معرفی کاج نوئل

+۱۱۰

-۱۵

کاج نوئل درختی است پر رشد و به واسطه ی کریسمس از معروفترین کاج ها میباشد ولی در سالهای اخیر به خاطر توانایی پایین برای بازیابی سوزن هایش از محبوبیتش کم شده در شرایط ایده آل در هر فصل رشد ۳۰ سانتی متر رشد میکند تمامی گونه های این درختچه یکپایه میباشند یعنی مخروطهای نر و ماده روی همان درخت ولی شاخه های جدا تشکیل میشود. اين گونه ها از مناطق سرد و معتدله نيمكره شمالي از ناحيه قطبي تا ارتفاعات كوهستاني  نواحي معتدله گرم گسترش يافته اند. سوزنها دارای مقطع ۴گوشه هستند وبادوامند و پايك كوتاهي دارند كه هنگام سقوط، بر روي شاخه ها باقي مي مانند .مخروط ماده ابتدا مستقيم بوده ولي در جريان گرده افشاني به سمت پايين خم مي شود . پس از رسيدن و ريزش دانه ها، به همان حالت و بدون جدا شدن و ريزش فلسه ا باقي مي ماند .این درخت  يكي از مهمترين و بهترين درختان چوبده و صنعتي در اروپا و جهان مي باشد و سهم عمده اي از تجارت جهاني چوب به آن اختصاص يافته است . از آن در تهيه چوبهاي الواري و تيري، مصارف متنوع نجاري، ساختمان سازي و مبل سازي و حجم زيادي در توليد خمير كاغذ استفاده مي شود.

نیازها:

آبیاری: در ۲سال اول کاشت آبیاری منظم برای استقرار این گیاه بسیار مهم است ولی پس از آن هفته ای یکبار آبیاری عمیق انجام شود

نور:به ۶ساعت آفتاب کامل در روز نیاز دارد یعنی آفتاب کامل البته سایه آفتاب هم تحمل میکند ولی حجم گلدهی و رشد هم کاهش میابد

خاک:در هر نوع بافت خاک اعم از شنی ،رسی،لومی  به شرط زهکشی خوب وعدم خفگی خاک قادر به زندگی است ولی ازنظر واکنش ،خاک های خنثی تا اسیدی را ترجیح میدهد.ریشه های این گیاه سطحی میباشد بنابراین افتادگی دراثر بادهای شدید در گونه های ان رخ میدهد پس از آبیاری سطحی و زیاد بپرهیزید

دما:مانند اکثر کاج ها به سرما مقاوم است ولی درکل به خاطر مناطق بومی خود طالب هوای خنک و رطوبت بالا میباشند

هرس: هرس کردن شاخه های خشک و سرشاخه های سبز برای پر شدن و شاخه زایی بیشتر توصیه میشود.

تغذیه: اگر درخت شما بزرگ است میتوانید از کودهای کند رهاشونده هر ۳یا ۴ماه یکبار استفاده کنید چون درختان بزرگ ریشه های بیشتر و عمیق تری دارند و میتوانند مواد غذایی عمق خاک را نیز مصرف کنند ولی درختان کوچکتر را هر ماه با کوهای کامل تغذیه کنید

تکثیر: درختی سخت ریشه زا است و به وسیله ی قلمه های چوب سخت در محیط مرطوب و با هورمون های ریشه زایی در آخر پاییز و اوایل زمستان تکثیرمیشود این درخنان دارای خاصیت مکان نگاری میباشند یعنی اگر از شاخه های عمودی قلمه گرفته شود درخت عمود رشد میشود ولی اگر از شاخه های افقی قلمه گرفته شود درختی افقی رشد بوجود می آید

