معرفی گل آماریلیس

+۱۶۴

-۷

گیاهی که به طور معمول به عنوان آماریلیس در گلدان کاشته می شود در واقعHippeastrum   می باشد اما در بین باغبانان به آماریلیس معروف شده است. آماریلیس واقعی با نام Amaryllis دارای گل های کوچکتری بوده در فضای باز کاشته می شود و گلهای آن در پاییز ظاهر می شود. یک تفاوت عمده دیگر بین AmarullisوHippeartrumتو خالی بودن ساقه در Hippeartrumاست. آنچه در اینجا شرح داده می شود مربوط به  Hippeastrumاست که از نام رایج آن یعنی آماریلیس در متن استفاده شده است. از گیاهان مناطق گرمسیری و بومی آمریکای جنوبی و مرکزی است. گیاهی دایمی و سوخ دار است و سوخ آن از نوع فلسی پوشش دار است. در محور هر چهار برگ (فلس) در سوخ، آماریلیس یک مریستم به وجود می آید که می تواند به سوخک یا ساقه گلدهنده تبدیل شود. گونه های اولیه این گیاه ارزش اقتصادی خود را از دست داده و دیگر کشت و کار نمی شوند.اما به دلیل دو رگه گیری های مکرر و آمیزش این پایه های اولیه به همدیگر، امروزه دو رگه های متفاوتی از این گیاه پرورش داده می شود. دو رگه گیری و تلقیح مصنوعی در آماریلیس بسیار آسان صورت می گیرد و می توان با این عمل گل هایی به رنگ ها و شکل های گوناگون به دست آورد.گل های آن شیپوری شکل است و در انواع درشت، قطر آن به ۲۰ سانتی متر می رسد. طول سلقه گل دهنده به ۶۰ سانتی متر می رسد و در انتهای آن بسته به گونه، ۲ تا ۶ عدد گل وجود دارد. گل ها به رنک های سفید، قرمز روشن و قرمز تند بوده و گاهی خطوط سفید رنگی نیز روی آن دیده می شود. تمام گونه های این جنس دارای سوخ به نسبت درشتی هستند که از هر سوخ به طور معمول یک و گاهی دو ساقه گلدهنده تولید می شود. اگر سوخ به حد کافی درشت باشد و تمام شرایط محیطی فراهم باشد، می تواند تا بیش از سه شاخهگل تولید کند. سوخ ها به سرما حساس هستند و در زمستان باید در انبار نگهداری شوند. این گیاه به دو دوره خشکی و رطوبت نیاز دارد که دوره خشکی آن زمانی آغاز می شود که برگ ها زرد شده و سوخ به خواب می رود و دوره رطوبت آن نیز زمانی است که سوخ رسد نموده و تولید برگ نماید. گلدهی بین این دو دوره صورت می گیرد.برگ های آنخطی یا نواری مانند به رنگ سبز تیره است. بیشتر به صورت گلدانی و به ندرت به صورت شاخه بریده استفاده می شود.

گلدهی: آماریلیس از گیاهان حساس و زمستان گل مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری است که از بهار تا اواخر تابستان برگ ها رشد می کنند پس از آن برگ ها زرد شده و گیاه وارد یک دوره ۳-۲ ماهه شده و سپس در اواسط زمستان گل می دهد. ولی با کاشت آن در گلخانه می توان زمان گلدهی آن را تغییر داد.

اگر سوخ های آماریلیس در ماه های پاییز، در یک گلخانه سرد و تاریک قرار گرفته و سپس در دی ماه آنها را تقسیم کرده، گلدان کنیم و پس از مدتی گلدان ها را در نخستین روزهای بهمن به گلخانه گرم منتقل کنیم، در این صورت پس از ۵ تا ۸ هفته، یعنی در اواسط اسفند یا در روزهای نوروز گل خواهیم داشت. گل ها پس از طی دوره خفتگی و پیش از برگ ها، ظاهر می شوند.

گلدهی آماریلیس

نیازها: آماریلیس به نور متوسط نیاز داشته، پس از برذاشت گل، برگ ها در زیر نور آفتاب کامل رشد خوبی داشته باعث تولید سوخ های درشت و قوی می شود. آماریلیس یک گیاه گرمسیری است و در دمای بالا و رطوبت کافی رشد می کند. نیاز آبی متوسط دارد و باید در مرحله اول کاشت، سوخ به خوبی آبیاری و پس از خشک شدن سطح گلدان دوباره آبیاری شود. در طی دوره خفتگی، آبیاری باید به طور کامل قطع شود چون جهت گل انگیزی نیاز به یک دوره خشکی ۲ تا ۳ ماهه دارد.

