سلام عرض میکنم خدمت همه بازدید کننده های عزیز سایت باغ شیشه ای.سجادی هستم کارشناس ارشدگیاهان زینتی و باغ گیاه شناسی ملی ایران،دوباره افتخار دارم با مقاله ی دیگه ای درباره یک گل محبوب و پرطرفدارارکیده از ب بسم ا…. در خدمتتون باشم.دوستان به عنوان یک مقدمه ،ارکیده ها گیاهانی بسیار متنوع،عجیب،دارای ساختاری پیچیده،دوست داشتنی،راحت برای نگهداری هستند.حدود ۲۶۰۰۰ هزار گونه ارکیده تاکنون کشف شده که ۶۰ گونه از آنها فالانوپسیس ها هستند وارکیده تقریبا تو تمام مناطق دنیا به جز قطب ها پراکنده شدند.این گیاهان از حدود ۷۰ الی ۸۰ میلیون سال پیش در دوره آخر کرتاسه و همزمان با اواخر گودزیلا وجود داشتند.ارکیده ها سیستم گلدهی و گرده افشانی پیچیده ای دارند که ما سعی داریم گوشه ای ازین سیستم رو خدمتتون معرفی کنیم.قبل از شروع توضیح آبیاری و نور دما و غیره دوست دارم اخلاق و خصلت و کلا رفتار این گیاه که نماد غرور و تکبر و ظرافت زنانه هستش رو بهتون توضیح بدم.
اسم این گل هست ارکیده فالانوپسیس از خانواده ی ارکیداسه.فرنگی ها بهش ارکید شب پره هم میگن به خاطر شباهت گلش به شب پره. کلا واژه ارکید از واژه یونانی Orkhis به معنی عذر میخوام (ب*ی*ض*ه) که به خاطر شباهت ریشه ی برخی گونه ها طبق عکس میباشد.زمانی مردم معتقد بودند که خوردن ریشه ی این ارکیده ها میتواند روی جنسیت جنین اثر بگذارد.در افسانه ها ارکید اسم پسر (Nymph) که بعدازمردن یا به قول خودشون شهید شدن و به گل تبدیل شد!
ارکیده به خاطر ظاهر ظریف و زیبای خود ،شکوه و شیکی و آنتیک بودن را به منزل القا میکند.
این گیاه توی جنگل ها روی تنه ی درخت ها و سنگ هابه صورت اپی فیت هستش یعنی توی خاک نیست.اگه ما نقطه ی شروع رشدی این گیاه رو بهار تعیین کنیم،اونوقت ما اوایل بهار شروع رشد و نیمه های بهار پایان گلدهی رو و اوایل تابستون شروع برگدهی گیاه رو شاهدهستیم که ممکن است ۲ الی ۳ برگ در طول فصل تولید کند.در تابستان که برگ و ریشه تولید کرده و انرژی گیاه در ریشه و برگ ها ذخیره میشه،با اومدن پاییز و خنک شدن هوا و کوتاه شدن طول روز،حالا نوبت به استراحت کردنه! ما ورنالیزه شدن یا اصطلاحا بهاره شدن گل رو توی این فصل شاهد هستیم و این زمانیه که گل ما وارد فاز زایش میشه و اولین جوانه ی گلش رو بیرون میده، و تا بهار که گلش بریزه ،ادامه داره این روند.تو این مدت دیگه برگ دهی خبری نیست.توی طبیعت از نیمه زمستون تا نیمه بهار فرصت گرده افشانی و تولید بذر(!!)داره تا این که گلش تموم میشه و دوباره همون سیکلو باید طی کنه!! البته تو این بین اتفاقاتی میوفته که بعد عرض میکنم خدمتتون.
