داستان کاکتوس،از آریزونا تا گلخانه

+۳۲۹

-۴۷

سلام عرض میکنم خدمت همه ی دوستان.سجادی هستم کارشناس ارشد گیاهان زینتی و باغ گیاهشناسی ملی ایران ، بایک مقاله ی دیگه در خدمتتون هستم این مقاله از صبح تا شب فقط ارسالش طول کشیده! دیگه تایپ و جمع آوری مطالبش جای خودامیدوارم دست پر از این سایت بیرون برید..دوستان این مقالرو باید زودتر ازین حرفا میذاشتم چون من حدود یک سال توی یک گلخونه ی کاکتوس کار کردم و انواع و اقسام کاکتوس رو میشناسم البته هیچ کس نمیتونه مدعی بشه من همه کاکتوس هارو میشناسم اگه گفت بهش بگید ینی ۵۰۰۰ گونه کاکتوس میشناسی؟!؟!  😳   کاکتوس‌هایی که توی فیلم های وسترن دیدید از تیره Cactaceae و منشأ آن‌ها آمریکای جنوبی و مرکزی و شمالی!! میباشد. برخی از آن‌ها بسیار کوتاه و در ماسه‌های کف بیابان‌ها پنهان می‌شوند و تعدادی از آن‌ها درختان غول‌پیکری را تشکیل می‌دهند.نکته ی اول اینه که این گیاه با گیاهان گوشتی دیگه مثل سدوم ،کراسولا و غیره فرق میکنه اونها هم بومی بیابانها هستند ولی اونها دارای سوخت و ساز بالا و نیاز مند هوای خنک(بیابان شب ها هوا خنکه) و گونه های هم که بومی بیابان نیستند کلا برای رشد و نمو به هوای خنک و سرد احتیاج دارند و آبیاری شونم هفته ای 2 باره!! (برخلاف تصور)

   حتی درکمال تعجب توی جنگل‌های برزیل بسیاری از کاکتوس‌ها به‌صورت دارزی همراه با گیاهانی از برومیلیادها و ارکیده‌ها در تنه درختان زندگی می‌کنند و در این حالت آب و مواد غذایی را از هوا، باران و تنه درختان دریافت می‌کنند و با اندک رطوبت موجود در خزه‌ها و پوست تنه درختان که به ریشه آن‌ها می‌رسد به زندگی ادامه می‌دهند. انواعی که در بیابان‌های خشک و سوزان زندگی می‌کنند نسبت به گیاهان دیگر شکل‌هایی غیرمعمولی و عجیب یافته‌اند. ساقه‌ها نظیر برگ‌ها به عمل قتوسنتز می‌پردازند و به‌وسیله تیغ‌هایی به رنگ‌ها و شکل‌های مختلف از خود دفاع می‌کنند.

 دوستان کلا هر گیاهی که دیدید  از نظر گیاه‌شناسی ، تمام پنج ویژگی زیر را دارا است کاکتوس محسوب میشود:

• آرئول‌ها یا بالشتک‌های خار، به‌طور ثابت در تمام اعضاء وجود دارد. به جز تعداد کمی، آرئول دارای خارها یا موهای خار مانند ظریف به نام گلوشید و یا هر دو است.

• تمام کاکتوس‌ها چندساله هستند.
• میوه آن‌ها سته تک خانه است.
• همگی دو لپه هستند.
• گلبرگ‌های گل، در بالای تخمدان ظاهر می‌شوند.

یک آرئول

    افزون بر این، گیاهان گروه کاکتوس، اغلب بی‌برگ بوده و فقط آثاری از برگ که با چشم غیرمسلح قابل مشاهده نیست. تنها استثناء بین کاکتوس‌ها جنس Pereskia است که گیاهان این جنس دارای برگ هستند. هیچ گیاهی در سلسله گیاهی از نظر تنوع در شکل گیاه، اندازه و رنگ آرئول‌ها و خارها، گل‌های زیبا با جلای فلزی مشخص، مشابه کاکتوس نیست. دامنه رنگ گل‌ها، از سفید تا صورتی، یاسی، زرد، لاکی، قرمز متمایل به لاکی تیره، بنفش و حالت‌های چند رنگ به‌صورت نقاط یا رگه‌ها متنوع است، ولی با وجود این زیبایی، عمر گل آن‌ها کوتاه است. به‌عنوان مثال، در جنس‌های Astrophytum، Echinopsis، Lobivia، Parodia و  Rebutia، گل‌ها پس از افزایش شدت نور باز شده و در شب بسته می‌شوند. و برعکس در Selenicereus spp. گل‌ها پس از غروب باز شده و در صبح بسته می‌شوند. در بعضی گونه‌ها، مثل Haageocereus bicolor و  Gymnocalycium گل‌ها دو روز دوام می‌آورد. اندازه قطر گل‌ها، نیز از یک سانتی‌متر در بعضی انواع مامیلاریا تا حدود 35 سانتی‌متر در تعداد کمی از انواع شب گلدهنده متغیر است:

آستروفیتوم(کلاه اسقف)

لوبیویا

اچینوپس

پارودیا

ربوتیا

مامیلاریا هانیانا

تیره کاکتوس به سه زیر تیره تقسیم می‌شود که عبارتند از:

1. پرسکیه (Pereskieae): درخت مانند، دارای برگ‌های پهن، گل‌ها دارای دمگل کوتاه، گل‌ها به‌صورت دسته‌ای و شبیه گل نسترن‌های وحشی.
2. اوپانسیه (Opuntiea): راکت مانند، فاقد برگ، گل‌های فاقد دمگل، گل‌ها مثل چرخ‌دنده هستند. تیغ‌های آن‌ها به راحتی کنده می‌شود.
3. سرئه (Cereae): ستونی، فاقد برگ، گل‌ها فاقد دمگل، برخی گونه‌ها تیغ ندارند، در مناطق سردسیر به‌صورت گیاهان درون خانه‌ای نگهداری می‌شوند.

۱-           پرسکیه: زیرتیره پرسکیه از قدیمی‌ترین کاکتوس‌ها است و بیشتر شباهت به درختان جنگلی دارد. گیاهان بوته‌ مانند بوده و اغلب دارای برگ‌های پهن هستند. این نوع کاکتوس‌ها بی‌شباهت به درختان کوچک مرکبات نیستند. گل‌ها دارای دمگل کوتاه هستند و به‌صورت دسته‌ای و شبیه به گل نسترن‌های وحشی‌اند.

بوته‌ها دارای تیغ هستند ولی تیغ‌های این گیاه شباهتی به تیغ‌های کاکتوس‌های دیگر ندارند. پرسکیای گل درشت (Pereskia grandiflora) از مهمترین گیاهان این زیرتیره است و به انگلیسی رز کاکتوس Rose cactus نامیده می‌شوند.

پرسکیا

۲-      اوپانسیه: این زیرتیره دارای ساقه‌های گوشتی و آبدار هستند، ساقه‌ها بندبند و در محل گره ترد و شکنده‌اند. روی آن‌ها را تیغ‌های مجتمع و کوتاه و نرم پوشانده است که به آسانی از جا کنده می‌شود و با لمس کردن آن‌ها تعداد زیادی به دست می‌چسبد. از انواع معروف این زیرتیره Tephrocactus) Nopalea )و Opuntia است. این کاکتوس‌ها برگ ندارند و گل‌هایشان شبیه چرخ‌دنده و بدون دمگل هستند.

تفروکاکتوس

تفروکاکتوس

۳-       سرئه: زیرتیره سرئه دارای انواع بسیار متعدد است. در این‌ها، ساقه‌ها و تنه به‌صورت کشیده و ستونی است. تیغ‌ها در گونه‌های مختلف به شکل‌های متفاوت است و بسیاری از گونه‌ها بدون تیغ می‌باشند. گل‌های این زیرتیره بدون دمگل و بسیار زیبا هستند و مستقیم روی ساقه‌ها و تنه قرار دارند. گیاهان این زیرتیره در مناطق سردسیر به‌عنوان گیاهان گلخانه‌ای در منازل نگهداری می‌شوند. این زیرتیره به راسته‌های زیر تقسیم می‌شوند.

