گل های آپارتمانی, گل های تصفیه کننده هوا, گلهای تراریومی, مقاوم به نور کم ۴۲۷ دیدگاه
نگارنده: باغ شیشه‌ای در تاریخ: ۲۰ تیر ۱۳۹۲

نقدی بر مقدمه ی گیاه سرخس

سرخس

نام انگلیسی

Ferns

نام علمی

Nephrolepis sp

فارسی رایج

سرخس یا فوجر

فارسی اصیل

ندارد

معیار زیبایی

برگ

رنج قیمت

30000

از خانواده

رده ی پترودیفیتها

خاستگاه

شمال استرالیا

سرخس ها،گیاهان اولیه ای هستند که ساختارهای برگ مانند همیشه سبز یا خزان داری به نام فروند تولید میکنند.این گیاهان بدون گل هستند و در مجموع به آنها کریپتوگام گویند.گیاهان مشابه آنان جلبک ها،خزه ها و گلسنگ ها هستند.افزایش طبیعی آنها از طریق هاگ می باشد.در مرحله رویشی یا نسل اسپوروفیت دارای ریشه ها،ساقه ها و برگهای مشخص می باشند،ولی در مرحله جنسی یا گامتوفیت گیاه کوچک و غیر قابل تشخیص و بدون ریشه و ساقه و برگ است و از عضوی به نام پروتال شکل میگیرد

سرخس های مناطق و نیمه گرمسیری در منازل به خوبی رشد و نمو میکند ولی به طور کلی خشکی زیاد هوا را نمیپسندد.در مورد بسیاری از آنها محلی خنک و مرطوب در نظر گرفته میشود و رشد آنها در اتاقی به نسبت سرد بهتر انجام میشود.در صورتی که شرایط سرد و مرطوب برای سرخس ها مهیا باشد در خاکی سبک و شنی و مرطوب این گیاهان به رشد و نمو خود ادامه میدهد.

سرخس ها انواع زیادی دارند که برخی ویژه نواحی قطبی اند و با نزدیک شدن به خط استوا به تعداد آنها افزوده میشود.کوه های بلند آفریقا که گرمای هوا اندکی کاهش می یابد،محل مناسبی برلی رشد و نمو سرخس هاست.بسیاری از سرخس سایه دوست و برخی آبزی هستند،برخی در جنگل های استوایی به صورت دارزی زندگی میکنند و گونه هایی در نقاط سردتر و در ارتفاعات میرویند.سرخس ها به طور معمول دارای یک ساقه کوتاه زیر زمینی هستند که به صورت عمودی در خاک قرار میگیرد.برگها از این ساقه منشا میگیرند و یک حالت مجموعه ای به آن میدهد و در مورد برخی دیگر برگهای پراکنده در اطراف ساقه ها و ریزوم های رونده میرویند.

باید توجه داشت که برخی گیاهان زینتی گلخانه ای نظیر سلاژینلا،شبیه سرخس ها می باشد ولی از این تیره گیاهی نیست.

 

سرخس ایرانی

سرخس ایرانی

 

نیازها:

 

آبیاری:

حتما بین دو آبیاری سطح خاک خشک شده باشد.طبق خاک سبک گیاه هفته ای ۲ الی ۳ بار آبیاری مناسب است

رطوبت:

این گیاهان همانطور که در جنگل میرویند به رطوبت بالایی نیاز دارند و باید سینی زیر گلدانی آنها را همیشه پر آب نگه داشت و یا این گل را در تراریوم کاشت!هرگز روی برگها آبپاشی نکنید زیرا باعث خشک شدن و پژمردگی برگ ها میشود!!!!!

