معرفی درخت انار

+۳۷

-۱۱

    این گیاه از تیره انار بوده و به صورت درختچه با پاجوش‌های فراوان و یا با حذف پاجوش به طور تک‌تنه رشد می‌کند و ارتفاع آن به 5-2 متر می‌رسد. انار از درختان میوه مناطق نیمه‌گرمسیری بوده در نواحی سرد، خزان‌پذیر و در مناطقی که زمستان‌های ملایم دارند، دایم سبز می‌باشد. برای رسیدن مطلوب میوه‌ها به گرمای تابستان بیشتر نیاز دارد. نیاز سرمایی انار در حدود 400-200 ساعت زیر 7 درجه سانتی‌گراد می‌باشد. سرماهای دیررس بهاره به شکوفه‌های اولیه آسیب می‌رساند و در نتیجه انار ریز جانشین انار درشت و معمولی می‌گردد. در مناطقی که سرماهای دیررس بهاره دارند حتی به میوه‌های تازه تشکیل شده آسیب وارد می‌شود. درخت انار سرماهای 10- درجه سانتی‌گراد زمستان را تحمل می‌کند اما اگر سرما به 12- الی 14- درجه سانتی‌گراد برسد، موجب خشکیدگی اندام‌های هوایی می‌گردد.

    شاخه‌های انار در هنگام جوانی مقطع مربع دارند. برخی از ارقام شاخه‌های خاردار و برخی بدون خار می‌باشند. گل‌ها و میوه‌های انار به صورت منفرد یا چندتایی در نوک شاخه‌های کوتاه که میخچه نامیده می‌شوند، تشکیل می‌گردد. میخچه‌ها در طول عمر خود 4-3 مرتبه میوه می‌دهند. گل‌های انار قرمز مایل به نارنجی به قطر 3 سانتی‌متر و به شکل زنگوله می‌باشد. درخت انار در اوایل فصل رشد هر 15-10 روز یک بار، 4-3 مرتبه گل می‌دهد اما میوه‌ها از گل‌های بارآور بهار حاصل می‌شوند. گل‌های انار را می‌توان به دو گروه بارآور یا ثمری و گل‌های نازا یا علفی تقسیم نمود. گل‌های بارور درشت‌تر بوده، دارای خامه و پرچم بلند هستند. گل‌های نازا یا بی‌بر کوچکتر با خامه و پرچم کوتاه می‌باشند و اکثر این گل‌ها ریزش می‌کنند. گاهی گل‌های حد‌واسط حاصل می‌شود این گل‌ها خامه بلند و یا کوتاه دارند. گل‌های حدواسط که دارای خامه بلند هستند، گاهی اوقات تلقیح یافته ولی میوه‌های معیوب حاصل می‌کنند. میوه‌های انار از نوع سته بشمار می‌ایند و در اطراف دانه‌های میوه، در حین رشد و نمو زایده‌های گوشتی به نام آریل حاصل می‌شود. ریشه‌های درخت انار تا عمق 5/1 متر و گاهی بیشرت در خاک نفوذ می‌کنند و خاک‌های رسی‌شنی برای رشد آن مطلوب می‌باشد. این گیاه خاک‌های مختلف را تحمل می‌کند و در ضمن نیمه مقاوم به شوری خاک می‌باشد. فاصله کشت مناسب انار 6-4 متر بوده و برای شکل‌دهی درخت، تنه‌ کوتاه به ارتفاع 40-30 سانتی‌متر ایجاد می‌شود و بازوهای اصلی درخت روی این تنه قرار می‌گیرند. گرچه درخت انار مقاوم به کم‌آبی می‌باشد اما آبیاری منظم موجب افزایش عملکرد می‌شود. در خاک‌های سبک هر هفته یک بار و در خاک‌های سنگین هر 10 روز یک بار آبیاری منظم مناسب می‌باشد. ازدیاد انار گرچه از طریق پیوند زدن و یا خوابانیدن شاخه امکان‌پذیر می‌باشد اما بهترین روش ازدیاد، تهیه و ریشه‌دار کردن قلمه‌های نیمه‌خشبی و یا خشبی در اواخر فصل رشد می‌باشد.قلمه‌های تهیه شده به طور مستقیم در زمین اصلی کشت می‌گردند و یا بعد از ریشه‌دار کردن در خزانه به محل اصلی انتقال داده می‌شوند.