۱-           سرئه (Cereanae): شامل گونه‌های معروف سرئوس، کلیستوکاکتوس، Eriocereus، Pachycereus و Heliocereus وCephalocereus یا همون Old man یا بابابزرگ خودمون و  غیره است.کاکتوس اولد من از کاکتوس های معروف و محبوب و گران قیمت میباشد که در صورت وجود نور زیاد موهایش بلندتر شده و میتوان انها را شانه کرد. 🙂 توجه کنید که بیشتر اولد من ها روی پیوند هستند ولی انهایی که روی خاک کاشته شدند ارزش بیشتری دارند کلیستوکاکتوس در نگاه اول برای غیر حرفه ای ها از جمله خودم :)) با اولد من اشتباه گرفته میشود.توی این دسته کاکتوس سن پدرو  رو هم که کلی خاصیت دارویی داره میشه اضافه کرد (از اتاق فرمان اشاره میکنن توضیح بیشتر نده  :)) )

سن پدرو

کلیستو

اولد من

پاخیسرئوس

اریوسرئوس

هلیوسرئوس

۲-           هیلوسرئنه Hyloceeanae: گونه‌های این راسته به‌صورت رونده و پیچ‌های اپی‌فیت، با ریشه‌های هوایی است که به صخره‌ها و تنه درختان می‌پیچند. گل‌های درشت انواع Cryptocereus، Hylocereus و  Selenicereus که جزء این راسته‌ هستند، شب‌ها باز می‌شود، روی این اصل در زبان انگلیسی به آن کاکتوس شب

(Night blooming cacti) گفته می‌شود.

هیلوسرئوس

کریپتوسرئوس

سلنیسرئوس

۳-           آچینوسرئنه (Echinocereanae): گیاهان کوچک و کوتاهی هستند که به صورت منفرد و یا دسته‌ای دیده می‌شوند. گل‌های درشت بوقی شکل آن‌ها در اطراف ساقه‌ها ظاهر می‌شود. از مهمترین این کاکتوس‌ها Chamaecereus،Echinocereus، Echinopsis، Lobivia،  Rebutia می‌باشند.(اچینوسرئوس ترکیبی از اچینو و سرئوس هستش و شبیه گرز مییمونه)

اچینوسرئوس(گرزی)

کاماسرئوس

۴-           اکینوکاکتانه (Echinocactanae): کاکتوس‌های این راسته کوتاه و کوچک هستند و بعضی به‌صورت مجتمع (کاکتوس‌های ستاره‌ای) پوشیده از تیغ‌ و نواری شکل‌اند. گل‌های این دسته فوق‌العاده زیبا هستند. از انواع این کاکتوس‌ها Astrophytum، Echinocactus، Hamatocactus و Notocactus می‌باشند.کاکتوس معروف و محبوب کلکسیونرها ، آستریاس هم عضو همین دسته میباشد که تنوع خیلی زیادی داره خودم دوستان کلکسیونر زیادی تو این زمینه دارم با نام علمی Astrophytum Asteris   

آستریاس

هاماتوکاکتوس

نوتوکاکتوس

۵-           کاکتانه (Cactanae): شبیه راسته قبلی کوچک، گرد، پوشیده از تیغ‌ و نوارمانند هستند. گل‌ها و میوه‌ها در قسمت بالا (سر) قرار دارند. تنها نوع معروف این قبیل کاکتوس‌ها نوع Melocactus است که دارای گونه‌های مختلف است.از جمله معروف ترین های این دسته به کاکتوس دارویی پیوت میشه اشاره کرد (اتاق فرمان بازم اشاره میکنه توضیح نده. مثه اینکه امروز  کلا اعصاب مصاب نداره :)) )

پیوت

ملوکاکتوس

۶-           کوری فانتانه (Coryphantanae): این دسته نیز گرد و به‌تقریب کروی پوشیده از تیغ‌ها به‌نسبت بلند و برگشته‌اند. از مهمترین انواع این راسته Thelocactus، Mammillaria، Coryphantha است.

