سلام عرض میکنم خدمت همه بازدید کننده های عزیز سایت باغ شیشه ای.سجادی هستم کارشناس ارشدگیاهان زینتی و باغ گیاه شناسی ملی ایران،دوباره افتخار دارم با مقاله ی دیگه ای درباره یک گل محبوب و پرطرفدارارکیده از ب بسم ا…. در خدمتتون باشم.دوستان به عنوان یک مقدمه ،ارکیده ها گیاهانی بسیار متنوع،عجیب،دارای ساختاری پیچیده،دوست داشتنی،راحت برای نگهداری هستند.حدود ۲۶۰۰۰ هزار گونه ارکیده تاکنون کشف شده که ۶۰ گونه از آنها فالانوپسیس ها هستند وارکیده تقریبا تو تمام مناطق دنیا به جز قطب ها پراکنده شدند.این گیاهان از حدود ۷۰ الی ۸۰ میلیون سال پیش در دوره آخر کرتاسه و همزمان با اواخر گودزیلا وجود داشتند.ارکیده ها سیستم گلدهی و گرده افشانی پیچیده ای دارند که ما سعی داریم گوشه ای ازین سیستم رو خدمتتون معرفی کنیم.قبل از شروع توضیح آبیاری و نور دما و غیره دوست دارم اخلاق و خصلت و کلا رفتار این گیاه که نماد غرور و تکبر و ظرافت زنانه هستش رو بهتون توضیح بدم.
اسم این گل هست ارکیده فالانوپسیس از خانواده ی ارکیداسه.فرنگی ها بهش ارکید شب پره هم میگن به خاطر شباهت گلش به شب پره. کلا واژه ارکید از واژه یونانی Orkhis به معنی عذر میخوام (ب*ی*ض*ه) که به خاطر شباهت ریشه ی برخی گونه ها طبق عکس میباشد.زمانی مردم معتقد بودند که خوردن ریشه ی این ارکیده ها میتواند روی جنسیت جنین اثر بگذارد.در افسانه ها ارکید اسم پسر (Nymph) که بعدازمردن یا به قول خودشون شهید شدن و به گل تبدیل شد!
ارکیده به خاطر ظاهر ظریف و زیبای خود ،شکوه و شیکی و آنتیک بودن را به منزل القا میکند.
این گیاه توی جنگل ها روی تنه ی درخت ها و سنگ هابه صورت اپی فیت هستش یعنی توی خاک نیست.اگه ما نقطه ی شروع رشدی این گیاه رو بهار تعیین کنیم،اونوقت ما اوایل بهار شروع رشد و نیمه های بهار پایان گلدهی رو و اوایل تابستون شروع برگدهی گیاه رو شاهدهستیم که ممکن است ۲ الی ۳ برگ در طول فصل تولید کند.در تابستان که برگ و ریشه تولید کرده و انرژی گیاه در ریشه و برگ ها ذخیره میشه،با اومدن پاییز و خنک شدن هوا و کوتاه شدن طول روز،حالا نوبت به استراحت کردنه! ما ورنالیزه شدن یا اصطلاحا بهاره شدن گل رو توی این فصل شاهد هستیم و این زمانیه که گل ما وارد فاز زایش میشه و اولین جوانه ی گلش رو بیرون میده، و تا بهار که گلش بریزه ،ادامه داره این روند.تو این مدت دیگه برگ دهی خبری نیست.توی طبیعت از نیمه زمستون تا نیمه بهار فرصت گرده افشانی و تولید بذر(!!)داره تا این که گلش تموم میشه و دوباره همون سیکلو باید طی کنه!! البته تو این بین اتفاقاتی میوفته که بعد عرض میکنم خدمتتون.
نیازها:
نور: فالانوپسیس برخلاف تصور گلی بسیار راحت برای نگهداری توی اپارتمان هستش، ارکیده رو میتونید توی هر نقطه از اتاق که خودتون حس میکنید نور داره یا نزدیک هر پینجره ای قرارش بدید و ازین نظر مشکلی نداره چون به هر حال انواع لامپ ها و ریسه ها و چراغ خواب ها هم بالا سرش روشنه 😛 ولی در نظر بگیرید هر چه نور بیشتر باشه تا حدی که برگهاش نسوزه، برا گلدهیش بهتره.حتما جلوی نور مستقیم آفتاب قرار ندید.برای فهمیدن اینکه نور کافی است فقط دست خود را جلوی منبع نور ارکیده بگیرید،اگر سایه دست شما،دارای مرز مشخص بود خب نور زیاد است،اگر سایه مشخص نداشت،خب نور کم است ولی اگر بین این ودو حالت بود خب نور کافی است!