ارکیده در طبیعت
نیازها:
نور: فالانوپسیس برخلاف تصور گلی بسیار راحت برای نگهداری توی اپارتمان هستش، ارکیده رو میتونید توی هر نقطه از اتاق که خودتون حس میکنید نور داره یا نزدیک هر پینجره ای قرارش بدید و ازین نظر مشکلی نداره چون به هر حال انواع لامپ ها و ریسه ها و چراغ خواب ها هم بالا سرش روشنه 😛 ولی در نظر بگیرید هر چه نور بیشتر باشه تا حدی که برگهاش نسوزه، برا گلدهیش بهتره.حتما جلوی نور مستقیم آفتاب قرار ندید.برای فهمیدن اینکه نور کافی است فقط دست خود را جلوی منبع نور ارکیده بگیرید،اگر سایه دست شما،دارای مرز مشخص بود خب نور زیاد است،اگر سایه مشخص نداشت،خب نور کم است ولی اگر بین این ودو حالت بود خب نور کافی است!
آبیاری: دوستان راستش من خودم در مورد حساسیت آبیاری ارکیده و اهمیت این مسئله شنیده بودم ولی ارکیده خودم رو هفته ای یکبار بیشتر آب نمیدم البته فکر میکنم ریزش ناگهانی گلهاش هم به خاطر همین بی تفاوتی بوده باشه 
.ولی دوستان با فرو کردن انگشت داخل خاک گلدان و احساس خشک بودن گلدان میشه فهمید که الان وقت آبیاری گیاه هستش.پس تقریبا توی مدت گلدهی هر ۴ یا ۵ روز یکبار ایده ی مناسبی باشه تا نه از خشکی گلهاش بریزه و نه از پر آبی دوباره گلدهاش بریزه.
آبیاری ارکیده
رطوبت:همانطور که گفته شد این گیاه بومی مناطق مرطوب و شرجی آسیای جنوب شرقی هستش بنابراین نیاز رطوبتی داره و باید حتماطبق عکس زیر یک زیر سینی پر از آب به طور غیرمستقیم زیر گلدان قرار داد تا با تبخیر شدن آب آن هوای دور گیاه شرجی شود و گیاهتون توهم بزنه که مثلا اینجا تایلند، پاتایا هستش 😆
رطوبت فالانوپسیس
دما : بهترین دما برای این گیاه دمای بین ۱۶ تا ۲۶ درجه که همان دمای اتاق هستش،میباشد طبیعتا گرمای ازین بیشتر مستلزم هوای مرطوب تری هستش که در منزل امکان پذیر نیست،هوای گرم یعنی تنفس بیشتر گیاه و سوزاندن بیشتر اندوخته ی خود و در نهایت ضعف و سو تغذیه و سطل آشغال میباشد 🙄 .همینطور که گفته شد این گل در پاییز گل میده یا حتی در طول سال !ولی این گل توی اتاق با دما و نور ثابت از کجا بهفمه الان پاییز شده!؟!؟.پس پاییز با گذاشتن گلدان مثلا توی راه پله که هوا خنک تره یعنی دما بین ۱۲ تا ۱۶ درجه هستش به گیاهتون میفهمونید که پاییز شده و فصل گل دادنه و اینطوری گیاهتو رو گول میزنید تا بهتون گل بده بعد از ۱ ماه یکهو میبینید یه چیزی از بین برگ ها داره میاد بالا که همون ساقه ی گلتونه!
ساقه گل جدید
خاک : توجه داشته باشید که این گیاهان در طبیعت توی خاک نیستند بلکه این گیاه اصطلاحا اپیفیت یا دارزی هستش و روی تنه ی درختان و سنگ ها و غیره البته قارچ وانگل هم نیستند!!به همین دلیل ریشه ی آنها طوری آداپته شده که نه توی آب باشه نه طوی خشکی و نه توی خاک معمولی،برخی تولید کننده ها طوری میگن خاک ارکیده فرق داره انگار که میخوان موشک هوا کنن ولی اینطور نیست همین که شما،اسفنج رو قطعه قطعه کنید،براده ی چوب،خزه،ذغال،پرلیت،پوست درخت رو باهم ترکیب کنید میشه خاک ارکیده، پس یادتون باشه توی خاک باغچه نکارید این بابارو پس فردا قارچ میگیره و میگنده و باید ریشه تهویه هوای خوبی داشته باشه این نیاز خاکی از نظر ژنتیکی درش تثبیت شده و دیگه نمیشه کاریش کرد.از ما گفتن بود!