تلوکاکتوس

کوری فانتا

کوری فانتا

مامیلاریا

مامیلاریا

۷-           اپی‌فیلانه (Epiphyllanae): معروفترین کاکتوس‌ها، از جمله ارکید کاکتوس (Orchid cactus) و کریستمس کاکتوس (Christmas cactus) در این راسته قرار دارند. این گیاهان مخصوص مناطق گرمسیر و اغلب به‌صورت دارزی هستند. شاخه‌های پهن و برگ مانند و اغلب بدون تیغ دارند. گل‌های آن‌ها بسیار درخشنده و زیباست. از مهمترین انواع این گیاهان Epiphyllum hybrid و Zygocactus trunacactus است              توضیح کاکتوس کریسمس یا زیگو کلیک کنید

کاکتوس کریسمس

زیگو کاکتوس

۸-           ریپسالیدانه (Rhipsalidanae): این راسته دارای شاخه‌های کشیده، افتاده و بندبند که روی این اصل در انگلیسی به آن‌ها کاکتوس زنجیره‌ای (Chain cactus) می‌گویند. روی درختان در مناطق حاره به‌صورت اپی‌فیت زندگی می‌کنند. گل‌ها کوچک و میوه‌ها سته‌مانند است. از مهمترین این کاکتوس‌ها Rhipsalis و Lepsimium است.

لپیسیموم

ریفالیس

    در محل طبیعی اغلب کاکتوس‌ها در شرایط آب و هوایی مختلف رشد کرده و برای عادت دادن خود با این شرایط، اندازه‌ها و شکل‌های عجیب با ساقه‌ها گوشتی، آبدار و مفصل‌دار ایجاد کرده‌اند. متاسفانه تاحالا نتونستم برم از نزدیک شاهد ماجرا باشم ولی ساقه‌های گوشتی سبز آن‌ها، عمل ذخیره آب جهت مواقع خشکی و نیز فتوسنتز جهت ساختن غذا را به جای برگ‌ها انجام می‌دهد. تصور عمومی که کاکتوس‌ها گیاهان بیابانی هستند، به‌طور کامل صحیح نیست. برخی از آن‌ها، در چمن‌زارهایی که در آنجا گیاهان دیگری مثل درختان کوتاه، درختچه‌ها و باریک برگ‌ها وجود دارد، رشد می‌کنند. گونه‌هایی وجود دارند که در یک خاک لومی خوب رشد می‌کنند، در حالی که برخی دیگر در صخره‌ها و کوه‌های پر آب ساکن شده‌اند. کاکتوس‌های گلدهنده زیبا مثل Epyphyllums به‌صورت دارزی روی درختان در جنگل‌های برزیل رشد می‌کنند.

کاکتوس ساگوارا در طبیعت

نگهداری کاکتوس‌ها

    فرآیند اهلی شدن بعضی گونه‌های کاکتوس‌ باعث از دست رفتن مقاومت طبیعی شده است. در این مورد، اغلب مشاهده شده است که اگر یک کاکتوس که در شرایط نیمه سایه رشد می‌کند، به‌طور ناگهانی به شرایط با تابش شدید آفتاب منتقل شود، دجار سوختگی می‌شود. به همین‌دلیل لازم است کاکتوس‌های اهلی شده در شرایط مناسب نگهداری شوند. تمام کاکتوس‌ها، نور فراوان را می‌پسندند. در مناطقی که تابستان خیلی گرم دارند، توصیه می‌شود که در وسط روز و نیز بعدازظهر از تابش آفتاب به گیاه جلوگیری شود. کاکتوس‌های رشد کرده در سایه باریک و کشیده بوده، گل نداده یا گلدهی آن‌ها کم‌ می‌شود. آب زیاد برای اغلب گونه‌ها مضر است. تمام کاکتوس‌ها باید در گلخانه یا زیر پوشش پلی‌اتیلینی نگهداری شوند، گرچه تعداد کمی از انواع مقاوم Cereus، Echinopsis و Opuntia می‌توانند در مناطق گرم، در هوای آزاد نیز رشد کنند. برای تولید گل زیاد و نیز بافت مناسب گیاه، جریان هوای تازه ضروری است. بنابراین، یک گلخانه کاکتوس‌ باید دارای سقفی از جنس شیشه، فیبر شیشه (فایبر گلاس) یا پلی‌اتیلن بوده و دیواره‌های کناری آن باز باشد. در مناطق خیلی گرم، ضلع غربی گلخانه باید با دیواره آجری بسته شود.

