سلام عرض میکنم خدمت همه بازدید کننده های عزیز سایت باغ شیشه ای.سجادی هستم کارشناس ارشدگیاهان زینتی و باغ گیاه شناسی ملی ایران،دوباره افتخار دارم با مقاله ی دیگه ای درباره یک گل محبوب و پرطرفدارارکیده از ب بسم ا…. در خدمتتون باشم.دوستان به عنوان یک مقدمه ،ارکیده ها گیاهانی بسیار متنوع،عجیب،دارای ساختاری پیچیده،دوست داشتنی،راحت برای نگهداری هستند.حدود 26000 هزار گونه ارکیده تاکنون کشف شده که 60 گونه از آنها فالانوپسیس ها هستند وارکیده تقریبا تو تمام مناطق دنیا به جز قطب ها پراکنده شدند.این گیاهان از حدود 70 الی 80 میلیون سال پیش در دوره آخر کرتاسه و همزمان با اواخر گودزیلا وجود داشتند.ارکیده ها سیستم گلدهی و گرده افشانی پیچیده ای دارند که ما سعی داریم گوشه ای ازین سیستم رو خدمتتون معرفی کنیم.قبل از شروع توضیح آبیاری و نور دما و غیره دوست دارم اخلاق و خصلت و کلا رفتار این گیاه که نماد غرور و تکبر و ظرافت زنانه هستش رو بهتون توضیح بدم.
اسم این گل هست ارکیده فالانوپسیس از خانواده ی ارکیداسه.فرنگی ها بهش ارکید شب پره هم میگن به خاطر شباهت گلش به شب پره. کلا واژه ارکید از واژه یونانی Orkhis به معنی عذر میخوام (ب*ی*ض*ه) که به خاطر شباهت ریشه ی برخی گونه ها طبق عکس میباشد.زمانی مردم معتقد بودند که خوردن ریشه ی این ارکیده ها میتواند روی جنسیت جنین اثر بگذارد.در افسانه ها ارکید اسم پسر (Nymph) که بعدازمردن یا به قول خودشون شهید شدن و به گل تبدیل شد!
ارکیده به خاطر ظاهر ظریف و زیبای خود ،شکوه و شیکی و آنتیک بودن را به منزل القا میکند.
این گیاه توی جنگل ها روی تنه ی درخت ها و سنگ هابه صورت اپی فیت هستش یعنی توی خاک نیست.اگه ما نقطه ی شروع رشدی این گیاه رو بهار تعیین کنیم،اونوقت ما اوایل بهار شروع رشد و نیمه های بهار پایان گلدهی رو و اوایل تابستون شروع برگدهی گیاه رو شاهدهستیم که ممکن است 2 الی 3 برگ در طول فصل تولید کند.در تابستان که برگ و ریشه تولید کرده و انرژی گیاه در ریشه و برگ ها ذخیره میشه،با اومدن پاییز و خنک شدن هوا و کوتاه شدن طول روز،حالا نوبت به استراحت کردنه! ما ورنالیزه شدن یا اصطلاحا بهاره شدن گل رو توی این فصل شاهد هستیم و این زمانیه که گل ما وارد فاز زایش میشه و اولین جوانه ی گلش رو بیرون میده، و تا بهار که گلش بریزه ،ادامه داره این روند.تو این مدت دیگه برگ دهی خبری نیست.توی طبیعت از نیمه زمستون تا نیمه بهار فرصت گرده افشانی و تولید بذر(!!)داره تا این که گلش تموم میشه و دوباره همون سیکلو باید طی کنه!! البته تو این بین اتفاقاتی میوفته که بعد عرض میکنم خدمتتون.
ارکیده در طبیعت
نیازها:
نور: فالانوپسیس برخلاف تصور گلی بسیار راحت برای نگهداری توی اپارتمان هستش، ارکیده رو میتونید توی هر نقطه از اتاق که خودتون حس میکنید نور داره یا نزدیک هر پینجره ای قرارش بدید و ازین نظر مشکلی نداره چون به هر حال انواع لامپ ها و ریسه ها و چراغ خواب ها هم بالا سرش روشنه 😛 ولی در نظر بگیرید هر چه نور بیشتر باشه تا حدی که برگهاش نسوزه، برا گلدهیش بهتره.حتما جلوی نور مستقیم آفتاب قرار ندید.برای فهمیدن اینکه نور کافی است فقط دست خود را جلوی منبع نور ارکیده بگیرید،اگر سایه دست شما،دارای مرز مشخص بود خب نور زیاد است،اگر سایه مشخص نداشت،خب نور کم است ولی اگر بین این ودو حالت بود خب نور کافی است!