پیوند نوئل

پیوند نوئل

کاشت بذر نوئل

*مشکلات : در فصل بهار بخاطر بارندگی و اختلاف دمای شب و روز این درخت مستعد قارچ   Rhizosphaera  و در نتیجه سوزن ریزی میباشد پس برای پیشگیری بهتر است با سموم قارچ کش سیستمیک آنرا ضد عفونی کنید توجه کنید بعد از سوزن ریزی کامل  دیگر قارچ کش زدن  فایده ای ندارد فقط به جلوگیری از آن کمک میکند.همچنین به یاد داشته باشید که برای جلوگیری ار قارچ و سوزن ریزی هرگز روی برگهای درخت آبپاشی نکنید!!!!!!!!!!!! (مشکل عمده)یا درخت نوئل جوان را کنار نوئل بزرگ نکارید.در صورتی که در ابتدای سوزن ریزی آن را مشاهده کردید این 4 کار را انجام بدید: 1)بریدن شاخه مربوطه و سوزاندن آن

۲)اجازه دهید شاخ و برگ کاملا خشک شود

۳)با کود تقویت کننده درخت را تقویت کنید.

۴)برای جلوگیری سریع قارچ کش بزنید.

بیماری قارچی

قارچ فیتوفترا

پوسیدگی ریشه ناشی از آبیاری زیاد

بیماریهای باکتریایی: معمولا به صورت خشک شدن و مردن شاخه های درخت از پایین به سمت شاخه های بالایی خود را نشان میدهد یا سوزن ها به رنگ قهوه ای یا بنفش در می آید!! باغ شیشه ای طبق تجربیات خود پیشنهاد میکند برای پیشگیری  از این بیماریها در دوران خشک و تابستان به گیاه هرگز استرس آبی یعنی بی آبی وارد نشود و در صورت دیدن علایم سریعا شاخه های آلوده را هرس کنید و از ته بچینید!

بیماری باکتریایی

این درخت دارای جنس هاو گونه های مختلفی است که در اینجا به معرفی برخی از آنها میپردازیم

الف:جنس نوئل:

۱:نوئل سبزيادرخت نوئل Picea abies:

نوئل سبزبومي اروپاست ودرغالبابه عنوان درخت ايام كريسمس بكارميرودوازاين رو نام فارسي درخت نوئل ياكاج نوئل به آن اطلاق شده است. نام عربي آن تنوب ياصنوبر صغيرميباشد.در برابر هر نوع آلودگي و گازهاي سمي مقاوم است .

نوئل

دارای ۲زیر گونه مهم (بالشتکی و اولندروف) میباشد

۱.۱:نوئل سبز بالشتكي (Picea abies ‘Nidiformis’ ) :

كوتاه قد و به شكل بالشتك، ارتفاع به ندرت به يك متر مي رسد، گسترش پهناي تاج تا متر، فرم نيم كروي و گاهي در وسط فرورفته، بسيار كند رشد است و در طول سال بيش از ۳ تا ۵ سانتيمتر رشد نمي كندو كاشت آن درباغهاي صخرهاي وپاركهابسيارمعمول است.

نوئل بالشتکی

۲.۲:نوئل اولندورف (Picea abies ‘Ohlendorfii’ ) :

فرم مخروطی فشرده،ارتفاع۱.۵تا ۳متر،قطر قاعده ۳متر

نوئل اوئلدورف

۲:نوئل كانادايي(Picea glauca) :

واریته ی Conica آن(Picea Glauca Conica)فرم زیبایی دارد و در موطن اصلی خود یعنی کانادا رویش دارد. نوئل كونيكا كند رشد است و ارتفاع درختان ۶۰ ساله آن به ۴ متر مي رسد. تاجي فشرده به شكل مخروطي باريك و بسيار زيبا دارد و به دليل تراكم و فشردگي سوزنها و شاخه هاي كوچك، سطح داخلي تاج نا معلوم است.

اين رقم در طراحي باغ و پارك بسيار مورد توجه است و يكي از گياهان ويژه و انحصاري پاركهاي جديد و كلاسيك اروپا و آمريكا محسوب مي شود . نمونه هايي از آن وارد ايران

شده و در برخي پاركهاي شهري و بخش خصوصي كاشته شده است .