ترکیب خاکی

برای خرید  ترکیب خاکی مناسب کاکتوس.کلیک کنید.   گرچه کاکتوس‌ها خیلی مقاوم بوده و به راحتی پرورش داده می‌شود، ولی موفقیت در این کار، شاید تا حدود زیادی وابسته به ترکیب مناسب خاک و نیز آبیاری باشد. گرچه بخش هوایی کاکتوس‌ها، یعنی ساقه‌ها، گوشیت و گاهی به مقدار زیاد طویل هستند، ولی ریشه‌های زیرزمینی خیلی کم بوده و از نظر طولی کوتاه هستند. در نتیجه، توانایی آن‌ها در جذب رطوبت محدود است. افزون بر این، کاکتوس‌ها ممکن است نیازی به مقادیر زیاد رطوبت نداشته باشند. ترکیب خاکی شامل یک قسمت خاک لوم یا لوم شنی، یک قسمت کود گاوی پوسیده، دو قسمت خاک برگ پوسیده با اندازه متوسط، یک قسمت شن و مقدار کمی پودر استخوان برای رشد اغلب گونه‌ها مناسب است. به این ترکیب،مقداری آفت‌کش جهت دور کردن مورچه‌ها و دیگر حشرات علاقه‌مند به ریشه اضافه می‌شوند. کاکتوس‌ها، به‌ویژه آن‌هایی که پرخار هستند، اگر دست‌کم یک‌بار در سال گلدان آن‌ها تعویض شود، نباید با مقادیر زیاد کود تغذیه شود. تغذیه زیاد، گیاهان را آبکی کرده و آن‌ها را مستعد پوسیدن می‌کند.

برای خرید کود گرین ایتالیا مناسب برای کاکتوس های شما.کلیک کنید.   در فصل تابستان به مواد غذایی بیشتری نیاز دارند و باید هر چند وقت یک بار کودهای غنی از پتاسیم و فسفر به‌ آن‌ها داده شود. از کودهای مخلوط و کامل می‌توان استفاده کرد. نیتروفسکا یکی از این کودها است که محلول رقیقی از آن نتایج خوبی داده است. همچنین در این فصل می‌توان از کودهای دامی استفاده کرد. ولی بهتر است که کود به‌صورت مایع داده شود. بسیاری از کاکتوس‌ها در منازل به دلیل کودپاشی پوسیده و از بین رفته‌اند. بنابراین در غلظت و میزان کود باید توجه کافی داشت. به نظر می‌رسد که غلظت نیتروژن در یک برنامه تغذیه نباید از 500 میلی‌گرم در لیتر تجاوز کند.

خاک کاکتوس

ظروف کاشت

    گلدان‌های سفالی، اغلب بر گلدان‌های لعاب‌دار، فلزی یا پلاستیکی ترجیح داده می‌شود. چون این گلدان‌ها، منافذی برای تبادل هوا دارند. گلدان‌ها، باید پاک و گندزدایی شده و پیش از کاشت خشک شوند. گلدان، با اندازه مناسب باید استفاده شود. چون گلدان‌های خیلی بزرگ، رطوبت زیادی در خود نگه ‌داشته که برای کاکتوس مضر است. در گلدان‌های کوچک، ریشه آن‌ها در هم پیچ خورده و رشد آن‌ها متوقف می‌شود.

ظروف کاشت

زمان، روش کشت و گلدان‌گیری

    کاشت کاکتوس‌ها در زمین یا گلدان می‌تواند در هر زمان از سال، توسط فرد ماهر با رعایت احتیاط‌های لازم صورت گیرد. ولی افراد تازه‌کار بهتر است در زمانی که رشد گیاه کاهش می‌یابد، آن را جابجا کنند. باید مراقب بود در زمان جابجایی، خارها از بین نرود، چون دوباره رشد نخواهند کرد. تجربه باغ شیشه ای نشان داده است که دان‌نهال‌ها (گیاهان حاصل از بذر)، گیاهان کوچک و یا حتی قلمه‌های کوچک، زمانی که در کناره‌های گلدان کاشته می‌شوند، در مقایسه با مرکز گلدان بهتر خواهند شد. چون در مرکز گلدان شانس ریشه‌دهی گیاهان جوان در اثر وجود آب زیاد، کاهش می‌یابد.

گلدان گیری

آبیاری

    کاکتوس‌ها در محل طبیعی، با شرایط بسیار خشک سازگار شده‌اند. در پرورش این گیاهان، آبیاری صحیح مهمترین عامل در موفقیت است. آبیاری زیاد، خطرناک‌تر از آبیاری کم است. چون آبیاری زیاد، ممکن است باعث مرگ گیاه شود. در حالی که کم‌آبی، فقط مانع رشد مطلوب می‌شود.

