درخت میوه ۶۵ دیدگاه
نگارنده: باغ شیشه‌ای در تاریخ: ۹ دی ۱۳۹۲

معرفی درخت زیتون

زیتون

نام انگلیسی

Olive Tree

نام علمی

Olea europaea

فارسی رایج

زیتون

فارسی اصیل

ندارد

معیار زیبایی

رنج قیمت

از خانواده

Oleaceae

خاستگاه

ایران،عراق،فلسطین،عربستان و نواحی شرقی مدیترانه

 

زیتون این گیاه از تیره زیتون بوده و بومی آسیای صغیر، سوریه و لبنان می‌باشد. برای اولین بار کشت و کار زیتون در اطراف دریای مدیترانه آغاز گردیده است و قدمت تاریخی آن به قبل از میلاد مسیح و به دوران زندگی حضرت نوح می‌رسد. ارقامی از زیتون که میوه‌های درشت دارند، وزن میوه 12-9 گرم و در ارقامی که از آنها روغن تهیه می‌شود، 30-25 درصد از وزن میوه را روغن تشکیل می‌دهد. برخی از ارقام زیتون برای تهیه روغن و برخی دیگر برای تازه‌خوری مناسب است. معمولاً از میوه‌های درشت‌تر برای تهیه کنسرو و تازه‌خوری و از میوه‌های ریز برای روغن‌گیری استفاده به عمل می‌آید. درخت زیتون مقاوم به شرایط خشک، نیمه مقاوم به شوری بوده و ریشه‌های عمیق دارد. شاخه‌های ساده که فقط حاوی جوانه‌های رویشی می‌باشند، رشد عمودی و شاخه‌های بارور آن با زاویه باز رشد می‌کنند و حالت خمیده به خود می‌گیرند. جوانه‌های بارور زیتون در جانب شاخه‌های یک‌ساله قرار می‌گیرند و زمان تمایز گل در پاییز و در ضمن نسبت به مناطق مختلف رشد، اواخر زمستان تا اوایل بهار می‌باشد. زمان گلدهی زیتون، اواسط بهار بوده و 3-2 هفته به طول می‌انجامد. برگ‌های زیتون به شکل بیضی و در هر گره دو به دو مقابل هم قرار می‌گیرند، و عمر برگ‌ها در روی درخت به 15-14 ماه می‌رسد. طرز قرار گرفتن برگ‌ها در طول شاخه به صورت متقابل در طول ساقه به طور متناوب می‌باشد. گل‌ها حاوی 4 کاسبرگ، 4 گلبرگ به رنگ زرد روشن، حاوی 2 پرچم و مادگی دو برچه‌ای می‌باشد. گاهی اوقات گل‌ها فاقد اندام مادگی بوده و علت آن احتمال دارد ناشی از تغذیه ناقص و عدم تعادل هورمونی باشد. گرده‌افشانی در زیتون توسط باد انجام می‌گیرد. درخت زیتون در 6-5 سالگی شروع به محصول‌دهی می‌کند. میوه زیتون از نوع میوه‌های هسته‌دار بشمار می‌آید. گل‌ها روی گل‌آذین خوشه‌ای ظاهر می‌شوند. ریزش گل در زیتون گاهی اوقات به 80 درصد می‌رسد که ناشی از عدم جوانه‌زدن دانه‌های گرده، عدم تشکیل دانه گرده، سقط جنین در مادگی و ناسازگاری می‌باشد. ریزش میوه‌ نیز در درختان زیتون معمول می‌باشد. در حدود 50 الی 55 درصد از ریزش میوه‌ها از عدم تلقیح کافی ناشی می‌گردد. کمبود مواد غذایی و بویژه ازت از علل دیگر ریزش می‌باشد. در ضمن کمبود رطوبت در خاک موجب ریزش 15-10 درصد از میوه‌ها می‌گردد. زیتون درخت سال‌آور بوده و ارقامی از زیتون که سال‌آوری شدید نشان می‌دهند، رقم‌های وحشی زیتون می‌باشند. کوددهی و هرس منظم، مبازه با آفات و امراض و عملیات زراعی منظم همچون تنک کردن میوه اضافی از سال‌آوری زیتون می‌کاهد. درخت زیتون طالب آب و هوای با زمستان ملایم و تابستان‌های گرم و فصل رشد طولانی می‌باشد. گرمای بیش از 40 درجه سانتی‌گراد به زیتون آسیب نمی‌رساند و در زمستان سرمای 7- درجه سانتی‌گراد را تحمل‌ می‌کند. جوانه‌های بارور زیتون نیاز به سرما دارند و در مناطقی که میانگین دما کمتر از 10 درجه سانتی‌گراد باشد، نیاز سرمایی زیتون برطرف می‌شود اما جوانه‌های رویشی آن نیاز سرمایی ندارند. زیتون به شرایط خشک نیز مقاوم