آبیاری: دوستان راستش من خودم در مورد حساسیت آبیاری ارکیده و اهمیت این مسئله شنیده بودم ولی ارکیده خودم رو هفته ای یکبار بیشتر آب نمیدم البته فکر میکنم ریزش ناگهانی گلهاش هم به خاطر همین بی تفاوتی بوده باشه .ولی دوستان با فرو کردن انگشت داخل خاک گلدان و احساس خشک بودن گلدان میشه فهمید که الان وقت آبیاری گیاه هستش.پس تقریبا توی مدت گلدهی هر ۴ یا ۵ روز یکبار ایده ی مناسبی باشه تا نه از خشکی گلهاش بریزه و نه از پر آبی دوباره گلدهاش بریزه.
رطوبت:همانطور که گفته شد این گیاه بومی مناطق مرطوب و شرجی آسیای جنوب شرقی هستش بنابراین نیاز رطوبتی داره و باید حتماطبق عکس زیر یک زیر سینی پر از آب به طور غیرمستقیم زیر گلدان قرار داد تا با تبخیر شدن آب آن هوای دور گیاه شرجی شود و گیاهتون توهم بزنه که مثلا اینجا تایلند، پاتایا هستش 😆
دما : بهترین دما برای این گیاه دمای بین ۱۶ تا ۲۶ درجه که همان دمای اتاق هستش،میباشد طبیعتا گرمای ازین بیشتر مستلزم هوای مرطوب تری هستش که در منزل امکان پذیر نیست،هوای گرم یعنی تنفس بیشتر گیاه و سوزاندن بیشتر اندوخته ی خود و در نهایت ضعف و سو تغذیه و سطل آشغال میباشد 🙄 .همینطور که گفته شد این گل در پاییز گل میده یا حتی در طول سال !ولی این گل توی اتاق با دما و نور ثابت از کجا بهفمه الان پاییز شده!؟!؟.پس پاییز با گذاشتن گلدان مثلا توی راه پله که هوا خنک تره یعنی دما بین ۱۲ تا ۱۶ درجه هستش به گیاهتون میفهمونید که پاییز شده و فصل گل دادنه و اینطوری گیاهتو رو گول میزنید تا بهتون گل بده بعد از ۱ ماه یکهو میبینید یه چیزی از بین برگ ها داره میاد بالا که همون ساقه ی گلتونه!
خاک : توجه داشته باشید که این گیاهان در طبیعت توی خاک نیستند بلکه این گیاه اصطلاحا اپیفیت یا دارزی هستش و روی تنه ی درختان و سنگ ها و غیره البته قارچ وانگل هم نیستند!!به همین دلیل ریشه ی آنها طوری آداپته شده که نه توی آب باشه نه طوی خشکی و نه توی خاک معمولی،برخی تولید کننده ها طوری میگن خاک ارکیده فرق داره انگار که میخوان موشک هوا کنن ولی اینطور نیست همین که شما،اسفنج رو قطعه قطعه کنید،براده ی چوب،خزه،ذغال،پرلیت،پوست درخت رو باهم ترکیب کنید میشه خاک ارکیده، پس یادتون باشه توی خاک باغچه نکارید این بابارو پس فردا قارچ میگیره و میگنده و باید ریشه تهویه هوای خوبی داشته باشه این نیاز خاکی از نظر ژنتیکی درش تثبیت شده و دیگه نمیشه کاریش کرد.از ما گفتن بود!