خاک ارکیده
تعویض گلدان: اولا دوستان درنظر داشته باشند که ریشه این گل هم قادر به فتوسنتز و غذاسازی ولو اندک،هستش پس گیاه رو توی گلدان پلاستیکی روشن بکارید که نور ازش عبور کنه و ریشه ها هم کمی نور بخورند.هنگامی که گیاه توی خاک مذکور کاشته بشه ریشه ها دوست دارن از توی خاک بیان بیرون ولی توی بستر تماما خزه ریشه ها بیشتر ترجیح میدن توی خزه بمونه.هنگامی که دیدید ریشه ها از خاک اومدن بیرون و زیاد شدن و یا دیدید براده چوب ها پوست درخت ها قهوا ای وسیاه شدن و یا از کنار مشخصه ریشه ها تو هم تو هم گره خوردن دیگه وقته تعویض گلدانه، دقت کنید زمان تعویض گلدان موقعی هستش که گیاه توی دوره گلدهی نباشه!!
تعویض گلدان ارکیده
فالانوپسیس
تغذیه : توصیه ما این هستش که به گیاهتو کود گرین رشد ایتالیایی موجود در فروشگاه ما بدید و اولین باره تو مقاله هام ورمی کومپوست رو توصیه نمیکنم خصوصا توی زمان گلدهی هر دو ۳ هفته یکبار بدید و توی زمان برگ دهی هم همینطور ۳ هفته یکبار همین فرمون برید جلو.این کار باعث میشه گیاهتون حابی برگ بزنه و ریشه بزنه و تا بتونه گلای خوبی در اخر تابستون بده.
گلدهی: بله همینطور که گفته شد باید به گیاه فهموند که الان پاییزه و فصل گلدهی که این کار با سرد کردن هوا و کم کردن نور اتاق اتفاق میوفته.حالا گیریم که گلش رو داد و ۳ ماه هم رو گل بود.خب بعدش چی میشه؟!هیچی دیگه بعد مثلا تو اردیبهشت و خرداد،شما ۲ تا کار باید انجام بدید هم میتونید ساقه ی گل رو از پایین و از بالای اولین جوانه قطع کنید تا دوباره از کنارش یه شاخه ی گل جدید سبز بشه.ولی این سری گلها کوچک تره و زودتر از بین میره ،بعد از حالا هر مدت که دومین سیکل گلدهی طول کشید دوباره منتها این سری از پایین این ساقه گلد دهنده رو قطع کنید.لابد الان میپرسید مثه سری قبل از بالای جوانه بزنم که بازم گل بده ؟!؟! نه دیگه پر رو نشید گیاه دیگه جون نداره بد بخت هر چی داشت ریخت تو حلق گل قبلی ها.باید کاچی بریزید تو خاکش 😆
محل برش گلدهی دوم
گره محل برش
خب حالا که از ته زدی گیاه برگ تولید میکنه تا ایشالا واسه گلدهیش بیوفته واسه زمستون همون سال.حالا در نظر داشته باشید که شما بعد از پایان اولین گلدهی بذارید گلتون تا پاییز استراحت کنه و اونموقع گل بده،هم گلش با کیفیته هم توی ایام عید هم شما گل خواهید داشت.ولی اگه کاری کنید که دوباره بهتون ساقه گل بده اینطوری تو پاییز باید استراحت کنه و دیگه تو عید گل خبری نیست!و گلدهی میوفته واسه سال بعد پس حواستون باشه!
