع به خودشون اومدن و حتی با ایجاد حفاظت فیزیکی پلیس از آسیب رساندن به این گل در طبیعت جلوگیری میکنند گلهایی که در آزمایشگا کشت بافت شدن هر شاخه تا ۵ هزار دلار آمریکا به فروش میرسند.تکثیر این گل هم به قدری سخت هستش که حتی چارلز داروین هم نتونست تکثیرش کنه چه برسه منو شما :دی سختی کار اینجاست که این گل به شدت به قارچها وابسته است و بذر این گل پس از گرده افشانی بدون قارچ ها قادر به جوانه زنی نیست!!یعنی باید هم پرورش قارچ بلد باشی هم گلکاری :دی ولی واقعا اسم  ونوس یا همون الهه عشق برازندشه،مگه نه؟؟؟

۲: درخت فرانکلین: Franklinia alatamaha

فرانکلین

این درخت زیبا از خانواده ی چای ها و بومی منطقه آلتاماها از شهر جورجیا هستش که متاسفانه از قرن ۱۹ به بعد در طبیعت منقرض شده و فقط تعدادی از آن توسط شخصی به نام آقای بارتارام که قرن ۱۹ قبل از انقراض تعدادی از اون رو تکثیر کرد .این گیاه زیبا دارای گلهای معطر سفید و برگهایی که در پاییز قرمز میشن و خیلی زیبا هستش.البته امروزه به صورت گل اپارتمانی یا درختچه ای وجود داره که همگی از همون پایه ای که آقای بارتارام تکثیر کرد به وجود اومدند.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

و اکنون خاص ترین و کمیاب ترین گل گیتی:

گل کاملیا میدلمیست: Middlemist camellia

کاملیا در گلخانه ای در لندن

این گل اکنون به عنوان کمیاب ترین گل عالم شناخت شده و چرا که دو پیاه از اون یکی توی نیوزیلند و دیگری توی یک گلخانه در لندن وجود داره که توسط آقای میدلمیست در سال ۱۸۰۴ از چین به انگلیس برده شد.البته امکان اینکه مردم عادی تو حیاطشون داشته باشن بدون اینکه بشناسند هم وجود داره چون این اقای گیاهشناس همون سالها تعدادی رو به بیرون فروخته.این گل در چین کلا نابود شده و الان توی باغی لندن هم گلدهی منظمی نداره و اخیرا تونسته گل بده.