است و در مناطقی که بارندگی آن بیشتر از 300 میلی‌متر در سال باشد، این گیاه به صورت دیم کاشته می‌شود اما باید فاصله کشت بیشتر باشد. بارندگی‌های اوایل پاییز از لحاظ تولید میوه برای زیتون اهمیت زیادی دارد. زیتون در هر نوع خاک قادر به رشد بوده اما در خاک‌های لومی‌شنی رشد مطلوبی دارد و خاک‌های عمیق برای این گیاه مناسب است و مقاوم به خاک‌های قلیایی می‌باشد. چنانکه ذکر گردید زیتون گیاه نیمه‌مقاوم به شوری خاک بوده و در حدود 3 گرم در لیتر نمک را تحمل می‌کند. برای ازدیاد زیتون می‌توان از خوابانیدن شاخه، پیوند‌زدن و تهیه قلمه استفاده نمود. برای پیوند زدن نیاز به نهال‌های بذری به عنوان پایه می‌باشد. برای این منظور نوک هسته‌های زیتون توسط جکش شکسته می‌شود تا آب و اکسیژن به راحتی داخل بذر شود. هسته‌ها در اواخر بهار در هوای آزاد کاشته می‌شوند و در شرایط گلخانه‌، بذرها جوانه می‌زنند و در بهار سال آتی نهال‌های بذری به خزانه انتقال داده می شوند. نهال‌های بذری در بهار سال سوم که به اندازه کافی رشد کرده باشند، پیوندک مورد نظر به روش لوله‌ای یا شکمی روی دانهال‌ها پیوند زده می‌شود. روش معمول ازدیاد زیتون از طریق قلمه‌های خشبی و یا نمیه‌خشبی می‌باشد. برای این منظور قلمه‌هایی به قطر 3-2 سانتی‌متر و طول 35-30 سانتی‌متر از شاخه‌های هرس شده زیتون تهیه و به طور مستقیم در محل اصلی کاشته می‌شوند. در روش دیگر قلمه‌های نیمه‌خشبی که از شاخه‌های یک‌ساله که حاوی 3-2 عدد برگ و طول آنها 15-10 سانتی‌متر باشد، تهیه نوده و قبل از کشت قسمت پایین قلمه‌ها داخل محلول هورمون IBA به غلظت 3500-3000 میلی‌گرم در لیتر به مدت چند ثانیه فرو برده شده و سپس در بسترهای گلخانه کاشته می شوند. در ریشه‌دار کردن قلمه‌های زیتون از سیستم مه ازدیادی استفاده می‌شود. برای این منظور لوله‌ای از بالای بستر کشت که فاصله آن در حدود یک متر می‌باشد در طول بستر عبور داده می‌شود. این لوله در فواصل معین (30-25 سانتی‌متر) حاوی آب پخش‌کن بوده و در صورت امکان از دستگاه مه‌پاش‌نوبتی که دارای برگ مصنوعی می‌باشد، استفاده به عمل می‌آید. برگ مصنوعی حاوی دو الکترود کربنی در یک مدار بوده و با تر و خشک شدن، جریان متناوب برق، آب را با فشار توسط پمپ به لوله مه‌پاش ارسال می‌کند. وجود مه در روی بستر کشت موجب افزایش رطوبت نسبی و کاهش اختلاف پتانسیل اسمزی برگ و محیط اطراف آن گردیده و در ضمن برگ‌های روی قلمه که مبع مواد تحریک‌کننده ریشه و اکسین می‌باشند، با طراوت و شاداب باقی می‌مانند. در روزهای گرم تابستان برای خنک کردن گلخانه از دستگاه پوشال و پنکه استفاده می‌شود. جذب رطوبت و اکسین موجب رشد سلول‌های پارانشیمی و کورتکس قلمه‌ها گردیده و در نتیجه سبب شکستن حلقه اسکلرانشیمی در قلمه‌های زیتون می‌گردد. دمای محیط گلخانه را در عرض روز به 27-21 درجه سانتی‌گراد و در عرض شب به 15 درجه سانتی‌گراد تنظیم می‌کنند. قلمه‌های برگدار زیتون در اوایل پاییز و یا اواخر زمستان تهیه می‌شوند. شکل جامی برای درختان زیتون مناسب بوده و بعد از شروع باروری برای حفظ شکل درخت و نفوذ نور کافی به داخل تاج درخت، برخی از شاخساره‌های اضافه هرس می‌شوند. در شرایط مناسب از یک هکتار زمین می‌توان در حدود 30 تن محصول برداشت نمود. از مناطق مهم پرورش زیتون در کشورمان می‌توان به مناطق شمالی از جمله رودبار و منجیل اشاره نمود.