تغذیه:

از آنجا که این گیاه گل نمیدهد و برگساره ای است پس باید برگها رنگ سبز خود را حفظ کنند بنابراین  نیازی به کودهای صورتی با پتاسیم و فسفر بالا نیست با کودهای اوره یا شکریآنهم ماهیانه یکبار در فصل رشد  بهتر می توان جواب گرفت

دما:

دمای مناسب شب برای این گیاهان ۱۵ درجه سانتی گراد است

نور:

این گیاهان در مقابل نور شدید آفتاب تابستان مقاومت ندارند و شدت نور تا ۵۰ درصد باید کاهش یابد.از این رو،این گیاهان در کنار پنجره های رو به شمال در محلی که بنفشه آفریقایی و گل های سایه دوست دیگر به خوبی رشد میکنند نگهداری میشود.

خاک:

بهترین خاک برای این گیاهان خاک بسیار سبک ،مخلوطی از خاک لوم،پیت و شن درشت یا ذغال به نسبت مساوی است.به این مخلوط خاک فقط میزان کمی کود دامی پوسیده و یا مواد مشابه اضافه میشود.سرخس هایی که به صورت دارزی می باشند،به خاکی که از پیت و خاک اره و شن تشکیل شده باشد نیاز دارند.در صورتی که فیبر اسموندا(ماده ای که از سرخس  osmundaبه دست می آید) فراهم باشد این گیاهان در این ماده رشد و نمو خوبی میکنند.

سرخس اوسماندا

سرخس اوسماندا

تکثیر:

بهترین راه تکثیر این گیاه برای خانه دارها و مبتدی ها تقسیم بوته در بهار میباشد! بطوریکه گیاه را از گلدان خارج کرده و آنرا به چند قسمت تقسیم کنید با احتیاط ریزوم ها را ببرید.با هاگ هم میتوان تکثیر کرد که در پایین به تفصیل شرح گردیده.هرگز تا یک ماه گیاه تازه تقسیم شده را تغذیه نکنید زیرا باعث سوختن ریشه های آن می شود.همینطور در سرخس های معمولی یا مجعد میتوان بچه گرفت و همانند عکس عمل کرد

تقسیم بوته در سرخس

تقسیم بوته در سرخس

تعیوض گلدان:

در ماه های پائیز،بسیاری از سرخس ها حالت رکود رشدی را میگذرانند و در این دوران جابه جا کردن آنها به گلدان های بزرگتر توصیه نمیشود.در زمانی که ریشه ها از ته گلدان بیرون آمدند ( برای همه گیاهان عمومیت دارد) و  رشد و نمو آنها به بیشترین حد رسیده و ریشه ها قوی و فعال شده اند،تعویض گلدان انها بلا مانع است همینطور کاشت در گلدان های پلاستکی نسبت به سفالی توصیه میگردد

زمان مناسب تعویض گلدان

زمان مناسب تعویض گلدان

گلدان مناسب

گلدان مناسب

آفات و بیماری ها:

چندین عامل بیماری زا از جمله قارچ های Pythium,Botrytisو Rhyzoctoniaبه پروتال حمله میکنند.این عوامل خاکزی بوده که با گندزدایی دقیق خاک و ابزار کار،میتوان از گسترش آنها جلوگیری کرد.در محیط های خشک سرخس ها به کنه و شته دچار میشوند که سم پاشی با مالاتیون و سپس آب پاشی برای شستشوی باقی مانده سموم توصیه شده است

 

در انواع سرخس روش های مختلفی برای افزایش استفاده میشود که برخی از آنها به شرح زیر است:

 

سرخ برگ پهن(Asplenium):

در درجه اول با کاشت اسپور افزایش می یابد.گاهی با خم کردن برگها در مخلوطی از خاکبرگ پوسیده و ماسه،جوانه های روی برگ(گیاهک ها) ریشه دار میشوند که میتوان آنها را جدا کرد.

سرخس معمولی مجعد (Nephrolepis):

برخی از رقم های این سرخس فاقد اسپور بارور است و با تقسیم بوته افزایش می یابد.این سرخس دارای ریزوم های خزنده و دستک است که هر دو در افزایش این گیاه استفاده میشوند.به این صورت که انتهای ساقه رونده را با خاک گلدان کوچکی تماس میدهند که در اثر آن گیاه کوچکی حاصل میشود که پس از ریشه دار شدن آن را از گیاه مادری جدا میکنند(تصویر بالا).در انواعی که هاگ بارور تولید میکنند میتوان از آن جهت افزایش استفاده کرد.