آبیاری: دوستان راستش من خودم در مورد حساسیت آبیاری ارکیده و اهمیت این مسئله شنیده بودم ولی ارکیده خودم رو هفته ای یکبار بیشتر آب نمیدم البته فکر میکنم ریزش ناگهانی گلهاش هم به خاطر همین بی تفاوتی بوده باشه 
.ولی دوستان با فرو کردن انگشت داخل خاک گلدان و احساس خشک بودن گلدان میشه فهمید که الان وقت آبیاری گیاه هستش.پس تقریبا توی مدت گلدهی هر ۴ یا ۵ روز یکبار ایده ی مناسبی باشه تا نه از خشکی گلهاش بریزه و نه از پر آبی دوباره گلدهاش بریزه.
آبیاری ارکیده
رطوبت:همانطور که گفته شد این گیاه بومی مناطق مرطوب و شرجی آسیای جنوب شرقی هستش بنابراین نیاز رطوبتی داره و باید حتماطبق عکس زیر یک زیر سینی پر از آب به طور غیرمستقیم زیر گلدان قرار داد تا با تبخیر شدن آب آن هوای دور گیاه شرجی شود و گیاهتون توهم بزنه که مثلا اینجا تایلند، پاتایا هستش 😆
رطوبت فالانوپسیس
دما : بهترین دما برای این گیاه دمای بین ۱۶ تا ۲۶ درجه که همان دمای اتاق هستش،میباشد طبیعتا گرمای ازین بیشتر مستلزم هوای مرطوب تری هستش که در منزل امکان پذیر نیست،هوای گرم یعنی تنفس بیشتر گیاه و سوزاندن بیشتر اندوخته ی خود و در نهایت ضعف و سو تغذیه و سطل آشغال میباشد &#۱۲۸۵۸۰; .همینطور که گفته شد این گل در پاییز گل میده یا حتی در طول سال !ولی این گل توی اتاق با دما و نور ثابت از کجا بهفمه الان پاییز شده!؟!؟.پس پاییز با گذاشتن گلدان مثلا توی راه پله که هوا خنک تره یعنی دما بین 12 تا 16 درجه هستش به گیاهتون میفهمونید که پاییز شده و فصل گل دادنه و اینطوری گیاهتو رو گول میزنید تا بهتون گل بده بعد از 1 ماه یکهو میبینید یه چیزی از بین برگ ها داره میاد بالا که همون ساقه ی گلتونه!
ساقه گل جدید
خاک : توجه داشته باشید که این گیاهان در طبیعت توی خاک نیستند بلکه این گیاه اصطلاحا اپیفیت یا دارزی هستش و روی تنه ی درختان و سنگ ها و غیره البته قارچ وانگل هم نیستند!!به همین دلیل ریشه ی آنها طوری آداپته شده که نه توی آب باشه نه طوی خشکی و نه توی خاک معمولی،برخی تولید کننده ها طوری میگن خاک ارکیده فرق داره انگار که میخوان موشک هوا کنن ولی اینطور نیست همین که شما،اسفنج رو قطعه قطعه کنید،براده ی چوب،خزه،ذغال،پرلیت،پوست درخت رو باهم ترکیب کنید میشه خاک ارکیده، پس یادتون باشه توی خاک باغچه نکارید این بابارو پس فردا قارچ میگیره و میگنده و باید ریشه تهویه هوای خوبی داشته باشه این نیاز خاکی از نظر ژنتیکی درش تثبیت شده و دیگه نمیشه کاریش کرد.از ما گفتن بود!