تعویض گلدان: اولا دوستان درنظر داشته باشند که ریشه این گل هم قادر به فتوسنتز و غذاسازی ولو اندک،هستش پس گیاه رو توی گلدان پلاستیکی روشن بکارید که نور ازش عبور کنه و ریشه ها هم کمی نور بخورند.هنگامی که گیاه توی خاک مذکور کاشته بشه ریشه ها دوست دارن از توی خاک بیان بیرون ولی توی بستر تماما خزه ریشه ها بیشتر ترجیح میدن توی خزه بمونه.هنگامی که دیدید ریشه ها از خاک اومدن بیرون و زیاد شدن و یا دیدید براده چوب ها پوست درخت ها قهوا ای وسیاه شدن و یا از کنار مشخصه ریشه ها تو هم تو هم گره خوردن دیگه وقته تعویض گلدانه، دقت کنید زمان تعویض گلدان موقعی هستش که گیاه توی دوره گلدهی نباشه!!
تغذیه : توصیه ما این هستش که به گیاهتو کود گرین رشد ایتالیایی موجود در فروشگاه ما بدید و اولین باره تو مقاله هام ورمی کومپوست رو توصیه نمیکنم خصوصا توی زمان گلدهی هر دو ۳ هفته یکبار بدید و توی زمان برگ دهی هم همینطور ۳ هفته یکبار همین فرمون برید جلو.این کار باعث میشه گیاهتون حابی برگ بزنه و ریشه بزنه و تا بتونه گلای خوبی در اخر تابستون بده.
گلدهی: بله همینطور که گفته شد باید به گیاه فهموند که الان پاییزه و فصل گلدهی که این کار با سرد کردن هوا و کم کردن نور اتاق اتفاق میوفته.حالا گیریم که گلش رو داد و ۳ ماه هم رو گل بود.خب بعدش چی میشه؟!هیچی دیگه بعد مثلا تو اردیبهشت و خرداد،شما ۲ تا کار باید انجام بدید هم میتونید ساقه ی گل رو از پایین و از بالای اولین جوانه قطع کنید تا دوباره از کنارش یه شاخه ی گل جدید سبز بشه.ولی این سری گلها کوچک تره و زودتر از بین میره ،بعد از حالا هر مدت که دومین سیکل گلدهی طول کشید دوباره منتها این سری از پایین این ساقه گلد دهنده رو قطع کنید.لابد الان میپرسید مثه سری قبل از بالای جوانه بزنم که بازم گل بده ؟!؟! نه دیگه پر رو نشید گیاه دیگه جون نداره بد بخت هر چی داشت ریخت تو حلق گل قبلی ها.باید کاچی بریزید تو خاکش 😆
خب حالا که از ته زدی گیاه برگ تولید میکنه تا ایشالا واسه گلدهیش بیوفته واسه زمستون همون سال.حالا در نظر داشته باشید که شما بعد از پایان اولین گلدهی بذارید گلتون تا پاییز استراحت کنه و اونموقع گل بده،هم گلش با کیفیته هم توی ایام عید هم شما گل خواهید داشت.ولی اگه کاری کنید که دوباره بهتون ساقه گل بده اینطوری تو پاییز باید استراحت کنه و دیگه تو عید گل خبری نیست!و گلدهی میوفته واسه سال بعد پس حواستون باشه!
گرده افشانی: البته تولید بذر و کاشت بذر برای افراد مبتدی و بدون آشنایی با آناتومی ارکیده غیر ممکنه! ولی محض اطلاع باید عرض کنم که ارکیده توسط حشرات گرده افشانی میشوند البته به جز ان دسته که در مناطق سردسیرهستند و خودگرده افشانی میکنند چون حشرات آنجا تحرک ندارند!ولی برای این ارکیده های داخل منزل و هیبرید میتوان از گرده افشانی دستی استفاده کرد.به طوری که از یک گیاه گلدار بالغ آن دانه ی گرده که اصطلاحا پولینی نامیده میشود را بدست آورده و داخل بخش مادگی فرو کرد :))))))) 😆
تکثیر:دوستان همینطورکه گفتم بریدن ساقه گلدهنده از بالای پایین ترین گره دوباره ساقه گل میده ولی همیشه اینطور نیست از شانس خوبتون ممکنه ببینید به جا برگ یک سری برگ کوچک تولید کنه که به اینها میگن KEIKI یا همون بچه خودمون.باید بذارید یخورده بزرگتر بشن و ریشه بدن و بکنیدشون بذارید توی خاک.خب این خودش یک راه تکثیر بود ولی راه های دیگه ای هم هست.مثلا ساقه گل دهنده علاوه بر گلدهی خاصیت ریشه زایی و این صحبت ها رو هم داره که کار مشکلیه. روش دیگری هم با بذر وجود داره که بیشتر توی آزمایشگاه و کارای تحقیقاتی انجام میشه بنابراین اگه گیاهتون بچه داد که هیچی اگه نداد همون بهتر برید یدونه بخرید راحت تره و به دردسرش نمی ارزه.یبار رفتم گلخونه یک تولید کننده ی ارکیده توی ورامین ولی متاسفانه داخل گلخونه ارکیده راه نداد! برای مطالعه و آشنایی بیشتر تکثیر فالانوپسیس با بذر اینجا کلیک کنید.