رانر در سرخس

رانر در سرخس

سرخس شاخ گوزنی(Platycerium):

با جدا کردن پاجوش ها که از ریشه ها منشا می گیرند،افزایش می باید.البته افزایش آن به این روش کمی مشکل بوده و نیازمند دقت و تجربه کافی است.با اسپور نیز قابل افزایش است.

 

برخی از سرخس های تحت کشت و کار عبارت اند از:

 

۱-سرخس پرسیوشان Adianthum

سرخس پرسیاوشان

سرخس پرسیاوشان

 

۲-سرخس برگ پهن

اسپلنیوم

اسپلنیوم

۳-سرخس معمولی مجعد Nephrolepsis

سرخس مجعد

سرخس مجعد

۴-سرخس شاخ گوزنی Platycerium

شاخ گوزنی

شاخ گوزنی

۵-سرخس معمولی یا بسفایج Polypodium

سرخس بسافیج

سرخس بسافیج

۶-سرخس برگ بیدیPteris sp

سرخس برگ بیدی

سرخس برگ بیدی

نکته:

روش افزایش اسپور:در صورتی که بخواهیم سرخس ها را به مقدار زیاد افزایش دهیم و یا روش دیگری جهت افزایش نباشد،از اسپور استفاده میکنیم،برای این منظور پس از رسیدن سورها و تغییر رنگ آنها به قهوه ای،برگ های بارور قطع شده و جهت رسیدن بیشتر در پامت های کاغذی قرار میگیرند و در دمای اتاق ۲۰ تا ۲۵ درجه سانتی گراد در هوای خشک نگهداری میشوند.پس از چند روز اسپورها کشت میشوند.در این کشت نباید تاخیر کرد و هرچه زودتر کشت شوند،درصد تندش بیشتر است.این عمل نباید در ماه های زمستان که خطر سرما وجود دارد انجام گیرد و محل کاشت باید گرم باشد.

جهت کاشت آن،از بستر های مختلف استفاده میشود.به عنوان مثال از بستری که حاوی خاک لوم و خاکبرگ پوسیده به مقدار مساوی باشد و یا از محیط مغذی مانند آگار در آزمایشگاه میتوان استفاده کرد.باید دقت کرد که محیط کار،خاک و ظروف گندزدایی شده باشند.خاک را میتوان با بخار اب گندزدایی کرد.

پس از گندزدایی و تسطیح سطح خاک،پاشیدن اسپورها زمانی انجام میشود که رطوبت خاک کمی کاهش یابد.اسپورها به طور یکنواخت پراکنده میشوند.سطح گلدان پس از کاشت با یک شیشه گندزدایی شده پوشانده میشود و روی آنرا با یک کاغذ سیاه میپوشانیم تا نور به آن نرسد.پوشش شیشه ای نباید تکان داده شود.در طی این دوره باید تاریکی حفظ شود تا اسپورها بتندند.با سبز شدن سطح کاشته شده که نشان دهنده رشد پروتال می باشد،به تدریج نور را افزایش میدهیم.برای این کار میتوان از کاغذهای با ضخامت مختلف استفاده کرد.در این شرایط اعضا جنسی سرخس تشکیل میشود.طول مدت تاریکی به گونه سرخس بستگی دارد،به عنوان مثال سرخس برگ بیدی در ظرف ۸ تا ۹ روز سبز میشود،ولی سرخس برگ پهن چهار هفته نیاز به تاریکی دارد.به طور متوسط ۳ هفته پس از تاریخ کاشت،اسپورها سبز میشوند و نیاز به مقداری تهویه دارند که از طریق میزان کمی هوا که به داخل گلدان ها داده میشود تامین میشود.اما باید دقت کرد که سطح خاک همواره مرطوب باقی بماند.