    دور آبیاری و مقدار آب مورد نیاز به زمان سال، نوع ترکیب خاک، محل کاشت (زمین یا گلدان) و سرانجام نوع کاکتوس بستگی دارد. آب مصرفی، از نظر pH باید خنثی یا نزدیک به آن باشد. یک گیاه در یکی گلدان کوچک، در مقایسه با گیاهی که در زمین کاشته شده، به مراحل آبیاری بیشتری نیاز دارد. اصول آبیاری یک کاکتوس شامل موارد زیر است:

    تا زمانی که خاک هنوز مرطوب است، به هیچ وجه دوباره آبیاری نشود. یک راه‌حل جهت تشخیص خشک یا مرطوب بودن خاک گلدان، این است که با یک چکش چوبی به بدنه گلدان ظربه بزنیم که در صورتی که صدای زیر بدهد، نشانه خشک بودن خاک و صدای بم، نشانه مرطوب بودن خاک است. برای یک گیاه که در زمین کشاته شده، سطح خاک به‌وسیله یک چنگک خراش داده می‌شود، تا مقدار رطوبت لایه‌های زیرین مشخص شود. آبیاری باید از پاییز به‌تدریج کم شود، تا گیاه وارد حالت استراحت شود. برای جلوگیری از خشک شدن ریشه گیاه در زمستان، هر ماه مقدار کمی آب لازم است و آبیاری باید در بهار دوباره آغاز شود، ولی در مناطقی که زمستان خیلی شدید نیست، نباید آبیاری بدین گونه کاهش یابد. از چکه کردن آب از سقف باید جلوگیری شود. چون باعث پوسیدن گیاه می‌شود.

قیم‌گذاری

    اغلب کاکتوس‌ها نیازی به قیم ندارند. چون قادرند به‌طور محکم روی ریشه‌های خود بایستند، اما بعضی از انواع ستونی بلند، ممکن است نیاز به قیم‌گذاری داشته باشند. استفاده از قطعات رنگ شده نی‌خیزران، به‌عنوان قیم مفید است.

افزایش

    افزایش کاکتوس‌ها با بذر، قلمه، پاگیاه و پیوند امکان‌پذیر است. دان‌نهال‌ها زمان زیادی لازم دارند تا به اندازه مناسب برسند و نیز در مقایسه با پیوند و قلمه، به مراقبت بیشتری نیاز دارند.

بذر

برای خرید بذر کاکتوس از فروشگاه ما .کلیک کنید ...  بذر اغلب کاکتوس‌ها، بین یک هفته تا یک ماه می‌تندد. بذر Opuntia ممکن است کندتر جوانه بزند. بهترین زمان کاشت، به‌طور معمول بین فروردین تا مهر ماه است. در مناطق سرد، اگر سیستم پاگرما فراهم باشد، در هر زمان از سال می‌تاوان بذر را کشت کرد. دمای بهینه برای تندش 21 درجه سانتی‌گراد است. بهتر است، بذرها در ظرف کم عمق کاشته شوند و ظروف کاشت نو باشند. در غیر این صورت، باید ظروف گندزدایی شده، استفاده شود. یک ترکیب خاکی مناسب جهت کاشت بذر، شامل قسمت‌های مساوی از خاک برگ پوسیده و شن است. بعضی از افراد مقادیر کمی از لوم، پودر آجر و ذغال به این ترکیب اضافه می‌کنند. توصیه می‌شود، از ترکیب خاکی گندزدایی شده استفاده شود تا از مرگ گیاهچه جلوگیری گردد. بذرها به طور یکنواخت کاشته می‌شوند. بذرهای ریز پوشانده نمی‌شوند، ولی انواع درشت باید با لایه‌ای از ماسه نرم پوشانده شوند. یک لایه ماسه در سطح، مانع رشد و توسعه جلبک خواهد شد. پس از کاشت، با قرار دادن ظرف‌ها تا نیمه در یک ظرف آب، از پایین آبیاری می‌شوند. سپس، با صفحه‌ شیشه‌ای پوشانده شده و به محل سایه منتقل می‌شوند. می‌توان با صفحات روزنامه به‌عنوان پوشش، شدت نور را کاهش داد. گاهی در سطح درونی شیشه، رطوبت جمع می‌شود که باید یک یا دو بار در روز برطرف شود. چون ریزش قطرات آب ممکن است به دان‌نهال‌های جوان آسیب برساند و یا ممکن است باعث شستن خاک پوشش دهنده بذر شود. وقتی تعداد قابل قبولی دان‌نهال سبز شد، شیشه باید برداشته شود و ظرف کاشت به محل نیمه‌سایه منتقل شود. چون گیاهان جوان نمی‌توانند نور مستقیم را تحمل کنند. وقتی دان‌نهال‌ به حد کافی رشد کردند، به گلدان‌های منفرد کوچک منتقل می‌شوند. از جاجایی دان‌نهال‌های جوان به گلدان‌های منفرد، زمانی که احتمال از بین رفتن ریشه‌های حساس وجود دارد، باید پرهیز شود. چون مرطوب نگه‌داشتن هر گلدان منفرد، مشکل‌تر از آبیاری یک ظرف پر از دان‌نهال است.