عوارض و درمان:
جوانه ها در شب صدمه میبینند :عامل ان حشره ی تریپش است،با سم حشره کش گیاه را هر هفته یکبار سمپاشی نموده تا علائم برطرف گردند.ممکن است به جای ماندن قطرات حاصله از غبارپاشی روی گلها همین علائم را بوجود بیاورند.
گلها ظاهر نمیشوند :گلدان ها خیلی بزرگ هستند،در کاشت های بعدی حجم گلدان ها را متناسب با وضع گیاه انتخاب کنید.
در زمستان گیاه سیاه میشود: شبها هوا سرد است،گیاه را به محل گرمتری منتقل نمایید و یا اینکه صدمه مربوطه،مربوط به استفاده از مواد شیمیایی براق کننده است،از انها استفاده نکنید
زخم های پنبه ای شکل سفید رنگ روی برگها و قاعده انها تشکیل شده است:عامل ان حشره افت است.گیاه را با سم حشره کش نفوذی هر چهارده روز یکبار سمپاشی نموده تا علائم برطرف گردند.
اگرچه روطبت کافی است ولی برگها و گلها خشک میشوند: عامل ان اشعه ی مستقیم خورشید است،گیاه را به محلی با اشعه ی غیر مستقیم ببرید.
غنچه ها منقبض شده و خشک میشوند:هوا گرم و خشک است،هر دو روز یکبار با اب ولرم و بدون املاح غبارپاشی کنید،با قرار دادن گلدان ها در گلدانهای بزرگتر و پر نمودن حد فاصل دو گلدانها را با پیت و خزه مرطوب کنید و رطوبت پایدار و دائمی ایجاد کنید.
برگها قهوه ای شده و گیاه در حال خشکیدن است: خاک خیلی خشک و گیاه تشنه است،گلدان ها را به مدت ۱۵ دقیقه درون سطل پر از اب قرار داده و سپس خارج کنید،خاک را در تابستان همیشه مرطوب نگه دارید،اجازه ندهید اب اضافی در گلدان ها باقی بماند.
رشد گیاه متوقف است :هوا سرد است،گیاه را به محل گرمتری منتقل کنید.
سطح برگها وگلها دارای تار عنکبوت است :کنه ریز قرمز عامل ان است،با اسفنج یا پارچه پشت برگها را طبق دستور با سم کنه کشی سمپاشی نموده تا علائم بر طرف گردد،تامین رطوبت در کاهش افت موثر است.
برگها میریزند :ابیاری بیش از اندازه و خاک باتلاقی شده،زهکش را بازدید و اب اضافی گلدانها و زیر گلدانی را خارج نمایید.