اب زیاد گلدان نیز ممکن است مانع رشد و نمو گیاهان جوان شود.آبیاری گلدان ها باید از بخش زیرین گلدان و با آب مقطر و یا آبی که سه بار جوشانده شده است،انجام گیرد.تا زمانی که اولین برگها نمایان نشده اند،این ابیاری ادامه می یابد.ظروف کاشته شده در تمام این دوران باید ثابت باقی گذاشته شود و جهت آنها را در رابطه با نور نباید عوض کرد.

دمای محیط کشت اهمیت فوق العاده دارد،مناسب ترین دما ۲۵ درجه است.اگر دما بالاتر رود تشکیل اندام جنسی به تاخیر می افتد.

بایستی توجه داشت که حرکت اسپرم ها نیاز به مقدار کمی آب دارد.در شب یا سرد شدن هوا،زیر شیشه رطوبت نسبی بالا میرود و مقداری اب به صورت مستقیم تشکیل میشود که همین میزان اب برای حرکت اسپرم ها و انجام باروری کفایت میکند.

استفاده از نور مصنوعی پس از سبز شدن،توسط برخی از کارشناسان توصیه شده است،پس از ظهور اولین برگها،امکان انتقال سرخس فراهم است.سرخس در این دوران به صورت دسته ای جابه جا میشود.میزان رشد بعدی بسته به گونه سرخس متفاوت است.به عنوان مثال سرخس برگ بیدی در ظرف مدت سه ماه در یک گلدان رشد کافی میکند.در حالی که سرخس برگ پهن یک سال طول میکشد تا به این رشد برسد و سرخس شاخ گوزنی در ظرف چند سال یک گیاه بالغ و بزرگ میشود.

 

نکته  برای دانشمندان و علاقه مندان:

 

.اسپورها در اعضایی به نام اسپورانژیوم که به صورت دانه های قهوه ای در زیر برگها هستند تشکیل میشود.گروه هایی از این دانه ها در کنار هم هاگینه یا سور را میسازند.در داخل هر اسپورانژیوم،۱۶ سلول مادر اسپور یافت میشود و هر یک از این سلول ها از طریق تقسیم میوز،۴ اسپور تولید میکند.اسپورها آزاد شده و در شرایط طبیعی از نظر دما و رطوبت،میتندند و پروتال را تشکیل میدهد.پروتال در مدت ۳ ماه حداکثر تا قطر حدود نیم سانتی متر رشد کرده و در قسمت زیرین،بخش نر (آنتریدی) و بخش ماده(آرکگن) تشکیل میشود.

اسپرم ها از قسمت نر آزاد و به طرف قسمت ماده حرکت میکند.در محیطی مرطوب،اسپرم ها با سلول تخم از بخش ماده لقاح می یابد و زیگوت را تشکیل میدهد.زیگوت یا تخم تلقیح شده،به تدریج رشد میکند و جنین به وجود می آید که سرانجام یک گیاه کامل که در واقع گیاه اسپوروفیت و از نظر کروموزومی دیپلوئید است تشکیل میشود.سرخس در ابتدا پایه ای میدهد که در پروتال فرو میرود تا آب و مواد غذایی جذب کند.به تدریج ریشه تشکیل میشود و در خاک فرو میرود.برگهای اولیه کم کم به فتوسنتز میپردازند و سپس ساقه یا ریزوم شکل میگیرد که از آن ریشه های اصلی منشامیگیرند.بنابر این سرخس ها گل،میوه و بذر نمیدند.

باغ شیشه‌ای
و بوی باغچه را ، باد، روی فرش فراغت نثار حاشیه صاف زندگی می کرد. و مثل بادبزن ، ذهن ، سطح روشن گل را گرفته بود به دست و باد می زد خود را ......
پیشنهاد شاعر...