محل برش پس ازگلدهی دوم
گرده افشانی: البته تولید بذر و کاشت بذر برای افراد مبتدی و بدون آشنایی با آناتومی ارکیده غیر ممکنه! ولی محض اطلاع باید عرض کنم که ارکیده توسط حشرات گرده افشانی میشوند البته به جز ان دسته که در مناطق سردسیرهستند و خودگرده افشانی میکنند چون حشرات آنجا تحرک ندارند!ولی برای این ارکیده های داخل منزل و هیبرید میتوان از گرده افشانی دستی استفاده کرد.به طوری که از یک گیاه گلدار بالغ آن دانه ی گرده که اصطلاحا پولینی نامیده میشود را بدست آورده و داخل بخش مادگی فرو کرد :))))))) 😆
اجزای گل ارکیده
تکثیر:دوستان همینطورکه گفتم بریدن ساقه گلدهنده از بالای پایین ترین گره دوباره ساقه گل میده ولی همیشه اینطور نیست از شانس خوبتون ممکنه ببینید به جا برگ یک سری برگ کوچک تولید کنه که به اینها میگن KEIKI یا همون بچه خودمون.باید بذارید یخورده بزرگتر بشن و ریشه بدن و بکنیدشون بذارید توی خاک.خب این خودش یک راه تکثیر بود ولی راه های دیگه ای هم هست.مثلا ساقه گل دهنده علاوه بر گلدهی خاصیت ریشه زایی و این صحبت ها رو هم داره که کار مشکلیه. روش دیگری هم با بذر وجود داره که بیشتر توی آزمایشگاه و کارای تحقیقاتی انجام میشه بنابراین اگه گیاهتون بچه داد که هیچی اگه نداد همون بهتر برید یدونه بخرید راحت تره و به دردسرش نمی ارزه.یبار رفتم گلخونه یک تولید کننده ی ارکیده توی ورامین ولی متاسفانه داخل گلخونه ارکیده راه نداد! برای مطالعه و آشنایی بیشتر تکثیر فالانوپسیس با بذر اینجا کلیک کنید.
تکثیر فالانوپسیس
بذر فالانوپسیس
عوارض و درمان:
جوانه ها در شب صدمه میبینند :عامل ان حشره ی تریپش است،با سم حشره کش گیاه را هر هفته یکبار سمپاشی نموده تا علائم برطرف گردند.ممکن است به جای ماندن قطرات حاصله از غبارپاشی روی گلها همین علائم را بوجود بیاورند.
گلها ظاهر نمیشوند :گلدان ها خیلی بزرگ هستند،در کاشت های بعدی حجم گلدان ها را متناسب با وضع گیاه انتخاب کنید.
در زمستان گیاه سیاه میشود: شبها هوا سرد است،گیاه را به محل گرمتری منتقل نمایید و یا اینکه صدمه مربوطه،مربوط به استفاده از مواد شیمیایی براق کننده است،از انها استفاده نکنید
زخم های پنبه ای شکل سفید رنگ روی برگها و قاعده انها تشکیل شده است:عامل ان حشره افت است.گیاه را با سم حشره کش نفوذی هر چهارده روز یکبار سمپاشی نموده تا علائم برطرف گردند.
اگرچه روطبت کافی است ولی برگها و گلها خشک میشوند: عامل ان اشعه ی مستقیم خورشید است،گیاه را به محلی با اشعه ی غیر مستقیم ببرید.
غنچه ها منقبض شده و خشک میشوند:هوا گرم و خشک است،هر دو روز یکبار با اب ولرم و بدون املاح غبارپاشی کنید،با قرار دادن گلدان ها در گلدانهای بزرگتر و پر نمودن حد فاصل دو گلدانها را با پیت و خزه مرطوب کنید و رطوبت پایدار و دائمی ایجاد کنید.
برگها قهوه ای شده و گیاه در حال خشکیدن است: خاک خیلی خشک و گیاه تشنه است،گلدان ها را به مدت ۱۵ دقیقه درون سطل پر از اب قرار داده و سپس خارج کنید،خاک را در تابستان همیشه مرطوب نگه دارید،اجازه ندهید اب اضافی در گلدان ها باقی بماند.