بذر کاکتوس

پاگیاه و قلمه

    تشکیل گیاه از طریق قلمه مشکل نیست، اما در گیاهان کروی بزرگ و تک ساقه محدودیت وجود دارد و نمی‌توان آن‌ها را با این روش، افزود. در بعضی کاکتوس‌ها، اغلب در پایین گیاه تعدادی پاگیاه تولید می‌شود که ممکن است در حالی که به گیاه مادری متصل هستند، ریشه‌دار باشند. پاگیاه‌های ریشه‌دار می‌توانند جدا شده و سریع کاشته شوند، ولی انواع بدون ریشه می‌توانند به‌عنوان قلمه استفاده شوند. جنس‌های Echinopsis، Lobivia، Mammillaria و Rebutia به راحتی پاگیاه تولید می‌کنند. گیاهی که قرار است از آن قلمه گرفته شود، برای چند روز نباید آبیاری شود تا گیاه آب اضافی را جذب و مصرف کند. این عمل، شانس پوسیدن قلمه‌ها را در بستر کاهش می‌دهد. قلمه‌ها با چاقوی تیز برداشته می‌شود و برش باید صاف و عرضی باشد. انتهای بریده، باید سریع به ماسه گندزدایی شده و پودر ذغال آغشته شود و در یک محل سایه برای 4 تا 5 روز بسته به اندازه و نوع قلمه، قرار گیرد تا خشک شود. این عمل، به منظور سخت شدن و تشکیل پینه در سطح بریده، برای جلوگیری از پوسیدن انجام می‌شود. ترکیب خاکی لازم برای بستر قلمه شامل، مقادیر مساوی ماسه و خاک برگ پوسیده است. قاعده قلمه‌ها، باید در بستر کاشت فرو برده شود و در صورت لازم قیم زده شود. از کاشت عمیق، باید پرهیز شود. در طول فرآیند ریشه‌زایی قلمه‌ها، از آبیاری بیش از حد آن‌ها حتی در آب و هوای گرم باید خودداری کرد. در مناطق گرمسیری بهتر است قلمه‌ها تا مرحله ریشه‌دهی در محل نیمه‌سایه قرار گیرد. ریشه‌زایی ممکن است دو هفته تا یک ماه، بسته به شرایط آب و هوایی طول بکشد. پس از اینکه قلمه‌ها خوب مستقر شدند، به گلدان یا محل کاشت منتقل می‌شوند. این روش جهت افزایش سریع پایه‌ها، مفید است.