 

آفات مهم زیتون :

 

گیاه زیتون نیز مانند سایر گیاهان، دارای آفات مختلف می باشد که می توان با رعایت اصول صحیح کاشت و داشت، از طغیان و خسارات آنها تا حد زیاد، جلوگیری نمود. خوشبختانه بسیاری از این آفات در ایران وجود ندارند و یا هنوز وارد کشور نشده اند. مهمترین آفات زیتون عبارتند از: شپشک سیاه زیتون، پسیل یا عسلک زیتون، مگس زیتون، پروانه زیتون، سپردارد بنفش زیتون، سوسک چوبخوار زیتون، سوسک، کرم سفید ریشه، تریپسها، پروانه کله مرده،

 

شپشک سیاه زیتون :

 

Saissetia Olea Bernard

 

7030431

یکی از مهمترین و زیانآورترین آفات زیتون است. حشره ماده در زیر سپر سیاه رنگی که در روی آن برجستگی مانند وجود دارد، زندگی می کند. هر حشره ماده بین ۴۰۰ تا ۱۰۰۰ تخم میریزد که پس از ۱۵ تا ۳۰ روز، لاروها از آن خارج شده و به شاخه های جوان حمله ور می شوند. برای مبارزه با این آفات از دو روش مبارزه بیولوژیکی و شیمیایی استفاده می کنند. برای مبارزه شیمیایی از ۲ نوبت سمپاشی با سموم فسفره در ماه های اسفند و شهریور ماه استفاده می شود. اخیراً بهترین زمان سمپاشی را خرداد ماه توصیه می کنند. بهترین روش مبارزه که در حال حاضر توجه بیشتر کارشناسان را به خود جلب کرده است، استفاده از دشمنان طبیعی این آفت می باشد. در این زمینه می توان زنبور آفت زیتون Phigalio Mediterraneus Ferr و به خصوص کفشدوزک 7 نقطه، را نام برد.

 

 پسیل یا عسلک زیتون :

Euphyllura Olivina Casta

 

عسلک زیتون

عسلک زیتون

 

حشرهای نارنجی رنگ است که زمستان را در روی درخت گذرانده و اوایل بهار شروع به تخمگذاری می کند. تخمها پس از گذراندن ۱۲ تا ۱۴ روز تفریح شده و در اطراف خود تارهای سفید مومی پنبه مانندی ترشح میکنند تا آنها را از خطرات و عوامل سوء خارج، محفوظ نگاه دارند. لاروها در این هنگام از قسمتهای لطیف شاخه ها تغذیه کرده و باعث خشک شدن، ریزش گلها و نهایتاً کاهش محصول می شوند. پسیل زیتون در طبیعت دارای دشمنان فراوانی می باشد. در ایران دو گونه بالتوری Chrysopa Vulgaris و Chrysopa SP حشره شکاری پسیل و یک گونه زنبور که لارو آن انگل درونی شفیره پسیل است در رودبار و طارم و یک گونه زنبور انگل که به «پسیلوناگوس» نزدیک می باشد در شیراز و فسا به دست آمده است. برای مبارزه شیمیایی، از سموم فسفره در فروردین ماه پیش از باز شدن غنچه های گل استفاده می شود.