نوئل کانادایی

۳:نوئل نقرهايی ياآبي(Picea pungens) :

نوئل آبی

نام انگليسي:Colorado spruce, Rocky mountain spruce

يكي از زيباترين گونه هاي سوزني برگ است كه به خاطر فرم و رنگ زيبا ي سوزنهاي آن، بيشتر از ديگر گونه هاي جنس نوئل، جهت فضاي سبز و محيط زيست شهري كاشته ميشود. زيستگاه اصلي آن ايالات متحده آمريكاست .

(P. pungens var. glauca ) را glauca مي نامندو در برخي منابع واريته(Blue spruce )  را نوئل آبي يا نوئل نقره اي رنگ مي نامند.

خصوصيات گياهي: ارتفاع ۵۰متر و قطر ۱.۵آن با ثبت رسیده است!!

شاخه هاوتاج: شاخه هاي اصلي بازاويه۹۰ درجه ودرحلقه هاورديف هاي جدا ازهم وشعاعی آرايش يافته اند. شاخه هاي فرعي به صورت متقابل وافقي قراردارند.تاج آن خوش فرم،مخروطي ومتقارن است.

برگها: سوزنها سخت و نوك تيز ، به طول ۲ تا ۳ سانتيمتر، داراي پاشنه كوتاه، مقطع  لوزي شكل و به رنگ سبز مايل به آبي مي باشند و غباري كبود رنگ تمام سطح آنرا مي پوشاند. سوزنها به صورت شعاعي دور تا دور شاخه ها آرايش يافته اند .

مخروط: سيلندري يا گوشه دار و مستطيلي ، ۸ تا ۱۱ سانتيمتر طول و ۲ تا ۳ سانتيمتر  پهنا دارد. معمولا در انتهاي شاخه هاي سال قبل آويزان مي شوند.

مشکلات : کمبود برخی عناصر مثل ،منگنز و روی و آهن یا قلیایی شدن خاک یا به صورت ژنتیکی با افزایش سن و یا گرمایی زیاد هوا  یا  اگر از پایین به بالا روی سوزن ها نقاط سیاه رنگ مشاهده شد علامت قارچ و بیماری میباشد که باید قارچ کشی شود.در کل تمام این مشکلات باعث تغییر رنگ نوئل آبی به سبز میشود.

دو رقم مهم این گونه:

۳.۱:نوئل آبي كپه اي(P. pungens ‘Globosa’ ) :

كوتاه قد است (بيشترين ارتفاع ۱ متر) و به صورت كروي گسترش مي يابد (پهناي۱/۵ متر). در ابتداي رشد شاخه ها گسترده و نامنظم رشد مي كنند ولي در نمونه هاي P. pungens ‘glauca’ ‘Globosa’ فرمي مسن، فشرده و زيبا دارند .از آن براي آرايش و طراحي در سبكهاي مختلف باغباني استفاده مي شود .

نوئل آبی کپه ای

كاربرد آن:سطوح چمن، تكدرخت (همچنين چوب آن كاربرد صنعتي دارد )

سيستم ريشه اي: سطحي، داراي ريشه هاي جانبي افشان و باريك و بلند

سرعت رشد: متوسط تا كند

آب و هوا: به يخبندان مقاوم است . به گرماي مفرط حساس است. نواحي ملايم و مرطوب را تحمل مي كند. در آفتاب يا سايه خوب رشد مي كند .

هرس: نيازي به هرس ندارد.

تغذيه: تغذيه خاصي نياز نيست .

آبياري: هرماه يك بار آبياري عميق . زهكش خوب ضروري است .

آفات و بيماريها: عنكبوت قرمز. سمپاشي با مالاتيون. قارچهاي انگلي موجب فساد چوب آن مي شوند و درماني هم ندارند . درخت را ريشه كن كرده بسوزانيد.