    یکی از مشکلات پرورش انار، ترک خوردن میوه می‌باشد. علل مختلفی موجب ترک خوردن میوه‌های انار می‌گردد. یکی از علل ترک خوردن میوه انار، صفت ژنتیکی برخی از ارقام می‌باشد. آبیاری نامنظم موجب خشک شدن پوست میوه و ترک خوردن آن می‌شود. بارندگی بی‌موقع و یا سرد شدن ناگهانی هوا در حین رسیدن، موجب بهم خوردن تعادل پوست و گوشت میوه و ترک خوردن آن می‌شود. این پدیده بویژه در پاییز اتفاق می‌افتد. گرمای بیش از حد تابستان و بادهای گرم و سوزان از علل دیگر ترک خوردن انار بشمار می‌آید. گرمای بیش از حد موجب زود رسیدن میوه اما کوچک ماندن آن گردیده و در پوست میوه نیز لکه‌های آفتاب‌سوختگی ایجاد می‌شود. کمبود بر و روی از عوامل دیگر ترک خوردن میوه انار می‌باشد. ارقام انار به دو گروه رودرس شیرین و ترش و واریته‌های دیررس ملس تقسیم می‌شوند. ارقام دیررس از اواسط مهر ماه برداشت می‌شوند. از مناطق کشت انار در ایران می‌توان به ساوه، دامغان، یزد و فارس اشاره نمود.

 شته‌ي انار 

    عمومي‌ترين آفت درختان انار محسوب مي‌شود كه در تمامي انارستان كشور وجود دارد. 

     
    روش‌هاي كنترلي

    1ـ بررسي‌هاي انجام‌شده نشان‌دهنده‌ي اختلاف فاحش بين تراكم جمعيت تخم شته‌ي انار بر روي پاجوش‌هاي درختان انار و سرشاخه‌ها است. از اين نتيجه مي‌توان به عنوان پايه و اساس يك روش مبارزه‌ي مكانيكي بهره گرفت. بدين‌ترتيب كه پاجوش‌هاي انار را تا زمان جفت‌گيري و تخم‌گذاري شته‌هاي جنسي در پاي درختان حفظ نموده و حذف آنها را به بعد از اين زمان، كه در شرايط آب و هوايي استان يزد حداكثر پايان آذرماه مي‌باشد، موكول كرد. در اين صورت مي‌توان جمعيت تخم آفت و منبع آلودگي سطح باغ براي سال آتي را در مقياس وسيعي كاهش داد. بديهي است كه قطع پاجوش‌ها قبل از تخم‌گذاري شته‌هاي جنسي باعث هدايت آنها به سوي سرشاخه‌ها و تاج درختان انار و افزايش خسارت آفت مي‌گردد.
    2ـ به منظور حفظ دشمنان طبيعي آفت و تداوم تعادل بيولوژيك، از مصرف هر گونه سموم شيميايي در باغات انار جدا جلوگيري گردد. بخصوص كه درختان انار به سموم شيميايي حساس بوده و مصرف سم، ريزش برگ و طغيان كنه‌ي انار را در پي خواهد داشت.
    3ـ از بادبردگي سموم مصرفي در مزارع يا باغ‌هاي مجاور باغ‌هاي انار جلوگيري شود.
    4ـ از كاشت ميزبان‌هاي حساس به آفت مثل باميه و پنبه در حاشيه و مجاورت باغ‌هاي انار خودداري گردد.
    5ـ جهت حمايت از دشمنان طبيعي شته‌ي انار، مقداري از علف‌هاي هرز گلدار در سطح باغ‌هاي انار و حواشي آنها حفظ گردد.
    6ـ با تكثير و رهاسازي كفشدوزك‌هاي شكاري يا بالتوري سبز و زنبور تريكوگراما، دشمنان طبيعي شته‌ي انار تقويت گردد. 
    

    كرم سفيد ريشه‌ي انارروش‌هاي كنترل

    «كرم سفيد ريشه» نيز مانند بسياري از آفات داراي دشمنان طبيعي فراوان است كه آنها را در مراحل مختلف زندگي مورد حمله قرار مي‌دهند. پرندگان، مورچگان، تعدادي از ميكروارگانيسم‌ها ي خاك، زنبورها و بعضي از كنه‌ها ازجمله دشمنان طبيعي اين آفت محسوب مي‌شوند كه لازم است مورد توجه و حمايت قرار گيرند. جمع‌آوري حشرات كامل در صبح زود با تكان دادن درختان و درختچه‌هاي محل استراحت شبانه‌ي حشرات كامل، جمع‌آوري حشرات كامل با كمك نور چراغ، جمع‌آوري لاروهاي آفت در هنگام شخم، به ويژه در فصل تابستان و پائيز از جمله روش‌هاي مؤثر در كاهش جمعيت آفت هستند. 
     
    مگس سفيد انار

    همان گونه كه اشاره شد، در حال حاضر مگس سفيد انار، آفت اقتصادي باغ‌هاي انار محسوب نمي‌شود و آفت از طريق دشمنان طبيعي خود تحت كنترل است و نيازي به مبارزه ندارد.