Attachment
سلام اقای سجادی .ارکیده من از بعد از گلدهی زیاد رو به راه نیست مثل قبل
من روش نگهداریم هیچ فرقی نکرده ولی انگار ریشه های تو خاکشو داره از دست میده و ریشه هوایی هاش کم شده.۲ هفته پیش من حشره تو خاکش دیدم که شما گفتی کنفیدور بزن هفته بعدشم بهش کود دادم
امروز که بهش دست زدم خیلی راحت از خاک امد بیرون (انگار ریشه نداره)میشه بگید مشکلش چیه؟نمیخوام از دستش بدم
سلام عزیزم خوبی شما؟ ببین وقتی ارکیده به این مرحله برسه، متاسفانه درست نمیشه یا فقط ۳۰ درست احتمال درست شدن داره که باید تهش رو توی محلول هورمون ریشه زایی تیمار کنید خاکش رو عوض کنید تا دوبااره ریشه بزنه من واسه خودم به این مرحله رسید نتونستم زندش کنم….حالا شما باز تلاش کنید وقتی اب زیاد باشه ریشه بپوسه اینطوری میشه و سخت برمیگرده…
منم همین مشکل داره برام پیش میاد ریشه ها از بالا دارن خشک میشن ولی گلم همینجوری داره برگ میزنه ولی توی گلدون گل من حشره ای وجود نداره من گلم رو گذاشتم جلوی کولر آبی تا رطوبت داشته باشه و خنک هم باشه نورش رو هم کم کردم ولی هیچ فایده ای نداشته
Attachment
جناب مهندس سجادی عزیز، با درود ضمن ستایش فراوان بخاط این محتوای سودمند، شما را به ادامه این راه مقدس گیاه نوازی تشویق و ترغیب می نمایم باشد که انرژیِ کلام سودمند تان همواره به روح و جان تان سلامتی مضاعف هدیه کند و هیچ گاه غم بی موقع نبینید . با احترام باقیِ بقایتان
محمد صحرادی طراح گرافیک و دوستی تازه
سلام آقای سجادی .من یه گل ارکیده دارم که ریشه هاش زیاد شده و برگ جدید داده. میخوام گلدونش رو عوض کنم اما تو کرج گلدون شفاف مثل گلدون خودش پیدا نکردم.خاک و کودش رو از همین سایت سفارش دادم.می خواستم بدونم که اگر تو گلدون تیره که نور عبور نمی کنه بزارمش مشکلی پیش نمیاد؟
سلام عزیزم خوبی شما؟ توی کرج که دیگه ماست فروشی هست، یه ماست بزرگ بخرید و از ظرفش برای گلدون ارکیده استفاده کنید…..گلدون باید شفاف باشه فقط
Attachment
سلام آقای سجادی
ببینین برگای ارکیده م چی شده!!! 🙁
5 شنبه که برگاشو با دستمال مرطوب تمیز میکردم هیچ اثری از خراب شدنش نبود…
دیروز متوجه شدم اینجوری شده، اولین کاری ک کردم برگاشو چیدم که اگه مریض شده ب بقیه گیاه سرایت نکنه!
(محل چیدن برگاشو مشخص کردم)
اون یکی برگشم باید بچینم ؟؟؟
خواهش میکنم ی راهی پیشنهاد بدین ک خراب نشه ارکیده م 🙁
خیلی ممنونم از لطف همیشگیتون
سلام عزیزم خوبی شما؟ ببینید این گیاه داره کار میکنه سالمه فقط دیگه دستمال روش نکشید برگ رو بکنید یه سم کاپتان بهش بزنید تا درست بشه مشکلی نیست زیاد سخت نگیرید حالش خوبه بهش کود برگدهی بدید
خیلی ممنون آقای سجادی
میگین دیگه کلا برگاشو تمیز نکنم ؟
آخه بهم گفته بودین بجای اسپری آب برگاشو با پارچه ی نخی مرطوب تمیز کنم!
سم کاپتان رو چطوری باید استفاده کنم ؟
کود برگدهی هر دو هفته یک بار بهش میدم 🙂
واقعا ممنونم از کمکای همیشگیتون ^__^
سلام عزیزم خوبی شما؟ خواهش میکنم وقتی اینطوری میشه باید دستمال کشی رو متوقف کنید…سم کاپتان رو باید اسپری کنید روی گیاهتون روی برگها و روی خاکش . کود برگدهی رو دو هفته یبار بهش بدید
چشم
خیلی ممنونم ازتون ^__^
آقای سجادی ۱ بار سم پاشی کافیه ؟
یا باید چند وقت ادامه بدم ؟
میتونم خاک ارکیدمو الان عوض کنم یا صبر کنم چند وقت دیگه عوض کنم خاکشو ؟
سلام میتونید خاکش رو عوض کنید الان اگه ریشه خیلی پر شده باشه ، و اینکه سم رو دوبار تکرار کنید با فاصله ی یک هفته
Attachment
سلام آقای سجادی
من حدود چهار ماه پیش یه گل ارکیده خریدم که دو شاخه گل داشت و زیر نور مصنوعی ازش نگهداری می کنم. یک ماه پیش گلهاش پژمرده شد و من ساقه هاش رو قطع کردم. اگه تو عکس مشخص باشه، الان مدتیه میبینم برگ هاش شاداب نیستن و لکه های سیاهی روی ریشهای درون گلدون دیده میشه. در ضمن چند حشره بسیار کوچک هم روی خاکش دیدم. ریشه بیرونیش هم یه مقدار خشک شده بود و من قسمت خشک شده رو قطع کردم. اگه ممکنه من رو راهنمایی کنید که چیکار کنم این گل از دست نره.
