بومی مدیترانه است. به خاطر شکل خاص گل که مشابه دهان حیوانات است، Snapdragon نامیده شده است. از گیاهان چندساله است که اغلب به صورت یک ساله استفاده می شود. گیاهی است که قسمت هوایی آن در اثر سرما ازبین می رود و در سال بعد می توان از ریشه های آن استفاده کرد و چنانچه در زمین نگهداری شود در سال دوم خیلی سریعتر از گل های تازه کشت شده گل می دهد. در واقع باید گفت این گیاه در مناطق با زمستان های سرد به صورت یک ساله و در نواحی با زمستان نه چندان سرد (حداقل دمای زمستان ۱۰ درجه سانتی گراد) به صورت دو ساله کشت می شود و در سال دوم محصول خوبی می دهد. در سال های بعد مرغوبیت خود را از دست می دهد. رقم هایی نیز یافت می شود که در شرایط مطلوب چندین سال دوام آورده و به صورت دائمی کشت و کار می شود.
گل میمون دارای 5 گلبرگ است که در مجموع به صورت دو لب در آمده اند. لب پایینی از 3 گلبرگ و لب بالایی از 2 گلبرگ تشکیل شده است که همیشه بسته هستند و به صورت دهانی در آمده که با فشار دادن طرفین لب، دهان باز می شود. حشرات و مورچه ها نمی توانند به داخل دهان راه یابند ولی زنبورعسل با مهارت خاصی وارد گل می شود و از شهد آن استفاده می کند. البته واریته هایی از این گیاه وجود دارد که دهانه گل آن ها همیشه باز است. گل ها در انتهای ساقه گل دهنده به صورت خوشه قرار دارند. برگ ها نیزه ای شکل، صاف، به رنگ سبز تیره تا ارغوانی و به طور معمول متقابل هستند. میمون از نظر ارتفاع به سه دسته پاکوتاه (20 سانتی متر)، متوسط (45 سانتی متر) و پابلند (65 سانتی متر) تقسیم می شود.
امروزه فرم تتراپلوئید (چهارگان) آن با استفاده از کلشی سین به دست آمده که دارای گل های درشت بوده و ارتفاع آن به 90 سانتی متر می رسد. رقم های پابلند برای گل بریدنی مناسب هستند و نیاز به قیم دارند. از ویژگی های گل میمون همانند گلایول، زمین گرایی منفی است. این ویژگی باعث می شود، زمانی که گل به صورت افقی حمل می شود شاخه گل به سمت بالا خم شود. برای رفع این مشکل باید شاخه های گل به صورت عمودی حمل و نقل شوند. البته می توان از رقم های مقاوم به خشک شدن استفاده نمود و یا اینکه گل را با برخی ترکیبات شیمیایی که مانع این پدیده می شوند تیمار کرد. انواعی که به عنوان بریدنی استفاده می شوند از نظر شرایط گلدهی به چهار گروه تقسیم می شوند:
الف -سری زمستانه: در شرایط روز کوتاه، نور کم و دمای شبانه ۷ –10 درجه سانتی گراد گل می دهند.
ب –گلدهنده در اواخر زمستان و اوایل بهار: در شرایط روز کوتاه (اما نه به کوتاهی گروه اول)، نور متوسط و دمای شبانه ۱۰ –13 درجه سانتی گراد گل می دهند.
ج –سری بهاره: در طول روز متوسط تا بلند، نور متوسط تا زیاد و دمای شبانه ۱۳ –16 درجه سانتی گراد گل می دهند.
د – سری تابستانه: در طول روز بلند، نور زیاد و دمای شبانه بالاتر از ۱۶ درجه سانتی گراد گل می دهند.
گلدهی
اگر بذرکاری در مرداد باشد و نشاء در پائیز به زمین منتقل شود در سال اول گل های خوبی می دهد ولی اگر اوایل بهار بذرکاری صورت گیرد و یا نشاءها منتقل شوند، سال اول گل نمی دهد و یا اینکه گل های ریز می دهد. گلدهی میمون در صورت سرزنی گل های پژمرده، از اواخر بهار تا پائیز یعنی تا سرد شدن هوا ادامه دارد. در مناطق گرمسیری در تمام مدت پائیز و زمستان گلدهی دارد.
نیازها
گل میمون خیلی آفتاب دوست است ولی به سایه نیز مقاوم است. برای گلدهی مطلوب، حداقل نصف روز آفتاب نیاز دارد. رطوبت خام جهت تندش بذر و پس از آن باید در حد ظرفیت مزرعه باشد تا تهویه خوب انجام شود، چون به تهویه خاک بسیار حساس است. به هم زدن سطح خاک به ویژه در اوایل رشد و مبارزه با علف های هرز می تواند به قوی شدن بوته ها کمک می کند.