 

 سپردار بنفش زیتون :

Parlatoria Oleae Clover

 

سپردار زیتون

سپردار زیتون

 

این حشره در اکثر نقاط ایران وجود دارد و به درختان تیره گلسرخیان (Rosaceae) و تیره زیتون (Oleaceae) خسارت وارد می نماید. این حشره از تمام قسمتهای درخت زیتون مانند برگ، شاخه، تنه و میوه تغذیه کرده و به آن صدمه میزند. خسارت این حشره را می توان به صورت لکه های ارغوانی رنگ بر روی برگ و میوه مشاهده کرد.مبارزه با این آفت به دو صورت شیمیایی و بیولوژیکی صورت می گیرد. زمانی مي توان برای از بین بردن این آفت نیاز به سمپاشی باشدف می توان از محلول دیازینون 60% به مقدار 100 سانتیمتر مکعب + امولسیون روغن تابستانی به مقدار 5/0 تا 1 لیتر و آب به مقدار 100 لیتر، در بهار و اوایل تابستان استفاده نمود. صرفنظر از کفشدوزک 7 نقطه، زنبوری به نام Aphytis maculicoronis Masi و زنبور دیگری به نام Aphytis Proclina Walker ، دشمنان طبیعی این آفت می باشند که می توانند حتی تا 95% از جمعیت آنها را از بین ببرند.

 

کرم سفید ریشه :

Phoyphylla Olivierg

 

کرم سفید ریشه

کرم سفید ریشه

 

دوران زندگی این حشره سه سال است که در قسمت زیادی از آن به صورت لارو و کرم سفید رنگ، در زیر زمین و روی ریشه درختان زندگی و از آن تغذیه کرده، باعث بروز خسارت می شود. با زدن شخم عمیق و زیر و رو کردن خاک، بسیاری از این کرم ها در روی زمین ظاهر شده و طعمه پرندگان می شوند. برای مبارزه شیمیایی می توان مقدار ۸ کیلو لیندن را با آب مخلوط کرده و یک هکتار را سمپاشی نمود.

 

مگس زیتون :

 

Olive Fly

Dacus Oleae

 

مگس کوچکی به طول ۳ تا ۴ میلیمتر که شاید مهمترین آفت زیتون است. لارو این مگس به داخل میوه رسوخ پیدا کرده و باعث از بین رفتن کیفیت و ارزش میوه می شود. این مسئله به خصوص در مورد زیتون های کنسروی، صادق می باشد. این حشره به درجه حرارت زیاد حساس بوده و در دمای ۳۴ درجه فعالیت آن به مقدار زیادی کاهش می یابد.

باغ شیشه‌ای
و بوی باغچه را ، باد، روی فرش فراغت نثار حاشیه صاف زندگی می کرد. و مثل بادبزن ، ذهن ، سطح روشن گل را گرفته بود به دست و باد می زد خود را ......
دیدگاه های شما

65 پاسخ به "معرفی درخت زیتون"

  1. امین گفت:

    با سلام من حدودا بیش از ده ساله که پنج تا نهال زیتون کاشتم ولی هنوز ثمر نداد؟درخت ها ظاهرا که مشکل خاصی ندارن.

  2. داریوش ایرانپور گفت:

    سلام . وقت بخیر . من دو روز پیش یک نهال زیتون ( سه ساله )در باغچه منزل کاشتم . زمان بندی آبیاری برای نهال جوان چگونه است ؟ و آیا برای تقویت خاک باغچه کود حیوانی کافی است ؟ با تشکر از شما

    • باغ شیشه‌ای گفت:

      سلام عزیزم خوبی شما هفته ای یبار سیراب کنیدد ، زاید اب ندید به خشکی مقاومه… برای تقویتش کود مخصوص مرکبات و زیتون پوکون هلند بهش بددید.