ممنون
سلام عزیزم خوبی شما؟ ببینید این گلدونش تنگ شده واسه همین برگش داره به قرمزی میزنه و شادابی قبل رو نداره یه ظرف ماست کمی بزرگتر از همینی که هست از ماست بندی سر کوچه بخرید براش، یه خاک المانی ارکیده هم از فروشگاه ما تهیه کنید گلدون رو عوض کنید و توی اب ابیاری قرص ویتامین ب ۲ حل کنید یبار اب بدید تا دیگه پشه جمع نشه…..حتما این کارارو بکنید
سلام آقای سجادی.وقتتون بخیر .چند وقت پیش دوتا گلدون ارکیده خریدم ک یکیشون از اول شرایط خوبی نداشت برگاش خیلی سریع (یکروزه)میپوسیدو میافتاد.با مراجعه ب سم فروشی یه نوع قارچ کش بهم معرفی کردن ک کارو یسره کرد همه برگاش زرد شدنو ریختن ولی ریشه هاش هنوز سالمن.الان موقع آبیاری توش هزار پا میبینم.برا احیا گلم و همینطور مبازه با هزار پا راهنماییم کنید لطفا
سلام عزیزم خوبی شما؟ یک سم سوین بریز توی خاکت تادرست بشه ، گل ارکیده اگه ریشه هاش با ابیاری زیاد خراب نشه دوباره شروع میکنه به برگ دادن یه کود برگدهی ارکیده بهش بدید نورشم بیشتر نید کمی تا شروع کنه به برگ دادن دوباره
سلام اول پاییز است و باید گل ارکیده را تو راه پله خانه گذشت چند روز باید بیرون روی راه پله باشه ؟ تا به قولی گول خورده باشه. و بعدش گل بده مدت و زمان بیرون بودن را محبت بفرمایید . با تشکر
سلام عزیزم خوبی شما؟ باید ۸ هفته توی راه پله روشن باشه تا خنکی هوا رو احساس کنه یه کود گلدهی هم الان بهش بدید گلدهی گرین ارکیده…بعد که دیدید داره گل میده بیاریدش تو دو هفته ای طول میکشه گلاش باز بشن یه یه ماهی هم روی گل میمونه برات….
آقای سجادی سلام خسته نباشید.
من یه گیاه ارکیده از طرف یکی از اقوام برای روز تولدم هدیه گرفتم، هیچ آشنایی قبلی با این گیاه نداشتم تقریباً از روز ورودش به خونه ما امروز که ۲۲ هست ۷ روز میگذره. راستش از امروز صبح دیدم گلهای قبلیش خیلی سرحال نیستن و تاج گیاه به سمت عقب خم شده این وضعیت تا امروز عصر برای غنچه ها هم رخ داده.
گل فروش ظاهراً گفته یه روز درمیون بهش آب بدین که من بعد از تحقیقات راجع به این گیاه این کار رو نکردم. فقط تا به حال دوبار آب مستقیم به سطح خاک (در واقع پوکه معدنی) اسپری کردم.
نورش هم الان نور جنوبی هست و می تونم بگم تقریباً تو سایه هست. کمک کنید لطفاً
سلام عزیزم خوبی شما؟ به سایت خودت خوش اومدی…..ببینید این گل رو که به شما دادند از دو سه هفته قبلش روی گل بوده ! و داره عمرش تموم میشه ، موقعی که روی گله نباید زیاد ابش بدید و نباید زیاد کودش بدید.ابیاری کم هم نشه هروقت زیر خاک خشک شد با انگشت تست کنید زیر خاک رو تا خاکش خشک شده باشه بعد اب بدید. هروقت گلش تموم شد ساقه رو از ته بزنید تا بتونه استراحت کنید وو طبق دستور بالا نگهداری کنید
سپاس فراوان از جواب آن تایم و وقتی که گذاشتید???
خواهش میکنم با مهر……