قلمه کاکتوس

قلمه کاکتوس

پاگیاه کاکتوس

پیوند

    پیوند یک عمل جالب و معمول در پرورش کاکتوس‌ها است و مزایایی نیز بر دیگر روش‌ها دارد. به‌عنوان مثال، به تولید سریع گیاه با اندازه مطلوب کمک می‌کند. همچنین تعداد کمی از گونه‌های حساس که ریشه خود خوب رشد نمی‌کنند، می‌توانند روی پایه‌های مقاوم‌تر پیوند شوند. همچنین، کاکتوس‌های حاوی مقادیر کم کلروفیل مثل Gymnocalyicium mihanovichii friedrichii ‘rubra’ و رقم ‘Multicolor’ می‌توانند فقط در صورتی که روی پایه سبز پیوند شود، رشد کند. پیوند زدن، همچنین، برای افزایش هیبریدها، فرم‌های Cristate و غول‌پیکر قابل استفاده است. مزیت دیگر این است که اگر بخش از یک گونه نایاب در اثر حشرات، بیماری و یا دلایل دیگر از بین برود، گونه می‌تواند به وسیله پیوند قسمت‌ سالم آن گیاه روی یک پایه مناسب حفظ شود. مهمترین عیب پیوند، این است که پیوندک‌ها ویژگی‌های خاص گونه را از دست می‌دهند، ولی به‌طور معمول گیاهان پیوندی، بهتر رشد خواهند کرد. در زمان پیوند، مهمترین کار، انتخاب یک پایه سالم و مناسب است. سه روش پیوند در کاکتوس کاربرد دارد:

• پیوند سطحی
• پیوند شکافی
• پیوند مورب

پیوند کاکتوس

پیوند سطحی

    در این نوع پیوند، دو سطح پایه و پیوندک باید صاف و مسطح باشد. با چاقوی تیز و باریکی برش افقی روی پایه ایجاد کرده، دو سطح پایه و پیوند را روی هم قرار داده و با نوار پلاستیکی، نخ و یا با استفاده از وزنه‌های فلزی آن‌ها را روی هم استوار می‌نمایند.

پیوند شکافی

    در این نوع، در وسط پایه شکافی به شکل V (گوه) ایجاد کرده و پیوندک را نیز به شکل مکمل شکاف، یعنی گوه‌ای شکل، برش داده و داخل شکاف جای می‌دهیم. برای اتصال آن‌ها، از نخ یا خلال دندان استفاده می‌شود.

پیوند مورب

    این نوع پیوند، بیشتر برای پایه‌های بلند و باریک توصیه می‌شود. در این روش، پایه و پیوندک را به گونه اریب برش داده و دو قطعه را به وسیله نخ محکم می‌کنند. چند روز پس از انجام پیوند، گیاه را در سایه گذارده و باید دقت نمود که نخ یا نوار پلاستیکی خیلی خوب بسته شده باشد. پس از یک هفته نیز چنانچه از خار یا چوب خلالا استفاده شده، باید برای جلوگیری از بروز آلودگی و بیماری‌ها، آن‌ها را از پایه و پیوندک بیرون آورد.

    روش دیگری در پیوند کاکتوس به کار می‌رود که «پیوند خواب»  نام دارد. در این روش، پایه بدون ریشه بوده و به‌صورت قطعه‌ای از کاکتوس‌ها می‌باشد. پیوندک را به یکی از روش‌های ذکر شده، بر روی پایه بدون ریشه قرار داده و سپس، هر دو قسمت را به‌صورت پیوند شده در گلدان قرار می‌دهند تا قسمت پایه ریشه‌دار شود و نیز پیوند جوش بخورد. کشورهای صادرکننده کاکتوس پیوندی «ژیمنوکالیسیوم»،  بیشتر از این روش استفاده می‌کنند.

پیوند کاکتوس

   مدتی پس از انجام پیوند، برخی پایه‌ها به سبب توقف رشد طولی که در نتیجه عمل پیوند پدید می‌آید، پیرامون تنه خود پاجوش‌هایی تولید می‌کنند که به‌دلیل تغذیه از پایه اصلی، گاهی رشد را در پیوندک کند یا متوقف می‌کند که باید از درون خاک قطع شوند.

    پیوند به‌طور عمده در تابستان انجام می‌شود. چون در این زمان، هوا خشک بوده و احتمال پوسیدن کمتر است. به‌زودی، پس از عمل پیوند، گیاهان پیوند شده به یک محل سایه و گرم منتقل می‌شوند تا سطح بریده شده، سریع خشک نشود. آبیاری پایه، به‌صورت معمول باید انجام شود و باید مراقب بود که آب وارد محل اتصال پایه و پیوندک نشود. ناسازگاری پایه و پیوندک، ممکن است منجر به مشکلات متنوعی، مثل توقف رشد پیوندک، فرو رفتن ریشه‌های پیوندک در داخل پایه، تورم پایه در زیر محل اتصال و غیره شود، بنابراین لازم است پایه مناسب برای هر پیوندک انتخاب شود.