خاک ارکیده
تعویض گلدان: اولا دوستان درنظر داشته باشند که ریشه این گل هم قادر به فتوسنتز و غذاسازی ولو اندک،هستش پس گیاه رو توی گلدان پلاستیکی روشن بکارید که نور ازش عبور کنه و ریشه ها هم کمی نور بخورند.هنگامی که گیاه توی خاک مذکور کاشته بشه ریشه ها دوست دارن از توی خاک بیان بیرون ولی توی بستر تماما خزه ریشه ها بیشتر ترجیح میدن توی خزه بمونه.هنگامی که دیدید ریشه ها از خاک اومدن بیرون و زیاد شدن و یا دیدید براده چوب ها پوست درخت ها قهوا ای وسیاه شدن و یا از کنار مشخصه ریشه ها تو هم تو هم گره خوردن دیگه وقته تعویض گلدانه، دقت کنید زمان تعویض گلدان موقعی هستش که گیاه توی دوره گلدهی نباشه!!
تعویض گلدان ارکیده
فالانوپسیس
تغذیه : توصیه ما این هستش که به گیاهتو کود گرین رشد ایتالیایی موجود در فروشگاه ما بدید و اولین باره تو مقاله هام ورمی کومپوست رو توصیه نمیکنم خصوصا توی زمان گلدهی هر دو 3 هفته یکبار بدید و توی زمان برگ دهی هم همینطور 3 هفته یکبار همین فرمون برید جلو.این کار باعث میشه گیاهتون حابی برگ بزنه و ریشه بزنه و تا بتونه گلای خوبی در اخر تابستون بده.
گلدهی: بله همینطور که گفته شد باید به گیاه فهموند که الان پاییزه و فصل گلدهی که این کار با سرد کردن هوا و کم کردن نور اتاق اتفاق میوفته.حالا گیریم که گلش رو داد و ۳ ماه هم رو گل بود.خب بعدش چی میشه؟!هیچی دیگه بعد مثلا تو اردیبهشت و خرداد،شما ۲ تا کار باید انجام بدید هم میتونید ساقه ی گل رو از پایین و از بالای اولین جوانه قطع کنید تا دوباره از کنارش یه شاخه ی گل جدید سبز بشه.ولی این سری گلها کوچک تره و زودتر از بین میره ،بعد از حالا هر مدت که دومین سیکل گلدهی طول کشید دوباره منتها این سری از پایین این ساقه گلد دهنده رو قطع کنید.لابد الان میپرسید مثه سری قبل از بالای جوانه بزنم که بازم گل بده ؟!؟! نه دیگه پر رو نشید گیاه دیگه جون نداره بد بخت هر چی داشت ریخت تو حلق گل قبلی ها.باید کاچی بریزید تو خاکش 😆
محل برش گلدهی دوم
گره محل برش
خب حالا که از ته زدی گیاه برگ تولید میکنه تا ایشالا واسه گلدهیش بیوفته واسه زمستون همون سال.حالا در نظر داشته باشید که شما بعد از پایان اولین گلدهی بذارید گلتون تا پاییز استراحت کنه و اونموقع گل بده،هم گلش با کیفیته هم توی ایام عید هم شما گل خواهید داشت.ولی اگه کاری کنید که دوباره بهتون ساقه گل بده اینطوری تو پاییز باید استراحت کنه و دیگه تو عید گل خبری نیست!و گلدهی میوفته واسه سال بعد پس حواستون باشه!
