معرفی درخت ژینکو

+۴۹۲

-۷

گونه ژینکو با نام علمی Ginkgo biloba درختی بزرگ و خزان پذیر بومی  شرق آسیا (کشور چین) است یکی از قدیمی ترین گیاهان روی زمین است که به دلیل قدمت ۲۰۰ میلیون ساله اش به ” فسیل زنده“  مشهور می باشد. ژینکوبیلوبا در حقیقت یک عضو تنهای زنده از نژاد مقتدر گیاهان شاخه خود می باشد بنابراین پیوست با ارزش و دقیقی میان حال و گذشته دور زمین محسوب می‌شو د. امروزه درخت ژینکو بطور طبیعی در مناطق کوهستانی دور چین شرقی می‌روید با این حال بطور مصنوعی در مناطق وسیعی از نقاط جهان امروزه پرورش داده می شود. بویژه در مناطق معتدله و مرطوب به خوبی رشد می کند و به محدوده وسیعی از اقلیم ها و شرایط نامساعد مقاومت دارد. درکشورمان نز به صورت |پراکنده در شهرهای شمالی، تهران، مشهد و…. کاشته شده است.

هر درخت تا۱۰۰۰ سال عمر می کند  و در خاک های عمیق با زهکشی خوب و لومی شنی و حاصلخیز رشد مناسبی دارد ژینکو درختی است نورپسند که به استرس هایی نظیر خشکی، آلودگی هوا و خاک و همچنین  در برابرحملات قارچی وحشره ای وآفات مقاوم. می باشد ا  و به دلیل مقاومت در برابر آلودگی هوا کاشت آن در شهر های آلوده بسیار مناسب می باشد.

دانشمندان سابقا این درخت را از بازدانگان می دانستند ولی اخیرا آنرا حد فاصل بین نهانزادان و پیدازادان محسوب می دارند     ژینکو درختی است دو پایه که  برگ های دولوبی آن به صورت متناوب بر روی شاخه ها قرار می گیرند. گل های زرد رنگ نر در این گیاه به فرم گل آذین شاتون و گل های ماده به صورت مجتمع در انتهای شاخه ها قرار دارند و ایام گلدهی آن در فصل بهار می باشد.عمل گرده افشانی توسط باد صورت می گیرد و میوه هایی شفت مانند بوجود می آیند که طعم میوه شیرین ولی نامطبوع می باشد. این درخت وقتی که جوان است دارای شکل هرمی با شاخه‌های بلند قائم و قلمی است و هنگامی که مسن‌تر شد تاج آن پراکنده و نامنظم می‌شود.این درخت می‌تواند تا ۳۰ متر طول و ساقه  با قطر بالا داشته باشد. این درخت خزان کننده‌ است و برگ‌های آن بر روی شاخه‌های بلند پراکنده هستند در حالی که در رأس شاخه‌های کوتاه تراکم یافته‌اند. حداقل دمای مورد تحمل : ۲۸-  درجه سانتی گراد.درختGinkgo bilobaمقاومت نسبتا بالایی به عوامل جهش زا نظیر تشعشعات دارد. پس از بمباران اتمی هیرو شیما در سال۱۹۴۵ که تقریبا همه گیاهان و جانوران در منطقه از بین رفتند،ژینکو ها از معدود موجودات زنده ای بودند که در این شرایط زنده ماندند!

نگهداری 

تا دمای -۲۸ درجه را تحمل کرده و به نور آفتاب کامل احتیاج دارد به خاکی سبک با زهکشی خوب نیاز داشته و باید خاک آن بین دو آبیاری حدودا مرطوب باشد.

برگ 

برگ‌های ژینکو به شکل ساده متناوب بادبزنی کامل خزان کننده  با دمبرگ بلند بوده و در شکل و اندازه‌های متنوع هستند. در کل برگ‌های جینکو دارای دو لب ، فاقد رگبرگ میانی و به طور غیر عادی کنگره‌ دار هستند. درپاییزطلایی وتادی ماه برروی درخت میماند.

ژینکو

گل ها

گل آذین نر درخت ژینکو به صورت شاتون می باشد.

ژینکو

گل آذین ماده درخت ژینکو باساقه های کوتاه منتهی به تخمک برهنه

ژینکو

میوه 

میوه‌ی ژینکو شفت مانند با گوشت نارنجی است که یک درون بر چوبی را می‌پوشاند. جنین معمولا ۲ تا ۳ لپه است. میوه‌های ژینکو در پاییز در هنگام افتادن مقادیر زیادی بوتیریک اسید تولید می‌کنند که سبب ایجاد بوی نامطبوع و زننده‌ای می‌شود.

میوه ژینکو

ازدیاد

روشهای معمول ازدیاد این درخت از طریق بذر، پیوند و قلمه و کشت بافت ‌است. ازدیاد از طریق بذر در خاک سبک شنی، در شاسی سرد در پاییز و زمستان صورت می‌گیرد. ازدیاد این درخت بوسیله پیوند و کوپیوند نیزمی‌تواند صورت گیرد. روش قلمه زدن برای تولید گیاهانی با جنسیت مشخص استفاده می‌شود. استفاده از هورمون IBA و سیستم مه‌پاشی، ریشه‌زایی را تسهیل می‌کند. از ریزازدیادی نیز برای تکثیر ژینکو استفاده می‌شود.

مهمترین  منطقه تولید بذر ژینکو در چین است در این نهالستان ،کو ددهی  و آبیاری زیاد ،سرزنی ،حلقه برداری ،هرس ، بازجوانی درختان مسن ،گرده افشانی مصنوعی و پیوند شاخه های گل دهنده نر روی درخت ماده سبب ازدیاد بذر دهی می گردد.

میوه ژینکو

کاربرد این درخت در فضای سبز

امروزه در بسیاری  از شهرها، از کاشت درخت ژینکو استقبال فراوان می شود علت آن به خاصیت منحصر به فرد این جنس گیاهی بر می گردد که توانایی مقاومت بسیار بالای آن به آلودگی هوا ست برگ های آن نسبت به آلودگی های هوا که برای بسیاری از گونه ها نابود کننده است  مقاومت می کند چرا که این درخت میلیون ها سال است در میان فعالیت  آتشفشان ها رشد کرده است .در فیلادلفیای  و واشنگتن و نیویورک در محل های بسیار آلوده دارای دود و مه از این درخت استفاده می شود علت دیگری که موجب گردیده این درخت در فضای سبز شهری بسیار مورد استفاده قرار بگیرد این است که مقاومت و پایداری خوبی نسبت به بیماریها و حشرات دارد و همچنین قابلیت رشد بالایی در خاک های غیر حاصلخیز دارد   از طرفی در فصل پاییز تغییر رنگ برگ های درخت  به طرز جالبی زیباست و مناظر رویایی ایجاد می کند به دلیل بو نامطبوع میوه در فضای سبز شهری از درختان نرکه فاقد میوه ان استفاده می شود.

ژینکو

بین درختانی که در پاییز رنگ زرد دارند این درخت روشن ترین  رنگ را دارد که یکی از دلایل شهرت آن است. برگ های بادبزنی آن به طور مشخص باعث متفاوت بودن از دیگر درختان می شود همیشه باید درخت نر را انتخاب نمود که میوه ندارد درخت می تواند روی چمن یا حاشیه باغ ها به کار رود ولی موقعیت آن باید بسیار خوب طراحی گردد زیرا در پاییز کانون جذابیت می شود

ژینکو

تهیه کننده : مهندس بهرام حدیدی کارشناس ارشد فضای سبز و گیاهان زینتی