نور گل آماریلیس

خاک سبک با PH کمی اسیدی (5/6-6= PH) لازم دارد. آمیخته خاکی متشکل از خاک لوم باعچه، خاکبرگ پوسیده و کود دامی پوسیده به نسبت مساوی به عنوان بهترین خاک برای گلدان آماریلیس توصیه شده است. سوپر فسفات مورد نیاز به این خاک باید اضافه شود.

در گلخانه ها، برای بیشتر کردن دوام گل آماریلیس و جلوگیری از تلقیح آن، قطع و حذف بساک ها ضروری است. پس از برداشت گل، گلدان ها مدتی در گلخانه نگهداری می شود و پس از گرم شدن هوا آنها را به خارج گلخانه در محل آفتابی منتقل می کنند تا برگ ها رشد کرده و سوخ های قوی و درشت حاصل شود. در شهریور ماه آبیاری این سوخ ها کاهش یافته و در مهر ماه متوقف می شود. در این زمان برگ ها بریده می شوند. از این پس تا آذر ماه گلدان ها را در زیر سکوی گلخانه به پهلو می خوابانند و در آذرماه می توان آنها را وادار به فعالیت کرد. یعنی خاک سطح گلدان ها را عوض و آب داده در گلخانه گرم قرار داد.

افزایش: از طریق کاشت بذر، جداکردن سوخک های اطراف سوخ مادری (پاگیاه) و نیز به وسیله قطعات فلسی سوخ (قاش برداری) قابل افزایش است. بذرها پس از کاشت، گیاهانی به وجود می آورند که دارای سوخک کوچک هستند و بسته به گونه و شرایط محیطی، ۲ تا ۴ سال طول می کشد که این سوخک ها بزرگ شده به اندازه گلدهی برسند. زمان کاشت بذر اسفند ماه است. دان نهال ها با والدین خود متفاوتند،بنابراین این روش برای تولید ارفام جدید استفاده می شود.

بذر آماریلیس

روش معمول افزایش آماریلیس استفاده از سوخک های اطراف سوخ مادری است. این سوخک ها پس از کاشت به سوخ های درشت گلدهنده تبدیل می شوند. سوخ هایی قادر به گلدهی هستند که  محیط آنها حداقل 20 سانتی متر باشد. بهتر است سوخ ها به صورت منفرد در گلدان هایی به قطر 17-12 سانتی متر کشت شوند. سوخ ها طوری در خاک قرار می دهند که   بالای آن بیرون از خاک باشد. سپس گلدان ها را در دمای معمولی اتاق (۲۰-۱۵ درجه سانتی گراد) نگهداری و آبیاری می کنند. دمای کمتر از ۱۵ درجه برای آن زیان آور است و دمای بالاتر از ۲۰ درجه نیز طول دوره گلدهی را کاهش می دهد. در منازل می توان از اتاق های گرم به جای گلخانه و از اتاق های سرد به عنوان شاسی جهت پرورش آماریلیس استفاده کرد. در مناطق با آب و هوای گرم می نوان این گیاه را در هوای آزاد کشت کرد.

جداکردن پیازچه

برداشت و نگهداری سوخ

با سرد شدن هوا در آبان ماه سوخ های آماریلیس دوران خفتگی رشدی خود را آغاز می کند و برگ های آن پژمرده می شود. در این زمان برگ ها بریده شده و سوخ ها را از خاک درآورده، در محل نسبتاً سردی (دمای ۱۳درجه) نگهداری می کنند.

پیاز آماریلیس

گونه های مهم

۱-   H. aulicum: شاخه گلدهنده به طول 50-30 سانتی متر و در انتها به دو گل قرمز لاکی ختم می شود.

اماریلیس

۲-   H. reginae: شاخه گلدهنده به طول 50 سانتی متر و در انتها به 4-2 گل قرمز روشن ختم می شود که دهانه آن اثری از رنگ سبز مایل به سفید شکل ستاره ای دیده می شود.

آماریلیس

۳-   H.reticulatum: شاخه گلدهنده به طول ۳۵-۲۵ سانتی متر و در انتها به بیش از ۵ گل صورتی رنگ با رگه های صورتی تیره در سمت داخلی ختم می شود.

آماریلیس

۴-   H. vittatum: دارای گل های سفید با رگه های قرمزبوده و ارتفتع ساقه گلدهنده 70-50 سانتی متر است. ارقام کنونی از این گونه مشتق شده اند.

آماریلیس