محل برش پس ازگلدهی دوم
گرده افشانی: البته تولید بذر و کاشت بذر برای افراد مبتدی و بدون آشنایی با آناتومی ارکیده غیر ممکنه! ولی محض اطلاع باید عرض کنم که ارکیده توسط حشرات گرده افشانی میشوند البته به جز ان دسته که در مناطق سردسیرهستند و خودگرده افشانی میکنند چون حشرات آنجا تحرک ندارند!ولی برای این ارکیده های داخل منزل و هیبرید میتوان از گرده افشانی دستی استفاده کرد.به طوری که از یک گیاه گلدار بالغ آن دانه ی گرده که اصطلاحا پولینی نامیده میشود را بدست آورده و داخل بخش مادگی فرو کرد :))))))) 😆
اجزای گل ارکیده
تکثیر:دوستان همینطورکه گفتم بریدن ساقه گلدهنده از بالای پایین ترین گره دوباره ساقه گل میده ولی همیشه اینطور نیست از شانس خوبتون ممکنه ببینید به جا برگ یک سری برگ کوچک تولید کنه که به اینها میگن KEIKI یا همون بچه خودمون.باید بذارید یخورده بزرگتر بشن و ریشه بدن و بکنیدشون بذارید توی خاک.خب این خودش یک راه تکثیر بود ولی راه های دیگه ای هم هست.مثلا ساقه گل دهنده علاوه بر گلدهی خاصیت ریشه زایی و این صحبت ها رو هم داره که کار مشکلیه. روش دیگری هم با بذر وجود داره که بیشتر توی آزمایشگاه و کارای تحقیقاتی انجام میشه بنابراین اگه گیاهتون بچه داد که هیچی اگه نداد همون بهتر برید یدونه بخرید راحت تره و به دردسرش نمی ارزه.یبار رفتم گلخونه یک تولید کننده ی ارکیده توی ورامین ولی متاسفانه داخل گلخونه ارکیده راه نداد! برای مطالعه و آشنایی بیشتر تکثیر فالانوپسیس با بذر اینجا کلیک کنید.
تکثیر فالانوپسیس
بذر فالانوپسیس
عوارض و درمان:
جوانه ها در شب صدمه میبینند :عامل ان حشره ی تریپش است،با سم حشره کش گیاه را هر هفته یکبار سمپاشی نموده تا علائم برطرف گردند.ممکن است به جای ماندن قطرات حاصله از غبارپاشی روی گلها همین علائم را بوجود بیاورند.
گلها ظاهر نمیشوند :گلدان ها خیلی بزرگ هستند،در کاشت های بعدی حجم گلدان ها را متناسب با وضع گیاه انتخاب کنید.
در زمستان گیاه سیاه میشود: شبها هوا سرد است،گیاه را به محل گرمتری منتقل نمایید و یا اینکه صدمه مربوطه،مربوط به استفاده از مواد شیمیایی براق کننده است،از انها استفاده نکنید
زخم های پنبه ای شکل سفید رنگ روی برگها و قاعده انها تشکیل شده است:عامل ان حشره افت است.گیاه را با سم حشره کش نفوذی هر چهارده روز یکبار سمپاشی نموده تا علائم برطرف گردند.
اگرچه روطبت کافی است ولی برگها و گلها خشک میشوند: عامل ان اشعه ی مستقیم خورشید است،گیاه را به محلی با اشعه ی غیر مستقیم ببرید.
غنچه ها منقبض شده و خشک میشوند:هوا گرم و خشک است،هر دو روز یکبار با اب ولرم و بدون املاح غبارپاشی کنید،با قرار دادن گلدان ها در گلدانهای بزرگتر و پر نمودن حد فاصل دو گلدانها را با پیت و خزه مرطوب کنید و رطوبت پایدار و دائمی ایجاد کنید.
برگها قهوه ای شده و گیاه در حال خشکیدن است: خاک خیلی خشک و گیاه تشنه است،گلدان ها را به مدت ۱۵ دقیقه درون سطل پر از اب قرار داده و سپس خارج کنید،خاک را در تابستان همیشه مرطوب نگه دارید،اجازه ندهید اب اضافی در گلدان ها باقی بماند.
رشد گیاه متوقف است :هوا سرد است،گیاه را به محل گرمتری منتقل کنید.
سطح برگها وگلها دارای تار عنکبوت است :کنه ریز قرمز عامل ان است،با اسفنج یا پارچه پشت برگها را طبق دستور با سم کنه کشی سمپاشی نموده تا علائم بر طرف گردد،تامین رطوبت در کاهش افت موثر است.
برگها میریزند :ابیاری بیش از اندازه و خاک باتلاقی شده،زهکش را بازدید و اب اضافی گلدانها و زیر گلدانی را خارج نمایید.
بنسای فالانوپسیس
Attachment
slm aghaye sajadi aziz
yeksoal dashtam orkideye man rishehaye bironesh yek halate khoshk shode peyda kardan
in che moshkeli has?man hamishe say mikonam harroz barghasho yek kocholo spry ab beznama beheshon yani az rotobate ziade> yana rotobatesh kame>? age lazeme azashon aks begiram befrestam baraton?