۳.۲:نوئل آبي كاستر( P. pungens ‘Koster) :

اين رقم بهترين و مشهورترين فرم آبي رنگ در ميان سوزني برگان زينتي است [بر طبق  منابع انتشار يافته]. به صورت طبيعي به فرم مخروطي يا هرمي زيبا آرايش مي يابد . ارتفاع ۱    متر مي رسد. سوزنها به رنگ سبز مايل به آبي مات مي باشند
بسیار برای طراحی فضای سبز دست طراحان را باز میگذارد و در باغهای صخره ای یا در منظر سازی همراه با درختان رنگی و پهن برگ! دیگر مثل افرای سرخ با رنگ قرمز یا آلو پرونوس قرمز منظره ی دلربایی را به وجود می آورد

نوئل کاستر

ب:جنس نراد:

اين جنس در حدود ۵۰ گونه و بيش از ۱۵۰ رقم دارد. به غير از چند مورد استثنايي، همه گونه ها بومي مناطق معتدله تا سرد نيمكره شمالي هستند و از شرق و شمال آسيا تا آمريكاي شمالي، قسمتهايي از اروپا و شمال آفريقا انتشار دارند.

همه گونه ها هميشه سبز و تك پايه اند و تاج آنها هرمي شكل است.  شاخه ها شعاعي و منظم هستند.  سوزنها در بيشتر گونه ها مسطح و تخت بوده و به صورت شانه اي يا در برخي گونه ها پيراموني  و برسي آرايش يافته اند. سطح زيرين سوزنها اغلب به رنگ آبي-نقره اي تا سبز روشن براق است و در اثر جدا شدن برگها، در سطح شاخه ها اثر گرد يا بيضي شكل بر جا مي ماند كه در اين حالت سطح شاخه ها صاف و اثري از دمبرگ باقي نمي ماند. مخروط برافراشته و غير آويزان است و هنگامي كه دانه ها رسيدند به طور كامل از هم پاشيده و  فلسها فرو مي افتند و فقط محوري لخت بر روي شاخه ها باقي مي ماند (مهمترين اختلاف بين
نوئل و نراد).

گونه ی مهم آن یعنی نراد قفقاز:

۱:نرادقفقاز(Abies nordmanniana) :

نام انگليسي:Caucasian fir, Nordmann fir

برگهای آبیس

بومي قفقاز و جنوب شرقي درياي سياه است . اولين بار در سال ۱۸۳۸ توسط گياهشناسي به شناسايي ومعرفي(Kura) در قسمتهاي بالادست رودخانه كورا(Nordmann) نام نردمان شد.بلند قامت است. نياز فراواني به رطوبت محيط دارد .  به عناصر غذايي خاك كم توقع است ، ولي بهترين نتيجه را در خاكهاي رسي مي دهد.  سيستم ريشه اي قوي دارد و به راحتي توسعه مي يابد . در برابر باد و يخبندان مقاوم است و تا 25 – را به راحتي تحمل مي كند .  بهترين رشد را در نواحي سرد دارد.

خصوصيات گياهي: ارتفاع تا ۶۰ متر و قطر تا ۲ متر گزارش شده است.

شاخه ها و تاج : شاخه هاي اصلي تنه منظم و به صورت شعاعي با زاويه ۷۵ تا ۸۰  درجه به اطراف و جوانب گسترده شده اند. شاخه هاي فرعي متقابل و عمود بر محور اصلي تنه هستند. تاج درختان جوان و ميانسال هرمي و خوش فرم، ولي بعدا تقريبا كروي مي شود.

برگها: سوزنها نواري در قسمت قاعده پهن تر و نوك آنها گرد ۱ تا ۳ سانتيمتر، سطح روي / يا فرورفتگي كوچكي دارد . به طول ۵ آن سبز تيره و صاف و زير آن ۲ نوار پهن به رنگ نقره اي تا سفيد وجود دارد. سوزنها به صورت كماني دور تا دور شاخه هاي جوان رديف شده اند.

مخروط : استوانه اي و بر افراشته، ۱۷ تا ۲۲ سانتيمتر طول و ۵  سانتيمتر پهنا دارد. داراي پايكي كوتاه است

موارد استفاده:

درختي صنعتي است و استفاده هاي متعددي از آن در صنايع چوب و صنايع سلولزي  مي شود. يك گونه زينتي مناسب است و به طرز جالبي آراسته و شكل مي گيرد و به همين خاطر  در پاركها و باغها كاشته مي شود. هنگامي كه تنها رشد كند تاج هرمي زيبايي با شاخه هاي گسترده رو به پايين ايجاد مي كند.