رشد گیاه متوقف است :هوا سرد است،گیاه را به محل گرمتری منتقل کنید.
سطح برگها وگلها دارای تار عنکبوت است :کنه ریز قرمز عامل ان است،با اسفنج یا پارچه پشت برگها را طبق دستور با سم کنه کشی سمپاشی نموده تا علائم بر طرف گردد،تامین رطوبت در کاهش افت موثر است.
برگها میریزند :ابیاری بیش از اندازه و خاک باتلاقی شده،زهکش را بازدید و اب اضافی گلدانها و زیر گلدانی را خارج نمایید.
بنسای فالانوپسیس
با سلام وقتتون بخیر
من اویل اسفند ارکیده فالانوپسیس رو خریداری کردم و کاملا گلدار بود بخاطر دو تا غنچه بازنشدش دو بار از کود گل دهی گرین رشد به فاصله ۱۰-۱۲روز ریختم با دوز ۱۰سی سی در نیم لیتر طبق دستورالعمل روش ولی گل هاش کلا ریخت و فکر میکنم بخاطر کود بده الان بنرتون چیکار کنم
ممنون
سلام بهروز وقتی درخت میوه یا ارکیده یا هرگیاه گلدار دیگه ای روی گله نباید کود غلیظ بدید یا اصلا نباید کود بدید…
سلام و عرض ادب، و سپاسگذار از سایت خوبتون و خودتون که وقت میگذارید، این ارکیده رو من یه هفته پیش خریدم و از شانس خوب من از هوای خونه ما خوشش اومده و حالش خوبه، سه روز پیش کود دوران گلدهی که از خودتون گرفتم رو بهش دادم و رو برگاش اسپری کردم، غنچه هاش داره باز میشه و انگار همه چی خوبه، ولی سوال اینجاست که اصلا بو نداره، همیشه فک میکردم ارکیده بوی خیلی قوی داره، حالا اشکال از گل منه یا کلا همشون همینطوری ان! و سوال دوم اینکه ریشه هاش خشک بودن زمانی که خریدم و انگار خزه بسته روشون، باید نگران این باشم؟
Attachment
عکس رو اینجا ارسال میکنم، با پیام قبلی ارسال نشد
با تشکر
سلام به به عجب گل زیبایی ….ارکیده فالانوپسیس معطر نیست واریته های دیگه مثه کاتلیا معطر هستند این واریته بویی نداره نگران ریشه هاش نباش فقط تغذیه کنین همین فرمون برید جلو
ممنون از پاسختون، 🌺🙏ولی انگار چشمش زدم و غنچه هاش تا یکم بزرگ میشن زرد میشن خشک میشن و می افتن، گفتم شاید نورش کمه نزدیکتر به پنجره اوردمش ولی فایده نداشت، گلاش هم به نظرم زودتر پژمرده میشن
سلام گلی جان خوبی؟ چشم نیست زردی غنچه ها به خاطر شوک ابی هست بهتره که ابیاری با خشکی خاک انجام بشه مثلا ۵ روز یبار
سلام
من یه ارکیده دارم که اول بهار خریدمش و راجع به مکان نگهداریش مطمئن نیستم خونه ی ما صبح ها از ساعت ۸ تا ۱۰ و نیم آفتاب مستقیم میفته و پرده ی نازک هم پشت پنجره استفاده نمیکنیم در نتیجه آفتاب مستقیم هست و من گذاشتم پشت پنجره سمتی که افتاب مستقیم نیفته روش آیا جای گلدان مناسبِ ؟ و اینکه گلهاش داره کم کم پژمرده میشه بعدش باید ساقه ها رو بزنم و بعد کودهی و شروع کنم تا پاییز ؟
سلام عزیزم بله ساقه گل رو ببرید و تغذیه رو با کود رشد ارکیده شروع کنین هرموقع دیدید خاک خشک شده و گلدان سبک شده اب بدید
سلام
من یک ارکیده دارم که بعد از دومین دور گل دادنش و قطع ساقه اش دیگه ساقه نداد. تا دلتون بخواد برگ و ریشه های تازه میده ولی ساقه بی ساقه. چکار باید بکنم
در ضمن یکبار هم حدود یک سال پیش گلدونش رو عوض کردم که فکر کنم از جاش و خاکش خیلی خوشش اومده چون سرحاله ولی ساقه نمیده. ممنونم از راهنماییتون
سلام عزیزم خوبی؟ ببینین نیاز به شوک دمایی داره تا گل بده یعنی پاییز جایی باشه که سرما رو حس کنه مثلا توی راه پله روشن بذارین تا این شوک رو ببینه.