انواعی از میمون که برای تولید گل بریدنی به کارمی رود نسبت به سایر گل های بریدنی نیاز یه کوددهی کمتری دارند. غلظت های بالای عناصر غذایی باعث زرد شدن برگ، کاهش تولید ماده خشک، ساقه کوتاه تر و گل کمتر می شود. کمبود بر (B)باعث مرگ نقاط رشد انتهایی و سقط خوشه های گل شده و به دنبال آن باعث رشد شاخساره های جانبی در قسمت های پایین ساقه می شود. کمبود بر در اثر کاربرد کلسیم یا آهک به علت واکنش ضدیت بین بر و کلسیم رخ می دهد. در مواردی که در شرایط آب وهوایی مناسب به عنوان گیاه چندساله پرورش داده می شود، بعد از خشک شدن گل ها، باید ساقه را سربرداری و برای تحریک رشد جدید و گلدهی دوباره، آن را کوددهی کرد.
از نظر دما، گل میمون قادر است تا 10 درجه سانتی گراد را تحمل کند و در دمای پایین تر آسیب می بیند. دما همچنین می تواند روی جذب آب توسط ریشه اثر بگذارد. وقتی دمای خاک اطراف ریشه پایین باشد در صبح های آفتابی زمستان، گیاه پژمردگی نشان می دهد که به علت کاهش جذب آب توسط ریشه است. چیدن گل های کهنه و پژمرده به تداوم گلدهی کمک فراوانی می کند. برخی گلکاران یک یا دو بار گیاه را سرزنی می کنند که باعث ایجاد شاخه های جانبی متعدد می شود. پس از این کار بهتر است بلافاصله مقداری کود سرک داده شود تا امکان رشد شاخه های فرعی فراهم شود.
افزایش
با بذر و قلمه افزایش می یابد. در جاهایی که زمستان ملایم دارند در پائیز و در مناطقی که زمستان سرد دارند در بهار بذرکاری انجام می شود. بذر ها برای تندشنیاز به نور داشته و سطحی کاشته می شوند و برای حفظ رطوبت در اطراف بذر روی محل کاشت را با شیشه یا پلاستیک می توان پوشاند. کشت آن می تواند به طور مستقیم در زمین اصلی پس از رفع خطر سرمای بهاره صورت گیرد و برای تولید گیاه زودرس باید زودتر در گلخانه یا شاسی کشت شود. در مناطقی که زمستان خیلی سرد ندارند، ممکن است گیاه تا سال دیگر بقی بماند و سال آینده گل بدهد ولی ترجیح داده می شود که هر ساله گیاه از بذر تهیه شود. در مناطق با زمستان ملایم، کاشت بذر در مرداد بر کاشت بهاره ترجیح داده می شود. اگر بذرکاری در مرداد ماه باشد و نشاء در پائیز به زمین منتقل شود در سال اول گل های خوبی می دهد. چون بذر گل میمون ریز است موقع کاشت باید آن را با کمی ماسه نرم و خشک مخلوط کرد و آن را روی زمین پاشید. افزایش به وسیله قلمه جهت رقم هایی که از راه بذر قابل افزایش نیستند مانند رقم های پر پر استفاده می شود. زمان قلمه گیری اواخر تابستان و یا اوایل پائیز است. قلمه ها می توانند از ساقه های بدون گل تهیه شوند. قلمه های ریشه دار در اوایل بهار به محل اصلی منتقل می شوند.
برداشت گل
در انواعی که به عنوان بریدنی استفاده میشوند، ساقه گل زمانی برداشت می شوند که گلچه های خوشه باز شده باشند. خم شدن نوک ساقه به سمت بالا عارضه ای است که در اثر نگهداری ساقه های گل به صورت افقی اتفاق می افتد. کاربرد B۹می تواند باعث کاهش این عارضه شود. همچنین تیمار گل بلافاصله بعد از برداشت با نفتیل فتالمیک اسید زمین گرایی را خنثی کرده مانع خم شدن ساقه می شود. ترکیب کلسیمی Lanthanum chlorideنیز با جلوگیری از حرکت اکسین، مانع این پدیده می شود. گل میمون به اتیلن خیلی حساس است و در صورت وجود اتیلن به غلظت ppm0.5 یا بیشتر در هوا در مدت 24 ساعت پژمرده می شود. رقم های جدیدی از آن تولید شده که به اتیلن مقاوم تر هستند.
آفات و بیماری ها
برخی از رقم های میمون به زنگ (Rust)حساس هستند که بهترین کار این است که چنانچه رقم حساس در منطقه وجود دارد با رقم های مقاوم جایگزین شود. سم پاشی با قارچ کش ها و پایین آوردن رطوبت می تواند به مقدار زیادی بیماری را کاهش دهد. از آفات گل میمون، کرم سبز رنگ کوچکی است که به کپسول بذر آن حمله می کند و بذرها را از بین می برد.
گل میمون
دلیل نامگذاری این گل به گل میمون این است که بعد از خشک شدن گلها و تولید بذر،ظاهر این گل شبیه به صورت میمون میشود
سلام جناب مهندس
آیا مصرف زیاد کود گل دهی در گیاهان فصلی گل ده میتونه باعث بشه که برگها ریز وساقه ها ترد وشکننده بشند؟؟
گلهای میمون اطلسی ….من این مشکل را داشته اند
سوال دیگه اینکه چرا بعضی کودهای گلدهی موجود در بازار پتاس بالا وبعضی فسفر بالا دارند؟از کجا بفهمیم برای هر گل کدام موثره؟
شاد وسلامت باشید