  3. ابراهیم گفت:

    سلام مهندس جان دوتا درخت زیتون دارم می تونم الان درخت ها رو. هرس کنم یا دیگه دیر شده؟

    • باغ شیشه‌ای گفت:

      سلام عزیرم خوبی شما؟ سال نو مبارک. ببینید برای هرس دیر شده ! اگه درخت نرک باشه میتونید هرس کنید ولی اگه مااده باشه و بار ده باشه نباید هرس بشه ! معمولا درخت زیتون اگه برای مصارف زینتی کاشته بشه هرموقعی از سال هرس میشه

  4. امیر گفت:

    سلام، سال نومبارک
    میشه تو تراس زیتون رو درگلدان نگهداری کرد؟ اگر بشه گلدانش ابعادش چقدر باشه… من درتهران زندگی میکنم

    • باغ شیشه‌ای گفت:

      سلام عزیزم خوبی شما؟ من نگهداری کردم شد ! شما هم میشه ! سایز گلدون رو بزرگ بگیرید که هی مجبور نباشید عوض کنید

  5. داریوش گفت:

    سلام و خدا قوت . یه سوال در مورد درخت عناب دارم چون در سایت موجود نبود مجبور شدم اینجا بپرسم . من در باغچه یک درخت عناب ده ساله دارم حدود پنج متر ارتفاع داره . پارسال یک شاخه از گیاه پاپیتال که کنارش کاشته بودم بخاطر بی دقتی من از تنه درخت بالا رفت . البته زمستان قطعش کردم اما ظاهراً اثر منفی بر عناب گذاشته و الان که اواخر فروردین هست هنوز این درخت سبز نشده ! برخلاف سال‌های گذشته که این موقع پر از برگ بود ! آیا راهی برای تقویت درخت عناب من هست ؟ ممنون از اینکه به سؤالات با صبر و حوصله پاسخ میدهید .

    • باغ شیشه‌ای گفت:

      سلام عزیزم خوبی شما؟ احیانا بارون زیاد نیومده اونجا؟ یا سرد نشده ؟ با ناخن روی تنه رو خراش بدید ببینید سبزه یا نه ، اگه سبز بود یعنی باید صبر کنید جوونه بزنه..

  6. غیاثی گفت:

    سلام
    من جنوب فارس هستم
    ۷ ساله درخت زیتون کاشتم امسال شکوفه داده
    فقط بعضی از شاخه ها
    نیاز به گردافشانی داره ؟

    • باغ شیشه‌ای گفت:

      سلام عزیزم خوبی شما؟ ببنیید نرک هست؟ زیتون باید گرده افشانی بشه باید نرکش پیوند بشه روی پایه ماده یا اینکه نرو ماده جدا کاشته بشه

  7. Ahmadreza گفت:

    سلامخسته نباشید برای ازبین بردن سپردار باید چه کرد

    • باغ شیشه‌ای گفت:

      سلام عزیزم خوبی شما؟ ببینید باید با سم کلروپیرفوس سم بزنید بهش و تغذیه با کود مخصوص زیتون و مکبات انجام بدید.

  8. محمد گفت:

    سلام،بخشید کدوم نژاد از درخت،زیتون درشت میده و هنگام خرید نهال به چه مشخصاتی توجه کنیم و این که تا و مادگی درخت رو چطور میشه فهمید؟
    با تشکر

  9. ع گفت:

    با سلام
    آیا اواخر تابستان برای کاشت نهال درختان میوه به صورت عام و به صورت خاص زیتون زمان مناسبی هست یا باید تا اسفند صبر کرد؟

    • باغ شیشه‌ای گفت:

      سلام خوبی شما؟ بله عزیز درختان میوه خزان کننده و قوی هستند بهتره کاشته بشه فقط از کود و تغذیه براشون استفاده نکنید !

  10. محمد گفت:

    سلام

    ممنون از مطالب خوبتون.

    میشه تو مرزن آباد زیتون کاشت؟ جواب میده؟ تو سرما و برف دووم میاره؟

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

محصولات فروشگاه

تست یکتشت

تست یک

باغ شیشه ای - جامع ترین ژورنال گل و گیاه ایران - سایتی برای با کلاس ها

باغ شیشه ای

برای عضویت دركانال تلگرامی باغ شیشه ای کلیک کنید