سلام، ارکیده من بیشتر از ۳ سالشه و همیشه حالش خوب بوده، ولی الان چند وقته که برگ‌های پایینش زرد سیاه میشن. می‌دونم که گلدونش کوچیکه و به زودی عوضش می کنم. به نظرتون دلیل زرد شدن برگاش چیه؟
سلام
مهندس جان من کشته مرده این ادبیاتتم
آدمو از خستگی در میاره
ممنون که اینقدر با نمک حرف میزنی
من کوچیکتم سایت خودته
سلام وقتتون بخیر
من یه ارکیده خریده بودم اسفند پارسال گلدانش مناسب نبود از سفال ها بود متاسفانه من هم اطلاعات کافی در مورد نگهداری ارکیده نداشتم دیدم داره خشک میشه پرس و جو کردم گلدانش رو عوض کردم حدود اوایل اردیبهشت.
الان ۵ تا که برگ داشت همه برگ هاش رو ریخته ولی از ساقه ای که داشت داره ساقه جدیدی در میاره که از اون ساقه دارن برگ های کوچولو در میان. از اون ساقه جدید که در اومده هم شیره های سفید رنگی دارن بیرون میان. هفته ای یک بار بهش آب میدم حدود ۴۰ سانتی متر هم از پنجره جنوبی فاصله داره و پرده نازکی هم کشیدم که نور مستقیم نیوفته
میشه منو راهنمایی کنین؟
خیلی ممنون🙏🙏
سلام وقتتون بخیر خسته نباشید
ببخشید من یک ارکیده رو اسفند خریداری کردم، متاسفانه اطلاعات کافی نداشتم و گلدانش مناسب نبود.(سفال بود ) دیدم داره خراب میشه، پرس و جو کردم گلدانش رو عوض کردم. حدودا اوایل اردیبهشت این کار رو کردم. اول ۵ تا برگ داشت ولی الان همه ریخته. از ساقه ای که داشت،، ساقه ای جدید در آورده و اون هم برگ های کوچولو میده. از جایی ته این شاقه در اومده،،شیره های سفید رنگی دارن بیرون میان قطره قطره. جلوی پنجره جنوبی در فاصله حدود ۴۰ سانتی متری قرار داره هفته ای یک بار بهش آب میدم.
میشه راهنماییم کنین؟؟
خیلی ممنون 🙏🙏
ببخشید فکر کردم فرستاده نشده دوباره فرستادم😔
سلام خوبین شما لدفا عکس بدید ببینم چی شده بهش
ضمنا اون ساقهه که داره برگ کوجیک میزنه نشون میده داره کیکی یا بچه تولید میکنه و نیاز داره تغذیه بشه با کود رشد ارکیده گرین ک حداقال بچشو بتونه بزرگ کنه از خودش ک قطع امید کرده 😂😂 ابیاری دوبار درهفته و نور کافی در اختیارش قرار بدید ضمنا قبل ابیاری چک کنین خاک خشک باشه روهم روهم اب ندید
Attachment
سلامی دوباره چشم اینم عکسش