سلام عرفان جان خوبی؟ ببین این که ریشه ها خشک میشه تا حدودی طبیعی هستش و شما باید اون ریشه ها رو از ته قیچی کنید البته یه قیجی تمیز !! اصلا اسپری نکن گلتو فقط با یه دستمال کاغذی خیس کن و هر روز برگها شو تمیز کن همین براش کافیه نگهداری این گل خیلی راحته برخلاف تصور فقط وسواس زیادی ممکنه خرابش کنه .همین.اونم نیاز نیست کناره هاش سوراخ بشه
وای اقای سجادی شما عالیییی هستیددد بخداااا اینقدر وقت میذارید برای ما ❤️ ممنونم چشم دیگ اسپری نمیکنم ؛) ممنونمممممم راستی چطور میشه تو سایت عضو شد من سعی کردم عضو شم اما مشد
in akse ham omad to nazare ghabli
mikhasam beporsam lazeme in goldonesho k pelastike kenarehasham sorakh konam ya na?
سلام خسته نباشین…من یه سوال داشتم ممنون میشم جواب بدین…
امروز اخرین گل ارکیدم
افتاد میخواستم بدونم الان باید چیکار کنم ساقشو دقیقا از کجا بزنم؟
سلام عزیزم خوبی؟ هم میتونی از ته بزنی ساقش رو و هم میتونی از بالای پایین ترین گره قطعش کنی تا شانس اینو داشته باشی که ی ساقه گل یا بچه از کنارش رشد کنه دوباره.
بعد اینکه این کارو کردم بزارمش تو جای خنک یا همین جا یی که هست باشه پاییز ببرمش جای خنک؟
نه عزیزم نیازی نیست گلهاتو جابجا کنید ،جابجا کردن گل کار درستی نیست بزار همونجا بمونه تا وارد فاز برگ دهی بشه یادت باشه یه کود برگدهی هم باید بهش بدی!
ممنونم به خاطر جواب دادن و با حوصله بودنتون
Attachment
سلام مجدد اقای سجادی
گل ارکیده ی من ١ ماه و نیم هیچ مشکلی نداشت، تا اینکه دیروز ک رفتم خونه ، دیدم بطور ناگهانی همه ی گلهاش پژمرده شده 🙁 و بسته شده، من ٢ روز نبودم خونه 🙁 از چی هست؟ ایا درباره گلها شاداب میشن؟ یا نه؟ از بالای اخرین جوانه قطعشون کنم؟
سلام عرفان جان خوبی؟ اگه یک ماه و ننیم روی گل بوده و یکی یکی از پایین دارن خشک میشن که طبیعی هستش .اگه همه باهم خشک بشن دو حالت داره یکی تنش دمایی یا آبی هستش ودلیل دوم که مشکل منم بوده شاید عجیب باشه ولی ارکیده به صاحبش زود وابسته میشه و انرژی شما رو احساس نکنه دور خودش گلهاش پژمرده میشه ناگهانی پس سعی کن دوران همیشه حضور داشته باشی دورو برش و برگهاشو نوازش کنی و گاهی هم بوسش کنی.برای همینه که ارکیده رو از قدیم نماد زن زیبا انتخاب کردن… باور کن جواب میده!!