هرشبنمی که از ورق گل چکیده است ....... خونابه ایست کز دل بلبل چکیده است

دیدگاه های شما

427 پاسخ به "نقدی بر مقدمه ی گیاه سرخس"

  1. m گفت:

    Attachment

    وقت بخیر
    من این گیاه رو خریدم و فروشنده گفت سرخسه. اما هرچی سرچ کردم هیچ سرخسی این شکلی نبود.
    اسم گیاه من چیه؟
    و شرایط نگهداریش چیه؟
    با سپاس

    • باغ شیشه‌ای گفت:

      سلام عزیزم خوبی؟ این پیله آ میکروفیلا هست تهویه هوا و ابیاری با خشکی خاک نیاز داره ربطی هم به سرخس نداره !

  2. آزاده گفت:

    سلام ممنونم از مطالب خیلی خوبتون
    بنظرم اون علامت لایک سمت راست باشه بهتره چون علامت لایک سمت راسته و دیس لایک سمت چپ
    منظورم اینه که این دو تا لوگو رو با هم جا به جا کنین چون من خودم میخواستم لایک کنم اما به اشتباه داشتم رو دیس لایک میزدم چون عادت دارم سمت راست رو به عنوان لایک انتخاب کنم

  3. ☺☻☺☻سعید☺☻☺☻ گفت:

    با سلام خدمت مهندس عزیز
    من دوتا سرخس دارم.. گلدون یکیشو که خواستم بزرگ کنم دیدم داخلش یه عالمه کرم خاکی هست + یه موجودات سفیدرنگ شبیه به هزارپا دارای شاخک و به اندازه ۱سانت و خیلی هم سریع حرکت می کنه + هزارپای خیلی کوچیک که نمیدونم نژادش ریزه یا بچه ی هزارپا هست + یه چیزی شبیه به تخم با قطر حدودا ۲-۳ mm رنگشم زرد متمایل به سبز بود
    میشه محبت کنید بگید اینا چین و آیا واسه گیاه مظر هست یا نه؟مخصوصاً کرم خاکی که خیلی زیاد هم بود
    اگر مشکل ساز هستن راهکار شما چی هست؟
    ممنون

    • باغ شیشه‌ای گفت:

      سلام سعید خوبی؟ خاک شما شپشک داره و باید با سم کونفیدور ابیاری بشه تا از بین ببره ! قطعا مضر هستند !

  4. ☺☻☺☻سعید☺☻☺☻ گفت:

    سلام مجدد
    ♥♥ببخشید زیاد سوال می پرسم♥♥
    ◙ سرخسی که توی پست قبل خدمتتون عرض کردم محل کارم هست ، از صبح تا ظهر زیر اسپلیت هست .. باد کولر رو طوری تنظیم کردم که کمی بهش بخوره که تهویه کامل داشته باشه
    ساعاتی هم که محل کار نیستم کولر رو روی تایمر گذاشتم که حدودا هر نیم ساعت یه بار ۵ دقیقه روشن شه که محیط گرم نشه
    ◙ واسشونم زیر گلدونی بزرگ گذاشتم و جزیره درست کردم

    ◙ از نظر نور هم زیر ۲عدد لامپ مهتابی بزرگ+ یک لامپ کم مصرف( فلورسنت )هست و همچنین با فاصله ۲متر از پنجره روی میز هستن نوی محیط بدون لامپ بد نیست.. اصلا آفتاب مستقیم و یا فیلتر شده نمیتابه از پنجره ولی نور جوری هست که میشه بدون لامپ هم توی اتاق کارکرد.
    ◙ آبیاری هم هر دو روز یه بار انجام میدم(وقتی آب میدم همچنان روی خاک یکم مرطوب هست میترسم بذارم خشک شه گیاه کم آب شه.)

