معرفی آلبالو و گیلاس

+۲۰

-۵

    گیلاس و آلبالو نیز از تیره گلسرخیان بشمار می‌آیند و بومی مناطق جنوب شرقی اروپا و آسیای غربی می‌باشند. گیلاس احتمالاً از منطقه‌ای بین دریای سیاه و دریای خزر منشاء گرفته است. برخی از ارقام گیلاس خودناسازگار و دگرناسازگار هستند و نیاز به ارقام گرده‌دهنده دارند. برای این منظور از ارقام گرده‌دهنده به نسبت 1 به 9 و حتی نصف به نصف استفاده می‌شود. اما ارقام مختلف آلبالو خودبارور بوده و نیاز به ارقام گرده‌دهنده ندارند. جوانه‌های بارور گیلاس اکثراً در جانب سیخک‌ها حاصل می‌شوند. زمان تمایز گل‌ها بعد از برداشت محصول در تیر ماه می‌باشد و گل‌ها به صورت دستجات 2 الی 4 تایی ظاهر می‌شوند. گیلاس نیز همانند هلو و گوجه دارای شاخه‌های کاذب می‌باشد که هنگام هرس باید حذف شوند. زیرا شاخه‌های کاذب یا شیفون فقط حاوی جوانه‌های زایشی بوده و در نوک شاخه جوانه رویشی دارند. جوانه‌های بارور آلبالو نیز در جانب سیخک‌ها و شاخه‌های یک‌ساله حاصل می‌شوند. گیلاس یه پوسیدگی قهوه ای حساس می‌باشد. برای رشد مطلوب گیلاس، مناطقی که دارای باران‌های زمستانه کافی و تابستان‌های خشک و خنک هستند، مناسب می‌باشد. محصول گیلاس زودتر از آلبالو و دیگ میوه‌های هسته‌دار می رسد. گیلاسِ گوشت سفت در مقابل ترکیدگی ناشی از باران مقاوم‌تر از ارقام گوشتِ نرم می‌باشد. انتخاب مناطقی که دارای تابستان‌های خشک می‌باشند، برای جلوگیری از ترکیدگی میوه اهمیت دارد. درجه حرارت‌های بیش از حد، در مرحله گل‌انگیزی موجب تشکیل میوه‌های دوقلوی چسبیده به هم در گیلاس می‌شود. گیلاس و آلبالو از درختان میوه مناطق معتدل سرد بشمار می‌آیند. مقاومت جوانه‌های گیلاس به سرما بیشتر از هلو و کمتر از گلابی و آلو بوده و تا دمای 25- درجه سانتی‌گراد را تحمل می‌کنند اما مقاومت جوانه‌های آلبالو بیشتر از گیلاس بوده و به اندازه مقاومت جوانه‌های سیب می‌باشد. نیاز سرمایی جوانه‌های گیلاس در حدود 1200-500 ساعت و نیاز سرمایی جوانه‌های آلبالو 1300-600 ساعت زیر 7 درجه سانتی‌گراد می‌باشد. گیلاس همانند درختان میوه هسته‌دار، ریشه‌های سطحی تولید می‌کند و عمق خاک برای رشد مطلوب 5/1-1 متر بوده و خاک‌های لومی‌شنی و برای آلبالو خاک‌های لومی‌رسی مناسب است. فاصله کشت درختان گیلاس بر روی پایه‌های بذری گیلاس که رشد قوی دارند در حدود 8-7 متر، بر روی پایه‌های ضعیف 5-4 متر می‌باشد. فرم شلجمی برای کنترل رشد طولی تاج درختان گیلاس مناسب بوده و برای درختان آلبالو فرم جامی مناسب است. در درختان بارور گیلاس حذف شاخه‌هایی که موجب افزایش رشد طولی تاج درخت می‌شوند ضروری می‌باشد. در درختان آلبالو برای توازن برگ و میوه، شاخه‌های باریک حذف شده و بقیه شاخه‌ها نیز از ارتفاع 30-20 سانتی‌متری هرس می‌شوند. از ارقام تجاری گیلاس که در ایران پرورش داده می‌شوند می‌توان به گیلاس‌های سیاه، گیلاس‌های صورتی و گیلاس شبستر اشاره نمود. برای تکثیر آلبالو از پیوند بر روی پایه‌های بذری آلبالو استفاده می‌شود. در خاک‌های شنی‌لومی، پایه‌های بذری گیلاس برای احداث باغات گیلاس مناسب می‌باشد. از پایه‌های آلبالوی تلخ یا محلب در خاک‌های خشک و آهکی استفاده می‌شود و در ضمن پایه‌های فوق نیمه پاکوتاه می‌باشند. پایه‌های آلبالو کمتر مورد استفاده گیلاس قرار می‌گیرند. این پایه‌ها در خاک‌های مرطوب و سنگین مناسب هستند. پایه F_۱۲/۱ و مازارد به طریقه خوابانیدن شاخه قابل تکثیر می‌باشند و با تمامی ارقام گیلاس و آلبالو سازگار هستند و در ضمن موجب پاکوتاهی درخت می‌شوند. پایه Colt نیز پاکوتاه بوده و برای گیلاس مورد استفاده قرار می‌گیرد اما دوره فصل رشد طولانی دارد.