سلام آقای سجادی عزیززز دقیقاااا بخدا من هرروز اینکارو میکردم باهاش ، بوسش میکردم باهاش حرف میزدم 🙁 ٢ روز نبودم و… 🙁 اینقدر ناراحت شدم 🙁
:(((( گلاش افتاد همه باهم 🙁 اقای سجادی ساقه رو بزنم از جای اولین گل؟ دوباره گل میده 🙁 افسرده شدم 🙁
عیب نداره دوباره درست میشه شما از بالایی پایین ترین گره قیچی کت ساقرو شاید شانس بیاری دوباره بهت ساقه گل بده معمولا که اینطوره
Slm,aghae sajadi,khubin?khastenabashid,kude goldehio bargo rishe azatun gereftam,vaghti golha rikhtan,man che mizan az kud ro behesh bedam?tarighe estefade az kudaro ham begid lotfan,va ink kodum kudo alan bedam?mamnun
سلام میترا خانم حالتون چطوره؟ ببینید تقریبا ۳ هفته یبار ۴ تا در کود رو توی یه لیتر آب حل کنید و بهشون بدید ولی از پایزز به بعد دیگه قطعش کنید کود برگ رو دوباره از اسفند شروع کنید کود گلدهی بدید به گلتون
یعنی الان هم کود برگ رو بدم هم گل؟هر دو تاشو پاییز قطع کنم،و اسفند کود برگ رو بدم؟تا کی؟کود گل دهی چی شد؟اونم پاییز قطع کنم و از اول اسفند شروع کنم؟بعد الان که می خوام کدو بدم یعنی هر سه هفته یه بار همزمان هم کود گل رو بدم هم برگ؟یه سوال دیگه اینکه:-( چه جوری باید کود بدم؟اسپری کنم؟!:-(
نه ببینید الان شما فقط کود برگ بدید تا پاییز.بعد از پاییز قطعش کنید تا اسفند از اسفند دوباره شروع کنید گلدهی بدیدسه هفته یکبار کوددهی کنید همیشه کودها رو هم ۲ تا درشو توی نیم لیتر آب حل کنید و بریزید پای خاک گلتون 🙂
سلام جناب،خیلی ممنون که وقت میزارید برای همه. ارکیدم به مشکل خورده و من خیلی ناراحتم ممنون میشم کمکم کنید. یک گلدون ارکیده یکماه پیش خریدم دوتا شاخه با کلی گل داشت و دوتا جوانه خیلی کوچیک به اندازه ته سنجاق قفلی داشت که هیچوقت باز نشدن و همینطور رو شاخه موندن مشکل چی بوده؟ و اینکه یک هفته مسافرت بودم الان که اومدم تمام گل های یک شاخش ریخته و بقیم پژمردن و در کل ۴ تا گل سرحال داره علت چیه؟وابستگیش بمن یا پایان گلدهیش؟اخه من میبوسمش و باعش حرف میزنم، الان باید چیکار کنم؟ساقشو قطع کنم؟هر دو شاخه؟راستی یک برگ کوچیک داره از وسط برگاهای دیگه در میاد این نشانه چیه؟در ضمن از اول که گلم و خریدم ریشه هوایی نداشت،لازم گلدونش و عوض کنم؟ببخشید اینقدر سوال پرسیدم
سلام عزیزم خوبی شما؟ ببین بحث همون وابستگی در دوران گلدهی هستش تو این موقع گلدهی سعی کنید کنارش باشید تا مشکلی براش پیش نیاد اون برگی که داره میده نشون میده که گلتون سالم هستش و داره کارشو انجام میده و این ریزش مشکل شما تنها نیست من خودم امسال دو روز نبودم اومدم دیدم گلاش یهو داره خشک میشه ! اگه گلها تک تک خشک بشن که طبیعی هستش ولی اگه یهو خشک بشن این همون قضیه انرژی و اگه جوونه ها بازنشن به خاطر کمبود رطوبت و موادغذایی موردنیاز گل هستش که باید تامین میشده و نشده.حالا شما از بالای پایین ترین گره روی ساقه قطعش کنید تا احتمال زیاد بهتون شاخه ای جدید بده و روش یا گله یا بچه! درضمن ارکیده باید تو گلدون شفاف باشه و اصلا گلدونش رو تا موقعی که داشت میترکید عوض نکنید.
سلام آقای سجادی خسته نباشید
ارکیده من ٣ روزی میشه که برگاش شل ول و پژمرده شدن،روی برگاشم چروک شده
من وقتی خاکش خشک میشه آبیاری میکنم و آب اضافی خارج میشه،یه ظرف آبم گذاشتم کنارش که مرطوب باشه،نور غیر مستقیم جنوبم میگیره،هر ٢هفته یکبارم بهش کود میدم،پس دیگه چه مشکلی داره؟!
خیلی نگرانشم…
سلام آتوسا جان حالت چطوره؟
ببین یه عکس ازش بگیر بزار اینجا تا دقیق تر بهت بگم داستانش چیه….