    و اما سوال : ☺
    ۱-با توجه به اینکه سرخس گیاه حساسی هست و من اینا رو حدود ۲ هفته هست که گرفتم و تجربه ای در این زمینه ندارم این روش نگهداری من خوبه ؟

    ۲- یکی از دوستان می گفت گلدون پلاستیکیشو عوض کن و سفالی ساده بذار و زیر گلدونی رو آب کنم و از اون طریق آبیاری کنم تا هم مشخص باشه که رطوبت خاک تا چه سطحی از خاک هست و هم اینکه سطح خاک همیشه خشک باشه تا پشه نزنه.. این کار درستیه؟ در خصوص سایر گیاهان چطور؟

    • باغ شیشه‌ای گفت:

      سلام سعید خوبی؟ ببین این سرخس هم جز گلای سایه دوسته که فقط نیاز به تهویه هوا داره ! اگه دفترتون درب بازو بسته میشه که هوای تازه بیاد و بره پس سرخس براش مناسبه ! اگه محیط بسته باشه سرخس بدرد تمیخوره

  5. رامونا گفت:

    Attachment

    سلام. امیدوارم همیشه سلامت باشید.
    سوالی از شما داشتم:
    نور گل در تصویر مشخص می باشد،هفته ای دوبار ابیاری و هر۱ماه کود اپارتمانی میدهم.گلدان جزیره دارد.برگ های جدید خیلی ضعیف ونازک هستند و رشد کند رنگ برگهای قدیمی کرم قهوه ای می باشد.
    ممنون میشم راهنمایی کنید.

  6. مریم گفت:

    سلام مهندس سجادی عزیز، لانه کبوترم وقتی گرفتم خیلی خیلی کوچیک بود و تو گلدون قطر ۷ سانت کاشته شده بود، ماشالا خیلی خوب رشد کرده و مطمنم گلدونش براش کوچیکه، با این وجود برگ‌های جدید میزنه، توصیه کردید بهار گلدون رو عوض کنم، بسترش اسفنگوم و کمی پیت هست و ریشه هاش اینقدر مویی هست و در اسفنگوم تنیده که نمیشه براحتی ریشه هاش رو تشخیص داد، در بازار گیاه سایز من در گلدون ۱۳ کاشته شده از پلاستیک فروشی یک سطل کوچک پلاستیکی که سوراخهای ریز زبادی در بدنه داره گرفتم که قطرش ۱۱ ۱۲ سانته و ارتفاعش ۱۲ که میتونم کوتاهترش کنم، چون نیاز بالا به گردش هوا داره، و یکی از دوستان تو همچین گلدونی گذاشته که رشدش عالیه، میشه الان گلدون رو عوض کنم؟ مشکلی پیش نمیاد؟ یا صبر کنم تا بهار؟

    • باغ شیشه‌ای گفت:

      سلام مریم جان خوبی؟ من توصیه میکنم توی فروردین تعویض انجام بشه نه الان ! اون موقع فرصت جبران داره به لطف نور زیاد ولی الان نه ! ضمنا اگه داره کار میکنه و برگ تازه میزنه چکارش دارید انگولکش نکنین 🙂

  7. سعید گفت:

    با سلام و عرض خسته نباشید
    ببخشید میخواستم بدونم گیاه آپارتمانی تزیینی وجود داره ک برگهاشم عطر داشته باشه مثل نعناع و پونه ..

  8. نجمه.ط گفت:

    Attachment

    سلام وقتتون به خیر من گیاه سرخسم را یکسالیه شایدم بیشتر که دارم زمستون کاملا خوب بود الان اینطوری شده باید چکارش کنم؟ سرخسم خط قرمز منه!

    • باغ شیشه‌ای گفت:

      سلام عزیزم خوبی؟ سرخس باید جای تهویه دار داشته باشه توی اتاق درب بسته نباید بذارید !!! یادتون باشه بهترین جابراش تراس یا بالکن یا را پله روشن هست این چیزا هم خط قرمز سرخس هست

  9. Reza گفت:

    Attachment

    سلام مهندس وقت بخیر یه سوالی داشتم اینکه این قسمتای ساقه مانند که پرز دار هستند چی هستش

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

محصولات فروشگاه

تست یکتشت

تست یک

باغ شیشه ای - جامع ترین ژورنال گل و گیاه ایران - سایتی برای با کلاس ها

باغ شیشه ای

برای عضویت دركانال تلگرامی باغ شیشه ای کلیک کنید